VU Magazine 1971 - pagina 82

kerkelijke bijeenkomsten.' Voor wat betreft de eredienst concludeert Daneel dat de gereformeerde zendelingen 'weinig meer dan een replica van de sobere vormen van de moederkerk hebben ingevoerd.' Die opmerking bracht mij m'n eerste bezoek aan een lokale gereformeerde kerk in Zambia in herinnering. Ik kon de taal nog niet volgen, maar een zuidafrikaanse zendeling naast me, schreef voor me op wat er gebeurde en gezegd werd. Ik begreep toen dat ik net zo goed in een gereformeerde kerk in Nijkerk had kunnen zitten.

Jongeren Slechts heel geleidelijk aan beginnen de zambiaanse gereformeerden (met name de jongeren onder hen) naar eigen vormen van religieuze expressie te zoeken. Vooral de oudere predikanten echter, die geleerd hebben de eigen cultuur geheel te moeten afschrijven, verzetten zich hier nog terdege tegen. De grote drang achter het ontstaan van de Onafhankelijke Kerken was, zo blijkt uit Daneels gesprek met de lei-

ders van die kerken, het algemene verlangen naar onafhankelijkheid. Het bestaan van zuidafrikaanse (gereformeerde), duitse (lutherse) en engelse (angÜkaanse) kerken werd gezien als een rechtvaardiging voor het oprichten van eigen afrikaanse kerken. In de NG-zendingskerk werd het verlangen naar onafhankelijkheid nog versterkt door de strenge tuchtuitoefening op basis van de gereformeerde zede. Bepaalde traditionele vormen van huwelijkssluiting, het drinken van bier, het bijwonen van bepaalde religieuze bijeenkomsten werden in de regel onmiddellijk gestraft met uitsluiting van het avondmaal. Het gevolg was meestal dat de 'zondaar' zijn heil ging zoeken bij de Onafhankelijke Kerken. Daneel zegt hierover: 'De benadering van de NG-Kerk, hoezeer deze zich ook moge verdragen met de calvinistische theologie, heeft het nadeel dat een wettische toepassing ervan de Afrikanen voorkomt als alweer Het ritme voor de dans tijdens de eredienst wordt aangegeven door een blazer op een Koedoehoorn. Hoornblazen werd niet passend geacht in de zendingskerk.

een blijk van onverdraagzaamheid van de blanke en zijn kleinering van de afrikaanse persoonlijkheid en identiteit.' Daarom pleit de schrijver voor een nieuwe bezinning in de NG-Zendingskerk op zulke zaken als wat als 'overspel' beschouwd moet worden. Ook meent hij dat in de eredienst meer met traditionele muziek, dans en dergelijke geëxperimenteerd moet kunnen worden. Daneel meent dat de onrechtvaardige verdeling van het land tussen blanken en Afrikanen bij het ontstaan van Onafhankelijke Kerken in Rhodesië niet zo'n grote rol heeft gespeeld als in ZuidAfrika het geval was. Niettemin zijn al deze kerken in meerdere of mindere mate anti-blank en zeker anti-blanke overheersing. In tegenstelling totder.k. kerk in Rhodesië verzet de N.G. Kerk zich echter niet tegen de onderdrukking van de zwarte mensen. De schrijver vreest dan ook dat de zogenaamde a-politieke opstelling van de N.G. Kerk in de toekomst tot nog meer afscheiding zal leiden. Ik mag hier nog aan toevoegen dat de Gereformeerde Kerk van Zambia nu na de onafhankelijkheid - de wrange vruchten plukt van haar gebrek aan betrokkenheid bij de. politieke ontwikkelingen in de koloniale tijd. Vele politiek bewuste Zambianen - van wie enkelen thans minister zijn in het kabinet van president Kaoenda - hebben de Gereformeerde Kerk verlaten uit teleurstelling over haar geringe betrokkenheid bij de grote problemen van vrede en rechtvaardigheid. Deze kerk heeft nu de grootste moeite bij het bepalen van haar houding tegenover het maatschappelijk gebeuren. In politiek opzicht is zij nog vrijwel analfabeet. De verantwoordelijkheid ligt daarvoor bij de zending van weleer.

Relatie Het proefschrift van Daneel is een sympathiek boek. Daneel heeft z'n werk opgedragen aan de leiders van de Onafhankelijke Kerken, die hem bij zijn onderzoek hielpen. Dit toont aan dat deze mensen voor hem niet alleen maar een voorwerp van studie waren. Hij heeft met hen een relatie opgebouwd, een relatie die zijn eigen zendingskerk hard nodig heeft. Daneel schreef z'n proefschrift vanuit een intensieve poging zich in te leven in het religieuze leven van de Shona, zonder z'n eigen christelijke betrokkenheid ook maar een moment op te willen geven. Dit maakt het boek tot christelijke godsdienstwetenschap op z'n best. 28

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen