Studentenalmanak 1926 - pagina 148
136 HET TRAGISCHE
blijft de tragiek voortduren. En een definitief doorgevoerd
tragisch conflict eindigt eerst in den dood.
* *
Wij hebben in het voorgaande getracht ons los te maken
van de meening, alsof het tragische slechts zou bestaan in
enkele voorbijgaande gevoelens en alleen een accidenteel en
temporeel verschijnsel zou zijn in het leven van enkele
individuen, die daartoe de praedisponeerende kiemen in zich
droegen. Wel is waar kan het tragische gradueel in potentie
toenemen om in enkele ,,Träger" bizonder te kristalliseeren
en te culmineeren, wanneer daarvoor speciale voorwaarden
aanwezig zijn. Is het wilsverzet heviger, dan neemt de
tragiek en daardoor vooral de tragische indruk toe. In zoover
is Lady Macbeth tragischer dan Hamlet ^), of Jeanne d'Arc
(in „Saint Joan" van Shaw) tragischer dan b.v. King Lear.
Of de tragische indruk kan intenser zijn als een ethisch hooge
waarde door het conflict te gronde gaat (de tragiek van
Tolstoï's leven) ^). De tragische persoon kan allerlei men-
schelijke kwaliteiten bezitten, waardoor wederom de tragi-
sche indruk sterker wordt. Maar wij moeten ons van al deze
verschillende gradaties losmaken, om het tragische in zijn
kern te zien. Er is veel meer verborgen tragiek dan tragiek
die alleen in het leven van ,,tragische helden" uitkomt.
Het tragische doortrekt het geheele bestaan. Men kan het
van het menschenleven losmaken en het ook over de natuur
uitstrekken. De klimop, die, in zijn groei belemmerd, tracht
door den steenen van den muur heen de expansie van zijn
leven te stuwen, heeft een beginsel van het tragische in zich,
evenals de in het water gevallen spin, die tegen den stroom
in tracht den oever te bereiken en dit niet kan.
Het is vooral Scheler, die op dit karakter van het tragische
als „Wesenszug der Welt" wijst. ,,Bei jedem echt tragischen
Vorkommnis sehen wir über das Vorkommnis selbst, das uns
^) Vgl. Ruskin over Shakespeare's heldinnen in „Sesame and Lilies".
^) Vgl. hierover: „De Tragedie van een gezin" in „Opgang" (R. K.)
van 4 Juli 1925: „En dat is misschien wel de grootste tragedie; dat zijn
leven, dat hij meende ten offer te brengen voor het geluk der mensch-
heid, ijdel is geweest, want gericht buiten het goddelijk verband." Vgl.
Scheler, a.w., bl. 246.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1926
Studentenalmanak | 217 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1926
Studentenalmanak | 217 Pagina's