Studentenalmanak 1947 - pagina 187

thans het andere. Hij wil wel van die medewereld profiteren,

maar hij doet dat niet door haar tot object, materiaal te maken,

zelfs wanneer hij van hout een cano maakt, heeft hij nog het

gevoel van de eigenwaarde in zijn „materiaal", het besef, dat

hij het niet hanteert, maar dat het zich om de een of andere

reden schikt naar zijn wil, hem tegemoet komt.

De primitieve mens is deel van een levende wereld, waarvan

hij zich niet onderscheidt. De moderne mens staat tegenover

het gcgevenc, de primitieve leeft er in. W i j jagen op het wild,

de primitieve wacht tot het wild er in toestemt zich te laten

vangen. Wij staan met onze kracht in een wereld, die ons

vreemd is. De primitief weet zich één kracht te midden van

vele anderen. Er is niets in het leven, dat niet macht heeft

of hebben kan en deze machtigheid wordt als souverein

ervaren. De primitieve oordeelt niet over de bruikbaarheid

van de dingen, hij probeert achter de aarde en sterkte harer

machtigheid te komen. Alle levende functies zijn daarom in

eerste aanleg riten en religieus bepaald. Niet: offer is een

handel met de goden, maar handel is een offer onder de

mensen.

De magie nu is een grcnsverschijnsel in de primitieve menta-

liteit, te sterk op de grens tussen primitief en modern. Modern

is ze, in zoverre als ze de gegeven wereld objectiveert, haar

maakt tot een hanteerbaar object, iets met haar doet. Maar

primitief is ze, in zoverre als ze dat doet door middel van een

kracht, die niet voorkomt onder de krachten der natuurkunde.

Het veroveringsproces van de magie geschiedt door het ver-

richten van bepaalde handelingen, gepaard met een reeks

vastgestelde woorden, op een eveneens voorgeschreven toon.

De magie bereikt haar doel door een stuk wereld tot zich te

roepen en in bet eigen leven op te nemen. Om een goede kano

te bouwen moet men beide kennen: het technisch procédé en

de corresponderende magische kunst. En voor het primitief

besef zijn deze beide één.

De magie maakt de ganse wereld tot subject.

En terwijl nu de magische mens de ganse wereld tot subject

maakt, maakt de gesaeculariserde mens alles tot object, ook

het eigen innerlijk. Alles wordt wereld, hij zelf wordt wereld,

171

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen