Studentenalmanak 1947 - pagina 188

hij beheerst alles en maakt het tot object om ten slotte zichzelf

op de koop toe te geven. De hoogste glorie van den gesaecu-

lariscerden mens is de quasi'bescheiden constatering, dat hij

zelf eigenlijk niet anders is dan een rad in het geheel. Hij

plaatst alles, ook zichzelf. Hij is geheel mens en daardoor

geen mens mieer, maar een stuk techniek, een stuk begrip.

Vanuit het gezichtspunt der religie wordt dit alles nog veel

erger. De gesaeculariseerde mens maakt alles tot zijn wereld,

waar zijn onaantastbaar bewustzijn tegenover staat. Zijn

lichaam, zijn driften, zijn gevoelsleven, alles beeft hij prijs-

gegeven. Maar ondertussen is hij het, die dat alles doet. De

gesaeculariseerde mens heeft zijn bewustzijn tot schepper

gemaakt.

W a n n e e r we dit overzien, ontdekken we, dat het saecula-

riseringsproces God overbodig maakt en uitschakelt. En dat

er verder overblijft een wereld, die principieel beheersbaar

is, door rationele, technische krachten. De gesaeculariseerde

mens is dan de mens, die zich afsluit en beveiligt tegen de

inbreuk van onberekenbare, irrationele machten (zowel god-

delijke, als natuurlijk-elementaire); die zich met zijn verstand

op deze aarde een veihg en geriefelijk tehuis zal schep-

pen (steeds veiliger, daar er immers vooruitgang is) en die in

dodelijke ernst doel van zichzelf is geworden.

Hiermee echter zien we tevens de beperktheid van de om-

schrijving, die V a n der Leeuw geeft: ze heeft eigenlijk slechts

in het oog, wat men noemt den burgerlijken mens, de burger-

lijke levenshouding, die ongetwijfeld een onderdeel is van

onze gesaeculariseerde wereld, maar toch niet meer dan dat.

De hedendaagse reacties tegen de burgerlijke levenshouding

zijn allesbehalve reacties tegen de saecularisering.

Naar de omschrijving van v. d. Leeuw wordt alles „wereld"

in de zin van het hanteerbare, ons onderworpene of althans

van wat door ons te onderwerpen en te gebruiken is. Dan is

saecularisatic volkomen diesseits-Gesinnuncf.

Een levenshouding waarbij Gods werkelijkheid. Zijn bestaan,

Ziin regering eenvoudig vergeten zijn. Er is geen plaats voor.

't Komt in de gedachten niet eens op. Dat is wel de meest

verbreide vorm van saecularisme, die geen onrust, geen

172

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen