Studentenalmanak 1914 - pagina 194
184 FARRAGO
unspeakable." i) Als een ideaal niets is dan een idol, en de bron
van hypocrisy unspeakable, dan is het slechts een masker, dat
hoe eer hoe beter van het Farizeëraangezicht is weg te rukken.
Zoo zijn Ibsens drama's als een vloedgolf over de wereld
gegaan, en gaan ze ook over ons hart, in staat alles mee te
sleepen wat niet vast gebouwd is. Den schijn der dingen heeft
Ibsen wreed verstoord, en bittere, naakte, onverbiddelijke werke-
lijkheid in plaats daarvan getoond. Als nuchter werkelijkheids-
mensch zag hij achter het mombakkes van schoon gepraat het
wanstaltig aangezicht van een bedorven, lage, kleinzielige maat-
schappij met een hart vol omgerechtigheden. Een maatschappij
die in naam allerlei Christelijke idealen van liefde, zelfopoffering,
huwelijkstrouw koesterde, die zich de eenige vertegenwoordiger
der echte moraliteit achtte, heeft hij gezien in het bedorven hart
en er slechts gevonden egoisme, halfheid en lafheid, bekrompen-
heid en huichelarij. Wat Ibsen heeft aangetoond is, zoo we dit
woord uit het soc. dem. woordenboek eens mogen gebruiken, de
verderfelijke werking van de practijk der burgerlijke moraal, waar
ze den innerlijken grondslag heeft verloren, en slechts als een
opgelegd waas uiterlijken glans toonen moet om innerlijke voosheid
te bedekken. Dit gaat geheel buiten de vraag naar de waarde
van de moraal zelve om. Hierin tast Ibsen nog niet de vastheid
van de moraal zelf aan. Wat hij hier eischt, is de overeenstem-
ming van het inwendig zijn met de moreele eischen door den
mond gesproken. En in zooverre Ibsen toornt tegen dit gehuichel
van een brave, zedelijke, fatsoenlijke maatschappij, die in naam
der moraliteit alle echte zedelijkheid doodt, is zijn dramadichting
een reinigingsproces, waaraan we behoefte hebben.
Dezen schijn van moraliteit heeft Ibsen aangetast in „Ein
Puppenheim". Het huwelijk is wat we noemen een gelukkig huwe-
lijk. Vroolijk en blij leven Heimer en Nora, zoo het heet, in toe-
wijding der liefde voor elkander. Noch Helmers, noch Nora's oog
ziet scherp genoeg om te ontwaren, dat er aan dit huweijlk iets
ontbreekt. Dan komt de groote catastrophe. Als Nora gezondigd
heeft, gezondigd uit liefde, verwacht ze als een wonder, dat de
liefde van haar man zal begrijpen en billijken. Doch onze brave
') The Quintessence of Ibsenisme. By Bernard Shaw 1913.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1914
Studentenalmanak | 236 Pagina's
![Studentenalmanak 1914 - pagina 194](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/studentenalmanak/studentenalmanak-1914/1914/01/01/1-thumbnail.jpg)
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1914
Studentenalmanak | 236 Pagina's