Studentenalmanak 1937 - pagina 149
Calvijns relatie tot Erasmus' denkbeelden uit te leeren
kennen. Toch hebben wij eenigen grond voor het ver-
moeden, dat Calvijn tegenover die denkbeelden niet vol-
strekt afwijzend heeft gestaan. Ik heb hier het oog op
de bekende rede, welke door Nicolaas Cop als rector
der Parijsche universiteit op Allerheiligen van het jaar
1533 is gehouden. Vrij algemeen wordt aangenomen, dat
deze oratie in werkelijkheid door Calvijn was opgesteld.
Volkomen zekerheid bestaat er dienomtrent wel niet,
doch de betrekkingen, welke Calvijn reeds sedert jaren
met Cop onderhield, en het feit, dat, toen de overheid
den rector trachtte te grijpen, niet alleen deze zelf, maar
ook Calvijn zich uit de voeten maakte, leveren bewijs
genoeg, dat de inhoud van het betoog hem van te voren
niet onbekend kan zijn gebleven. Al zou hij dan niet zelf
de opsteller zijn geweest, de rede moet toch zijn volle in-
stemming hebben gehad en zal ook min of meer zijn
eigen ideëen hebben vertolkt.
Zoo is het van belang te weten, dat men in deze oratie
heel duidelijk den invloed van Erasmus heeft geconsta-
teerd. Veelzeggend is in dit opzicht de door den auteur
gebezigde uitdrukking „philosophia Christiana". Want
zij behoort tot het kenmerkende spraakgebruik van
Erasmus. Wie haar overnam, gaf hierdoor onwillekeurig
zijn instemming met diens ideëen te kennen. Waarschijn-
lijk is dus ook Calvijn het daarmee min of meer eens
geweest, al laat het gemis aan genoegzame gegevens niet
toe te bepalen, in hoeverre hij er in is meegegaan.
Lang heeft deze instemming met Erasmus' denkbeelden
in elk geval niet stand gehouden. Vrij spoedig moet hij
er weer mee hebben gebroken. Want in zijn Institutie
van 1536 zijn alle sporen van den Erasmiaanschen geest
verdwenen. Mocht er in zijn leven al ooit een periode zijn
geweest, waarin hij neiging heeft gevoeld een aanhanger
van den vorst der humanisten te worden, dan is deze
neiging van voorbijgaanden aard gebleken te zijn en
heeft zij in zijn geest geen diepe plooi achtergelaten.
Dit beteekent niet, dat Erasmus na 1536 voor Calvijn
143
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1937
Studentenalmanak | 240 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van vrijdag 1 januari 1937
Studentenalmanak | 240 Pagina's