Studentenalmanak 1928 - pagina 153

A E S T H E T I E K , E E N B E D E R F DES L E V E N S 143

de oever, die de golf breekt en terugzendt, dóór den geest,

die dan in die zaligende en harmonisdhe beweging geraakt,

die ontroering heet, ^) Het is de echte geest-drift, die zich

ook aan het lichaam kan meedeelen en dit in gloed en

trilling zetten. Deze ontroering kan dan scheppend werken,

zoodat de geest zijn bouwsels begint voort te brengen, denk-

constructies in schoone vormen, waarin dan verder die op-

golving van het leven verloopt, verbruikt wordt. Al wat

zoo ontstaat, is aesthetiek, en deze bijzondere werking

van tiet bewustzijn zou misschien aesthese mogen heeten.

Het is de ontroerde waarneming van den levensdoorbraak,

die ook uit smart vreugde weet te bereiden. Dit kent

Boutens:

Alle smart, omhooggedragen,

Meerdert vreugdes gouden schat.

Bouten's grootheid is de zeldzame „hoogte" die hij be-

reikte.

De aesthese k a n analytisch gericht zijn, dan ontstaan

toch nooit zuiver logische uitspinsels, maar wijsgeerig-

aesthetische constructies van den in ontroering scheppenden

geest. Zoo werkt d e ontroering bij den denker gedachten-

bouw. Bij den componist wordt ze tot muziek, bij den

dichter tot poëzie.

Zondig is deze aesthese, en een voortdurende bedreiging

voor 'het leven, wijl zij het afleidt uit zijn bedding: de

geheele mensch, en het eenzijdig verbruikt, d, i.: misbruikt.

Zij verlamt ook de kracht der beweging, ontneemt haar

haar geweld, en ontneemt haar dus haar grootste waarde.

Want haar waarde, voor den mensch, is haar geweld, en

de winst aan groei, die zij voor hem bevat, is afhankelijk

van de intensiteit waarmee hij (als eenheid] haar onder-

gaat. Is de mensch waarlijk een eenheid, dan moet i e t

leven dat in hem is, ook de groei en bloei van den

^) Met de ontroering moet de aandoening niet verward worden.

Deze komt van buiten af, de eerste van binnen uit. Een aandoening

kan de ontroering veroorzaken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen