Vrije Universiteitsblad 1965 - pagina 7

We

glibberig

vertrek, waarin een machinerie staat, die

geworden planken, die op het bouwterrein

lopen over door de regen

we misschien het beste kunnen omschrijven

van de V . U . een pad banen door zand,

als een enorm dashbord. Hier zullen straks

cement en modder. W e zijn op weg naar

mensen bekijken wat protonen en andere

het gebouw, dat naast de gebouwen voor

onzichtbaar-kleine

de faculteit verrezen is en dat behalve een

twee ruime schietkamers die bij hel cyclo-

neutronengenerator sinds korte tijd nu ook

tron

het cyclotron herbergt.

bevinden.

horen

en

deeltjes

dan

ook

doen zich

in

de

daaronder 1

W a a r o m het die nacht zo laat geworden

* * *

is? Hef

had

wat

gevroren, vandaar

dat

de

truck langzamer voort kon dan normaal.

Eindelijk: het cyclotron.

Vandaar ook, dat mevrouw Jonker er deze

Nu moeten we eerst zeggen, dat we tot

dag wéér bij is, want zij is na de vergeefse

nu toe

nachtwake nog niet op hel terrein geweest

c y c l o t r o n " gesproken hebben. Het

eigenlijk

ten

onrechte

van

,,het zware

en zij w i l het cyclotron toch graag eens

geval, dat zo moeizaam de reis hier naar

„ t h u i s " zien.

toe heeft gemaakt, is maar een déél van het geheel van deze versneller. W é l

*

het

voornaamste deel.

*

In een massief ijzeren juk magneetspoelen,

een

twee

magneetveld

Nu is professor Jonker behalve een attent

vormen,

alphadeeltjes zich in een spiraal — in een

hieruit

dat hij ons niet direct

aan

grote,

platte

protonen,

hangen

gastheer ook een goed docent. Dit laatste blijkt

waarin

die

doos, zou

de voeten van het cyclotron brengt, maar

gen — rondbewegen.

begint

Op

bij

het

begin: bij

de

neutronen-

generator, die de V r i j e Universiteit al had en die nu uitgebreid is.

beide

apparaten:

de

hoogspannings-

generator (700.000 volt, klinkt h e l achteloos uit

professor

eigenlijke maakt.

Jonkers

mond . . . .)

versneller,

Neutronen

kunnen

en zeg-

elke omwenteling krijgen de deeltjes

een fikse duw door een elektrische spanning van ,,maar" 50.000 volt, net zo lang

In een grote, hoge en betonnen zaal slaan de

je

deutonen

die

de

en

de

neutronen

die met een

snelheid

lot de maximumsnelheid bereikt is en dan zijn we bij een spanning die ligt tussen 5 miljoen en 30 miljoen volt 1 De

eind-

spanning (dat is het nieuwe van dit cyclotron) is instelbaar. Zoals gezegd, komen de deeltjes terecht

van zo'n dertig, veertig duizend kllometer-

in telkens één van de beide schietkamers.

per-seconde

Twee schietkamers, zodat er meer proeven

heden,

die

(opnieuw een

getallen en

natuurkundig

groot-

hoogleraar

zonder blikken of blozen noemt) naar beneden, naar de zogenaamde

gedaan kunnen worden, en ook tegelijkertijd.

schietkamer

gaan. W i j óók naar beneden. Nog meer beton, nog meer beveiliging in deze kale, grijze

Het gaat in het cylotrongebouw

ruimte,

onderzoek naar de bouw van de kernen

waar

straks,

huiselijk

gezegd,

om

hel

neutronen hun gang gaan, die boven be-

van atomen, om de structuursystemen van

keken kunnen worden via daarvoor dienen-

de kernen van de verschillende atomen.

de apparaten. W e blijven nog even in de

Het object van onderzoek wordt dus ge-

kelders. W e

vormd

komen

nu in ruimten

waar

buizen van allerlei formaat en apparaten van heel verschillende omvang te wachten staan op 't moment dat ze in bedrijf komen. De

elektrische

bedieningsapparalen

voor

het cyclotron, wijst professor Jonker ons. Rechts

slaan

nog

een

paar

„reserve-

b e d d e n " voor machines . . . .

door

onzichtbaar-kleine

deeltjes,

de kleinste deeltjes die er zijn . . . . Hoe kun je nu zulke

minuscule

deeltjes

„bekijken?" Door ze af te tasten met de snelle deeltjes, die gemaakt worden met beide versnellers:

met

de

neutronengenerator

en

met het cyclotron. Professor Jonker geeft W e e r boven gekomen lopen we langs een

een voorbeeld. W i j

kunnen

die

deeltjes

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen