Studentenalmanak 1914 - pagina 192

182 FARRAGO

Juist deze bittere strijd in Ibsens ziel tusschen „Zweifel und

Hoffnung," (dat hij in 1848 dichtte), heeft het mogelijk gemaakt,

dat hij in zijn drama's ook zoo fijn psychologisch deze twijfelende

en hopende menschen heeft kunnen teekenen. De overwinning

is in „Die Kronprätendenten" aan koning Hakon, omdat hij ge-

looft in zijn levensroeping, omdat hij een eigen ideaal heeft en

aan de verwezenlijking van dit ideaal gelooft. In de schoone en

sterkende koningsgedachte van den overwinnaar leeft Ibsen nog

als hij „Die Stützen der Gesellschaft" schrijft. Wie dit drama

heeft gelezen, kan zich aan de gedachte niet ontworstelen, dat

Ibsen ondanks al zijn twijfelzucht toch in den grond van zijn

hart een onverwinnelijk idealist is. Met hoe zelfopofferende liefde

en toewijding zien we de vrouwen van dit stuk arbeiden om

geluk te brengen en redding waar ze slechts kunnen. Hoe groot

is Lona Hessel, als ze dit leven, dat op den rotten en drassigen

bodem der leugen was gebouwd, weet te redden en te zetten

op den vasten grondslag der waarheid. Hoe triompheert hier het

waarheidsideaal in dezen Bernick, die zich eerst tot Hauptstütze

opgewerkt heeft, door eigen kracht, met tebaatneming van de

laagste middelen, en nu aan het eind, zedelijk vernieuwd door

zijn Jugendgeliebte, zich onder de tucht der waarheid plaatst-Men

mag, omdat Ibsens critische geest hier schijnt gezwegen te hebben,

dit een tendenzdrama noemen; doch ik heb er Ibsen te liever

om, wijl hij ook eenmaal zoo vast en zeker aan de macht der

liefde en de mogelijkheid van levensvernieuwing heeft kunnen

gelooven, zonder dat tegelijkhet drama zijn oplossing in destructie

heeft moeten vinden. Want spoedig genoeg is weer de oude

geest ontwaakt en is de antipode in „Rosmersholm" geschapen.

Hier een adelende invloed van den man op de vrouw. De man

met het ideaal der frohe Adelsmenschen heeft wel de kracht tot

menschenadeling in zich, doch als hij de roeping tot dit werk

zal opvolgen, ontzinkt hem in datzelfde oogenblik het geloof en

de kracht. Dat geloof kan hij slechts weer ontvangen door Rebekka's

daad, den weg van Beate te gaan; de kracht door zelf boete te

doen voor begane schuld en zoo de blijde onschuld weer in zich

te voelen. Doch deze oplossing is tegelijk de destructie. Toch

is „Rosmersholm" niet zonder meer tot het drama van den twijfel

te proclameeren. Ook „Rosmersholm" laat een hoopvol verschiet:

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen