Studentenalmanak 1914 - pagina 189

FARRAGO 179

Begabung was hem meer een plicht dan een recht, en als zijn

innerlijk hem dreef, moest hij de wereld in om zijn taak te vol-

brengen; doch de moed ontzinkt hem, het geloof in zijn kracht

verlaat hem, en berusting wil hij zich zoeken als zijn troost.

Deze woorden: berusting en strijdlust ontvangen spoedig

een diepere beleekenis, als om zijn ziel gestreden wordt door

den demon des twijfels en den engel des geloofs. Het geldt hier

den strijd over zijn levensroeping, zijn dichter-zijn, zijn idealen.

In zijn gedicht „In der Bildergalerie" schrijft hij:

Ein arger Elf wohnt mir im Herzensgrund,

de twijfel, die hem influistert:

Du selber fühlst es, deine Brust ist hohl.

Dein Ideal ein Irrlicht in der Ferne,

Sternschnuppen deiner Sehnsucht Ziel — nich Sterne!

In één van Ibsens „Mitholländer" uit den vriendenkring von

Christiania vond deze twijfel zijn belichaming. Aasmund Vinje is

de bewuste twijfelaar, voor wien de twijfel de kracht des levens

is. Hij kan slechts alles bespotten, vermag alles critisch uiteen

te rafelen en tot zelfironie vaart zijn critiek voort. Deze geest

des twijfels, der critiek, der zelfironie heeft machtig in Ibsen

gewerkt, en zou, zoo er niet bloedig tegen gekampt was, bij hem

de levenskracht hebben gebroken. Ibsen kon niet leven zonder

geloof aan zichzelf, zonder toewijding aan een levensroeping, en

de man die Ibsens zich tot kracht en geloof opworstelende per-

soonlijkheid in dezen strijd heeft bijgestaan is Björnson geweest.

In Björnson leefde het geloof als een blij vertrouwen in zichzelf,

in de menschen, in zijn volk, in zijn idealen, het geloof dat hem

zelf sterk maakte en waaraan anderen zich konden opheffen.

Dit blijde levensgeloof straalde als de verwarmende zon in Ibsens

door twijfel verteerde ziel. Wel kwam Ibsen niet tot het zonnige

en verheffende vertrouwen van Björnson: bij hem is het meer

een kracht van levensdrang, een onverzettelijkheid van wil om te

overwinnen. Doch als Ibsen koning Hakon schiep, had Björnson

hem daartoe geïnspireerd. En hij betuigt ook zelf in een brief

aan Björnson (12 Sept. 1865), dat het grootste voor hem en de

richting van zijn leven was: Björnson te hebben ontmoet.

» *

*

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen