VU Magazine 1972 - pagina 168

Universiteit en toekomstverwachting door prof. dr. Joh. Blok

Op de belangstellende krantenlezer moet de universiteit van vandaag wel een rare indruk maken. De universiteit is immers een tempel van de wetenschap, waar geleerden zich over hun boeken of instrumenten buigen en af en toe hun werkkamer verlaten om college te geven of om wijze en soms krasse uitspraken te doen voor televisie of in een vergadering. In dat beeld past allerminst de emotionele beroering, de bezetting van gebouwen en het vruchteloze gekibbel over kwesties van bestuur, die voor de buitenstaander nauwelijks te begrijpen zijn. Aan de Vrije Universiteit is kort geleden weer zo'n conflict ontbrand. Men heeft daarover in de krant kunnen lezen. Al zijn de gemoederen wat gesust, een oplossing is er nog niet gevonden. Als het VUmagazine zijn lezers echt op de hoogte wil houden van wat er aan de universiteit gebeurt, moet ook dat conflict de aandacht krijgen, al is het moeilijk een objectief beeld te geven van een zaak, waarover de meningen zo verdeeld zijn. Het is mijn bedoeling in dit artikel iets te vertellen over het ontstaan van het conflict en over de achtergronden ervan. Door hoofdzaken en bijzaken te onderscheiden hoop ik te kunnen laten zien, dat er meer aan de hand is dan een ordinaire ruzie en dat op de achtergrond de verwachting, die men van de naaste en verre toekomst heeft, een grote rol speelt.

waarin iedere nieuwe bestuursvorm zou moeten passen. In de universiteit deed voorlopig iedereen, alsof hij dit niet zag. De stuurgroep ging gewoon door en men liet haar doorgaan. Zij stelde zelfs een aantal plannen op, waarover zij de universitaire bevolking per enquête ondervroeg. Hierdoor ontstond het misverstand, dat de universitaire bevolking zelf haar bestuursvorm zou mogen bepalen. Dit idee werd nog versterkt, doordat de enquête ten onrechte referendum werd genoemd. Een van de plannen, het zogenaamde 'Plan "C" ', was,opgesteld door de studenten in de stuurgroep en behaalde door de stemming van de studenten een meerderheid. Sommige onderdelen van dit plan hadden ook de sympathie van vele stafleden, waardoor op deze punten de meerderheid nog groter was. Het aantrekkelijke van plan C was, dat het aan alle afdelingen zoveel mogelijk vrijheid liet, waardoor de mogelijkheid in het verschiet kwam, dat iedere afdeling zich zou kunnen organiseren op de manier, die met haar aard het best overeenstemde. Verder maakte het plan zo weinig m,ogelijk onderscheid tussen studenten, staf en hoogleraren, wat gezien het onderscheid in functies niet helemaal reëel was. Dit plan was duidelijk op vele punten in strijd met de wet-Veringa, die alle soorten faculteiten over één kam scheert.

Strijdmiddel

Speelruimte

Ik kan het best beginnen bij de roerige zomer van 1969, waarin de bezetting door de studenten als strijdmiddel geïntroduceerd werd. Nadat ook de VU niet aan een bezettinkje was ontkomen werd een stuurgroep ingesteld om de democratisering van de bestuursvorm te begeleiden. Sommigen, vooral studenten, hebben hoge verwachtingen gehad van deze stuurgroep. Anderen hoopten, dat in ieder geval de verhitte gemoederen zouden afkoelen door in eindeloze discussies stoom af te blazen en dat die discussies wellicht enkele bruikbare ideeën voor een nieuwe bestuursvorm zouden opleveren. In de loop van het cursusjaar 1969/70 kwam de wet van Veringa, de wet universitaire bestuurshervorming, tot stand en daardoor werd het kader duidelijk.

Intussen - het was inmiddels najaar 1970 had de VU zich ten aanzien van de alle faculteiten en universiteiten nivellerende nieuwe wet een kleine speelruimte verworven, die hierop neer kwam, dat zij in verband met haar grondslag en eigen karakter zelf haar bestuur mocht regelen, mits zij hierbij niet in strijd kwam met de geest van de wet. Duidelijke afwijkingen van de wet zouden gemotiveerd moeten worden met een beroep op de grondslag, en de minister zou het bestuursreglement moeten goedkeuren. Na het tot stand komen van deze afspraak was het duidelijk, dat het College van Directeuren het bovengenoemde plan C zou verwerpen. Dat gebeurde dan ook, al werd met zeer veel nadruk een ondergeschikt punt van het

12

plan overgenomen, een wellicht als vriendelijk bedoeld gebaar, dat echter niet veel waardering ontmoette.

Boycot Voor heel wat studenten was dit een grote ontnuchtering. Door een overmaat van jeugdig optimisme hadden zij uit het feit dat de stuurgroep met haar werk mocht doorgaan en dat vertegenwoordigers van de besturende colleges aan dit werk bleven deelnemen, de conclusie getrokken dat de totstandkoming van een nieuwe bestuursvorm gebaseerd zou worden op de resultaten van de stuurgroep. In plaats daarvan verdween de stuurgroep en maakte plaats voor een voorlopige universiteitsraad, die een geheel nieuwe opdracht kreeg voor het opstellen van een bestuursreglement voor de Vrije Universiteit. De verkiezingen voor deze raad werden door de studenten geboycot, deels uit verzet tegen de wet-Veringa, deels uit protest tegen de gang van zaken met betrekking tot plan C. De verkiezingen gingen gewoon door en een eerste universiteitsraad kwam tot stand, de 'universiteitsraad 1971', die hard aan het werk ging met het opstellen van het reglement. Eindelijk was de democratisering officieel begonnen. Zonder de studenten, om wie het aanvankelijk begonnen was.

Reglement Niet alleen de universiteitsraad, maar oos faculteiten, subfaculteiten en secties bogen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen