Studentenalmanak 1914 - pagina 191
FARRAGO 181
gedachte aan Brand ontstaat als Ibsen het vaderland verlaat met
al de bitterheid in het hart over de teleurstelling hem bereid,
als hij tevergeefs in „Ein Bruder in Not" op de edelste eigen-
schappen van zijn volk eeu beroep heeft gedaan. In Rome ontwaakt
de gedachte aan een epos Brand, waarin hij tegenover de halfheid
van zijn volk zal teekenen den drager der gedachte van het:
Alles of niets. Het epos zal worden een verheerlijking van
Brands streven, zal een ongebroken held ons doen aanschouwen,
die zijn taak, zijn volk tot beslistheid opvoeden, volvoeren kan.
Doch dan komt Ibsens critische geest en zijn twijfel aan de waarde
van dit zijn ideaal. Hij ziet al het menschenleed dat deze eisch
met zich voeren zal. En dan wil het epos niet verder en ligt
deze arbeid hem als een berg op het hart, drukt en benauwt
hem, zonder dat hij zich van dezen last bevrijden kan. Aan
Björnson schrijft hij (12 Sept. 1865), hoe deze arbeid hem een
jaar lang heeft gekweld, zonder dat hij ook maar één stap verder
is gekomen. Doch op zekeren dag de Pieterskerk binnentredende,
komt daar plotseling do bevrijding en gaat hem het licht over
zijn werk op. Het dramatisch instinct werkt; wat Ibsen als een
ideaal zijn volk had willen voorstellen, wordt nu een tragisch
dwalen. De epische held is veranderd in een tragischen held; voor
de epische leering is de dramatische waarschuwing in de plaats
getreden. Objectief staat Ibsen nu tegenover dezen eisch van het:
Alles of niets. Daarom behoeft Brand nu geen politicus te zijn;
ieder groot man met een levenstaak is voor het dragen van dezen
eisch geschikt. Toch leent zich de geestelijke leidsman des volks
het best voor het stellen van dit zedelijk rigorisme. Het drama
heeft nu de eenzijdigheid van dezen strengen eisch aan te toonen,
en te laten zien hoe Ibsens ideaal in de werkelijkheid oorzaak
is van onnoemelijk veel leed, van een tragisch dwalen en te
gronde gaan. Brand is: Ibsens ideaal, Ibsen zelf onder de dra-
matische critiek. En juist omdat het Ibsen zelf is, die model staat
voor Brand, grijpt hij hem zoo ruw aan, zoodat bijna aan het
einde onze sympathie voor den held verloren is. Doch daarom
ook kon hij niet van Brand scheiden, zonder het troostend woord
te hebben gesproken, dat uit de wolken den Deus caritatis der
menschheid predikt.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1914
Studentenalmanak | 236 Pagina's
![Studentenalmanak 1914 - pagina 191](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/studentenalmanak/studentenalmanak-1914/1914/01/01/1-thumbnail.jpg)
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1914
Studentenalmanak | 236 Pagina's