Studentenalmanak 1926 - pagina 149

HET TRAGISCHE 137

tragisch erscheint, dunkel hinaus auf dauernde, mit dem

Wesen der Welt bereits gegebene Faktoren, Zusammen-

hänge, Kräfte, die „so etwas" möglich machen. Es tritt uns

also auf unmittelbare W e i s e . . . . eine bestimmte Welt-

beschaffenheit entgegen. .. ." ^),

En als gevolg daarvan komt een tweede wezenkenmerk

van het tragische, n.l, de onafwendbaarheid, En ook Volkclt

spreekt over „eine Welt, in der so Grauenhaftes möglich

ist"=),

*

Volkelt stelt als wezensvoorwaarde van het tragische: het

bezit van ,,menschliche Grösze" bij den tragischen persoon.

Al laat hij ook de mogelijkheid open, dat die ,,Grösze" kan

bestaan in menschelijk-negatieve waarden (b,v. ethisch

slecht), toch blijkt wel uit heel zijn beschouwing, dat hij

vooral hooge positieve waarden op het oog heeft, ,,Unter

menschlicher Grösze verstehe ich ein fühlbares Ueberragen

des menschlichen Mittelmaszes nach irgend einer bedeu-

tungsvollen Seite hin," Vandaar ook zijn theorie van het z.g. ;

Kontrastgefühl, d, i, het gevoel dat men ervaart, wanneer '

men ziet, dat een groote van ons geslacht ondanks zijn '

grootheid te gronde gaat, terwijl hij juist op geluk en voor- [

spoed aanspraak heeft'), ï

Dit alles is het gevolg van het metaphysisch irrationeele, /

„Die Welt ist unter teleologischer Bedeutung gerückt: mit

dem der Welt einwohnenden Logos wird ein negatieves, dem

höchsten Zweck zuwiderlaufendes Prinzip, das ebensosehr

zur Welt gehört, in Widerstreit gedacht, Welteinrichtung

und Weltgeschehen trägt das Gepräge des Kampfes zwischen

Rationalem und Irrationalem" ^),

De beschouwing van Scheler toont met die van Volkelt op

dit punt merkwaardige overeenstemming. Ook hij stelt als

eisch, dat de tragische persoon ,,Träger eines hohen positiven

Wertes sein musz, (Positiv seien hier Werte genannt, die

') Scheler, a,w,, bl. 248 v.v.

2) Volkelt, a.w„ bl. 435,

3') Volkelt, a.w., bl. 60.

<) Volkelt, a.w., bl. 64 v.v,, vgl, bl, 431 v;v.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen