Studentenalmanak 1914 - pagina 143

FARRAGO 133

schiedenis maakt ons vooral met twee opvattingen bekend, de

klassieke en de romantische, die eeuwenlang elkander beurtelings

hebben afgewisseld en in evenwicht gehouden. Maar nadat deze

de heerschappij verloren hebben, is er in de kunst een toestand

ingetreden, die door den heer Berlage onlangs met den naam

van anarchie werd aangeduid en volkomen beantwoordt aan het-

geen in religie en philosophic, in recht en moraal waar te nemen

valt. Volgens denzelfden Meester is er tegenwoordig zelfs, bij

gebrek aan eene heerschende wereldbeschouwing, eene groote,

dat is algemeene kunst niet mogelijk; de subjectiveering der ge-

dachte, die met de Fransche Revolutie tot verwarring van heel

het geestesleven voerde, heeft in de bouwkunst, krachtens eene

innerlijke noodzakelijkheid, de eclectische richting ten gevolge

gehad. Eene wandeling in Amsterdam van Dam naar Centraal-

station kan ieder aandachtig beschouwer daarvan de overtuiging

schenken. En als deze dan voorts van de verschillende richtin-

gen kennis neemt, die tegenwoordig op het gebied der kunst zich

gelden laten, en gadeslaat, hoe realisme en naturalisme door

symbolisme en mysticisme vervangen zijn, en deze op hun beurt

weer op zij gestreefd worden door cubisme en futurisme, die zal

zeker de karakteriseering van een anarchistischen toestand niet

te scherp vinden. De futuristen treden wel als profeten van eene

nieuwe betere toekomst op en kondigen, na de kunst der stilte

en van den vaak, die van de beweging, de snelheid, het rumoer

en het lawaai aan; maar hun woord vindt slechts in beperkten

kring geloof. En het staat zelfs te bezien, of overeenkomstig de

verwachting van BERLAGE uit de democratische idee eene nieuwe,

groote kunst geboren zal worden.

Na alle exursies in de wereld der aesthetische verschijnselen

ziet derhalve de aesthetica zich genoodzaakt, tot die oude, principiëele

problemen terug te keeren, welke reeds bij het eerste nadenken

over het wezen der schoonheid aan de orde werden gesteld. Nog

eenmaal zij het gezegd, dat de aesthetica, evenmin als eenige we-

tenschap, den vasten empirischen grondslag ontberen kan. Psycholo-

gische en historische studiën zijn tot recht verstand van schoon-

heidszin, kunstenaarsgave en kunstwerken onmisbaar. Eene aes-

thetica „von unten" moet aan eene aesthetica „von oben" voorafgaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen