Studentenalmanak 1946 - pagina 237

geenszins dissonerend noemen, daar zij integendeel het uit-

gangspunt, en de oplossing, het rustpunt is. Dit mag aanvan-

kelijk wat geforceerd lijken, ieder, die de moeite wil nemen een

gecompliceerde samenklank twintig maal achter elkaar te spe-

len, en rustig op zich in te laten werken, zal deze kunnen aan-

vaarden, en zelfs een zeer welkome afwisseling vinden van de

lichtelijk versleten, en tot vervelens toe gehoorde grote drie-

klank. Het hgt voor de hand, dat de keuze der elementen voor

een gecompliceerde samenklank niet op toeval of willekeur

kan berusten. Men kieze de voorbeelden van de meesters, die

deze kunst beheersen.; ^

Psychologisch beschouwd, is de polytonaliteit een zuivere

projectie van de geest van onze tijd. „Een telegram induceert

met vier, vijf woorden gehele complexen, die tezelfdertijd be-

ginnen te functionneren. Een polytonale passage raakt op het-

zelfde moment meerdere verdiepingen van ons bewustzijn aan.

Uit het na elkander van de klassieken, groeide het boven-

elkander van de moderen". (Pijper). Men denke hierbij ook

aan de huizenbouw in de grote steden.

Pijper voorspelde de polytonaliteit voor minstens een eeuw

de hegemonie in de muziek. Een op zichzelf alleszins aanneme-

lijke hypothese.

Zijn leerlingen echter stelden zich op den duur lijnrecht te-

genover hem, wat compositorische principes betreft. Zij gingen-

niet uit van de samenklank, van de harmonie, maar van de

melodie, en kozen dikwijls een nieuwe toonreeks als basis, n.l.

de duale toonladder, opgebouwd uit intervallen van afwisse-

lend een hele en een halve toon. (Badings, Landré, van Lier).

Hoe dit ook zij, het is duidelijk, dat de muzikale problema-

tiek, hoewel zij betrekkelijk zeer begrensd is, daarom niet

minder belangwekkend en alarmerend is. En bovendien kan

uit het bovenstaande blijken, dat het er met de moderne muziek

lang niet zoo „chaotisch" voorstaat als de half-ingewijden

dikwijls menen. Het is de kunst een nieuwe orde in deze te

kunnen onderscheiden van wanorde. Het afgezaagde „grapje",

dat het bij moderne muziek niet zo erg is, als men er fouten

in speelt, is te onzinnig om er veel woorden aan te besteden.

Het wijst op afwezigheid van begrip, en is als zodanig

217

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen