Een handvol filosofen - pagina 46

42 I Fragiel begin (1880-1^18)

Tweede Kamer, maar de antirevolutionaire kamerleden vergaderden in twee aparte

kamerclubs: Kuyper en zijn medestanders behoorden bij de ene, D e Savornin Loh-

man en andere tegenstanders van de kiesrechtuitbreiding kwamen bijeen in de an-

dere club. Daar k w a m nog bij dat De Savornin L o h m a n in 1894 hoofdredacteur was

geworden van het Rotterdamse dagblad De Nederlander, waardoor hij ook nog een

journalistieke concurrent werd van Kuyper die hoofdredacteur van De Standaard

was.

Voor de Vrije Universiteit konden de gevolgen van die politieke breuk niet uitblij-

ven. In juli 1894 dienden enkele aanhangers van Kuyper een bezwaarschrift in bij de

colleges van curatoren en directeuren, waarin zij hun zorgen over de juridische fa-

culteit uitspraken. Deze faculteit zou er geen principieel bezwaar tegen hebben dat

haar studenten o o k colleges volgden aan een openbare universiteit. O o k klaagden

de indieners van het bezwaarschrift over de geringe wetenschappelijke resultaten

van de juridische faculteit. Tenslotte brachten zij te berde dat het politiek handelen

van de hoogleraren van de juridische faculteit in strijd was met 'de overtuiging van

ons Calvinistisch volk'. H o e w e l zijn naam nog niet werd genoemd, was het z o n n e -

klaar dat de kritiek gericht was op D e Savornin Lohman.

D e curatoren sprongen echter niet voor hem in de bres, hoewel zij nooit kritiek

op zijn onderwijs hadden gehad. Zij wilden v o o r k o m e n dat het politieke conflict

tussen Kuyper en D e Savornin L o h m a n zich zou uitbreiden tot de universiteit. Zij

streefden naar een verzoening tussen beide hoogleraren en stuurden het bezwaar-

schrift voor advies naar de senaat. O o k de senaat wilde aan een verzoening meewer-

ken, omdat bij het mislukken ervan het aanzien van de universiteit zou w o r d e n ge-

schaad. Anderzijds vond de senaat wel dat de 'grondslag' van de juridische faculteit

in het geding was, maar tot ergernis van de hoogleraren van de juridische faculteit

verzuimde de senaat hun om advies te vragen.*'

In de senaatsvergadering van i februari 1895 werd een eerste bespreking aan het be-

zwaarschrift gewijd. Kuyper erkende dat er een 'gereglementeerd toezicht' bestond

van de curatoren op het onderwijs, maar hij voegde eraan toe dat men ook rekening

had te houden met een 'ongereglementeerd toezicht' van het volk dat de universiteit

steunde. Wat dit laatste betreft stelde De Savornin Lohman dat het volstrekt ver-

keerd was om de universiteit onder het toezicht van het volk te brengen. Voor het

toezicht had men nu juist de curatoren aangesteld en hij verklaarde dat hij voor het

toezicht op zijn onderwijs alleen met de curatoren te maken had.

In de senaatsvergadering van 15 februari 1895 kwam de vraag aan de orde welke

taak de curatoren hadden in hun toezicht op het onderwijs van de hoogleraren in re-

latie tot de gereformeerde beginselen. De Savornin Lohman was van mening dat, in-

dien de curatoren vonden dat het onderwijs van een hoogleraar in strijd was met arti-

kel 2 van de statuten van de vereniging, zij dan 'niet den professor maar zijn onderwijs

tot object van onderzoek [moesten] maken'. Kuyper wees erop dat de hoogleraren

bij hun benoeming met artikel 2 hadden ingestemd. Dat hun onderwijs niet in strijd

mocht zijn met de gereformeerde beginselen, vond hij te weinig. Hun onderwijs be-

hoorde in overeenstemming met die beginselen te zijn. Zij moesten een verband kun-

83 Archief college van curatoren, Notulen, lo mei 1895

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen