Studentenalmanak 1946 - pagina 220

schuwing toegediend. Aan geest en lichaam, aan goed en

bloed hebben wij ervaren, wat het practisch wil zeggen, dat

een behoorlijke internationale organisatie ontbreekt. Nog nooit

is in de geschiedenis der menschheid de fatale psychologi-

sche wet, waaraan de rechtelooze macht door haar eigen

aard onvermijdelijk is onderworpen, zóó duidelijk aan den dag

getreden als in deze jaren. Die aan alle macht inhaerente

ontwikkelingswet luidt aldus, dat de macht eerst wordt aain-

gewend als middel voor een begeerd doel; dat in de tweede

phase de macht wordt gezocht om zich zelf en zoo zelf haar

eigen doel wordt, om dan in de derde phase te eindigen in

overmoed en zinsverbijstering, de „hubris" en de „até" der

Grieksche tragedie. Meestal kwam dit proces in de geschie-

denis slechts gebrekkig tot uiting, werd het gekruist en onder-

broken door andere factoren en stroomingen, en moest men

daarom naar het drama grijpen, om de klemmende beteeke-

nis van die wet der macht ten volle te doen verstaan. Maar

het Duitsche volk met zijn ijzeren consequentiezucht en on-

tembaar activisme, eenmaal door de machtsgedachte tot in

hart en nieren gegrepen, heeft zijn weg niet laten kruisen of

onderbreken, maar dien weg „tenax propositi" tot het bitter

einde afgeloopen.

|Het proces begon, toen Bismarck in de jaren zestig van de

vorige eeuw tegen Oostenrijk zijn machtspolitiek inzette en

de Kreuzzeitung, het orgaan der Christelij k-conservatieve par-

tij, die toenmaals oppermachtig was, ondanks de hoffelijke,

maar niettemin bezield profetische protesten van Groen van

Pri|nsterer, gericht tot „ses amis de Berlin", het roer omwierp

en eveneens partij koos voor het rechtloos geweld. De vol-

tooiing kwam door den Fransch-Duitschen oorlog. Daar-

mede was Bismarck's doek een vereenigd Duitschland met

een oppermachtig Pruisen, bereikt. Hij haastte zich om, on-

danks allen op hem geoefenden aandrang in tegengestelde

richting, het machtsmiddel, waarmede hij zij|n doel had ver-

wezenlijkt, maar welks gevaarlijk karakter hij maar al te goed

kende, op den zolder van zijn departement zorgvuldig op te

bergen. Dr Japikse kon dan ook voor zijn grondige studie over

de Europeesche internationale geschiedenis van 1870 tot 1890

200

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen