Studentenalmanak 1914 - pagina 210

200 FARRAGO

aan toe: Als Mütter werden sie sie lösen. Und nur so können sie es".

* *

*

Aan het einde van zijn beschouwing over „The lesson of

the plays" in zijn boek over Ibsen zegt Shaw: „Here I must

leave the matter, merely reminding those who may think that I

have forgotten to reduce Ibsenism to a formula for them, that its

quintessence is that there is no formula."

Het stemt overeen met de betuigingen van Ibsen zelf, den

dichter van het:

Und ich soll dieses Rätsels Schleier heben? —

Mein Amt ist Fragen, nicht Bescheid zu geben.

En eiders zegt Ibsen: „Alles, was ich gedichtet habe, ist

ohne bewuszte Tendenz gewesen." Dat wil zeggen, er is niet in

Nora een regel gesteld. Ibsen zou hartelijk gelachen hebben om

die manie der vrouwen, die door de moderne landen trekt, waar-

door de would-be-Nora's het interessant tragisch achten „eine

unverstandene Frau" te zijn. Evenmin stelt Ibsen in de hande-

lingen van vrouw Alving een regel. Want Ibsen is juist de man

van de individueele moraal, dat is van de a-moraal. Ibsen prik-

kelt tot vrijheid van de geboden, die buiten ons zijn; ons ik is

meer dan het gebod. De moraal kent slechts één regel: doe, wat

uw innerlijk eischt, wat gij zelf goed acht. Dat is de onbewuste

tendenz, als Ibsen van menschen en menschen-lotgevallen dicht.

En deze onbewuste tendenz van de moraal der individualiteit maakt

juist, dat, wat Ibsen voor u is, afhangt van wat ge zelf zijt. Ibsen

stelt u op een zware proef. De zwakke, die geen wil heeft, leest

zich aan Ibsen geestelijk ziek; voor hem is Ibsen gevaarlijk, ais

niet achter schijnbare zwakte een innerlijke sterkte verborgen is,

die dan opgewekt wordt. Den sterken geest brengt Ibsen tot

beslissing en tot beslistheid, tot grootheid, vrijheid, waarheid.

Naast een Bernick die overwint, door eigen en anderer kracht,

zal er steeds een Ejlert Lövborg omkomen, door eigen en door

anderer schuld.

Ibsen heeft een kring van menschen die hem waardeeren,

en men heeft zelfs gesproken van een „Ibsengemeinde". Er zijn

groote zielen onder, Brands en Rosmers, doch er zijn er ook

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen