Vrije Universiteitsblad 1968 - pagina 129
bij haar geboorte blijk gaf. Dit vraagt ook dat zij ten aanzien van de vragen en de noden van deze tijd een even duidelijk begrip en verantwoordelijk-
Prof. dr. G. 1. Sizoo tijdens het uitspreken van zijn rede.
heidsbesef aan de dag legt als haar stichters dit hebben gedaan ten aanzien van hun tijd. Dat het — sprekend in wijdere zin en dus doelend op de totale wereldsituatie onderkennen
met alle daaraan
staatkundige,
te
maatschappelijke,
technische, geestelijke en religieuze aspecten
—
gerechtvaardigd is — het tijdsbestand rond 1968 in vergelijking met dat rond 1878 — te gewagen van een ,,andere t i j d " , behoeft wel geen nadere motivering.
vorm dan ook, een beginsel; het beginsel van de
Dat deze uitspraak ook van toepassing is op het
vrijheid.
gezichtsveld, dat vanuit de doelstelling van onze
Bovenal het historisch beginsel van den Christus
Het
beginsel
van
het
burger-initiatief.
Vereniging w o r d t bestreken, blijkt wel zeer duide-
Gods: zonder Mij kunt gij, ook op het erf
lijk uit de circulaire, die op 5 december 1878 w e r d
wetenschappen, niets doen.
der
uitgezonden aan ,,dè Gereformeerden in den land e " met het oogmerk hen ,,tot medewerking aan zoo grootsche taak" op te roepen. Dat niet alleen de 8 ondertekenaars van dit stuk, maar
ook
de
ruim 40 predikanten en ouderlingen, die het van hun verklaring van volkomen
instemming
deden
vergezeld gaan, leden waren van de Ned. Hervormde Kerk, herinnert reeds aan de breuk die sindsdien in het kerkelijk leven van Nederland w e r d geslagen en die heeft
geleid
tot
een
aanzienlijke
versmalling van de basis, die onze Vereniging in het reformatorische volksdeel heeft. Wat de inhoud van de circulaire betreft, moet geconstateerd worden dat de daarin gegeven argumentatie voor de doelstelling van
onze
Vereni-
ging vrijwel geheel door de toenmalige kerkelijke
Na 90 jaar heeft het beginsel van de vrijheid en van het burgerinitiatief
ten aanzien van de
uni-
versiteitsstichting niet alleen in de wet op het wetenschappelijk onderwijs volledige erkenning
ge-
vonden, het is zelfs met het principe van de financiële gelijkstelling van openbare en bijzondere instellingen voor dit onderwijs bekroond. Wanneer soms zo gemakkelijk gezegd wordt, dat deze tijd geen reden meer zou bieden voor de oprichting van een vereniging en een universiteit als de onze, dan gaat dit in elk geval voorbij aan de grote betekenis die in zulk een oprichting gelegen zou zijn als uiting van gezonde volkskracht in een democratische samenleving.
en politieke verhoudingen in ons land w e r d be-
De meest fundamentele
paald. De zeer grondige wijzigingen die deze ver-
doestelling van onze Vereniging ligt uiteraard in
rechtvaardiging
van
de
houdingen in de achterliggende 90 jaar hebben on-
het derde door Kuyper aangevoerde beginsel, waar-
op
in hij refereert aan Christus'woord tot zijn disci-
het heden niet van toepassing kan w o r d e n geacht.
pelen: ,,Zonder Mij kunt gij niets d o e n " . De toe-
dergaan, brengt mede dat deze argumentatie
Met de erkenning van dit feit schaar ik mij ech-
passing van dit w o o r d in het kader van de recht-
ter geenszins aan de zijde dergenen, die van me-
vaardiging van de oprichting van een universiteit,
ning zijn, dat door de wijziging der omstandighe-
houdt de belijdenis van Christus' Koningschap over
den aan de doelstelling van onze Vereniging alle
het gehele menselijk leven in. Het is de erken-
of althans de voornaamste grond is ontvallen.
ning van de opdracht deze belijdenis ook in de
Want deze doelstelling moge onder tijd- en plaats-
wetenschapsbeoefening
gebonden omstandigheden zijn geconcipieerd
Het is de aanvaarding van het Evangelie van Je-
onder
de druk daarvan
zijn
gerealiseerd,
en haar
grondgedachte is van fundamentele en universele
tot
gelding
te
brengen.
zus Christus als grondslag voor alle denken
en
handelen, zowel bij de ontplooiing van de kennisrelatie tussen de geschapen mens en de gescha-
aard.
pen wereld als bij het zich kwijten van de verant-
* **
woordelijkheid met de verworven kennis de men-
De meest geconcentreerde en ondubbelzinnige for-
selijke samenleving te dienen.
mulering van deze grondgedachte is naar mijn ge-
Er valt ook voor wat betreft dit grondbeginsel der
voelen door Kuyper gegeven, in zijn apologie voor
Vrije Universiteit ongetwijfeld verschil op te mer-
de oprichting van de Vrije Universiteit, die hij on-
ken tussen het heden en het verleden.
der de titel ,,Strikt G e n o m e n " in antwoord op de
Functioneerde
door dr. Bronsveld geleverde bestrijding van het
een basis voor de strijd om in een overwegend
recht van universiteitsstichting, anders dan
anders
door
het voor
denkende
vroegere
nationale
samenleving
als meer
de staat of de kerk, het licht deed zien. Hij vat
plaats voor
deze apologie tenslotte als volgt samen:
verwerven, voor de huidige generatie, die van de-
,,Maar wij vertegenwoordigen, in hoe
gebrekkige
de christelijke
generaties
geloofsovertuiging
te
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 1968
VU-Blad | 226 Pagina's
![Vrije Universiteitsblad 1968 - pagina 129](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/vu-blad/vrije-universiteitsblad-1968/1968/01/01/1-thumbnail.jpg)