Studentenalmanak 1920 - pagina 83

FARRAGO 71

kennis van deze processen ook maar iets begrijpen van

hetgeen in den mensch omgaat, hem vroolijk of verdrietig

maakt, hem van vreugde doet opspringen of in toorn doet

uitbarsten f* Konden we bij de causale relaties en bij de wetten,

die gevonden waren, iets verder komen dan doode objectieve

wetten, waarvan we eventueel ook het omgekeerde zouden

aangenomen hebben, als het onderzoek ons dat geleerd had f"

Daarop moeten we volmondig neen antwoorden en dit brengt

ons tot de andere methode in de psychologie, die der be-

grijpelijke relaties. We willen voelen, begrijpen, indenken

wat in de ziel van den mensch werkelijk geschiedt, leder

kent een aantal natuurlijke relaties in het zieleleven, waartoe

hij gekomen is door zijn levenservaring (niet alleen doordat

een ervaring zich telkens herhaalde, maar evengoed door

de begrijpelijkheid van een enkel werkelijk geval, dat hem

de oogen geopend heeft.) Daarmede opereeren we bij de

analyse van psychopathen en van zulke psychosen, die voor

een gedeeltelijke „psychologische verklaring" nog in aan-

merking komen (Jaspers). Hoe rijker iemand aan begrijpende

kennis is, des te fijner en juister zullen hem zulke analysen

met ,,psychologische verklaring" gelukken. Een systematische

bewerking van deze begrijpende psychologie is nog niet

geschied, hetzij dat dit onmogelijk is, of wel dat het te

moeilijk is. Jaspers noemt als de beste proeven de geschriften

der philosophische essayisten.

De ervaring die men zelf heeft verkregen, wordt door

deze boeken en door de indirekte ervaring bij het lezen

van biografieën en vele der hoogstaande psychologische

romans versterkt. Op het gebied der psychopathologie heeft

men met name in enkele rapporten voor de justitie belangrijke

vingerwijzingen in deze richting verkregen.

De algemeene neiging steeds causaal en natuurweten-

schappelijk kennen als het eenig mogelijke aan te zien, bracht

de zelfstandigheid van de genoemde richting nooit tot helder

bewustzijn en plaatste dit als het minderwaardige naast het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen