VU Magazine 1972 - pagina 126

Slotsom

men in de race tussen oost en west om de hoogste produktie niet achter wil blijven. Het is hier niet de plaats één en ander Na bespreking van de diverse argumenten nader uit te vlerken. Daarom wil ik volstaan die ten bate van een afzonderlijke groeimet het trekken van een slotsom, die tege- doelstelling zouden kunnen pleiten, is dan lijkertijd een vurige wens bevat, namelijk ook zijn slotsom dat, economisch gezien, dat de economische wetenschap, in afwij- van de aanvankelijk zo plausibel klinkende king van de geijkte westerse vooruitgangs- motieven voor een politiek van maximale idee, zich dient open te stellen voor een economische groei in de westerse landen zekere heroriëntatie, zowel in de richting niets anders overblijft dan een politiek van het denken onder de vigeur van niet- waarde-oordeel, namelijk dat door een economische randvoorwaarden, als in de hoge groeivoet aan een land internationaal richting van het denken vanuit de idee der prestige wordt verleend. Anderzijds is Preirentmeesterschap, waarin de noodzaak ser wel van mening, dat een 'lichte en wordt onderkend van een inlopen op de spontane, dus niet door overheidsbeleid fundamentele grensschaarste die ons om- extra bevorderde economische groei beringt. paalde voordelen kan bieden.

Doelstelling Tot besluit zou ik willen stilstaan bij het streven naar economische groei ais politieke doelstelling. Wanneer economische groei, uitgedrukt in een stijgend nationaal produkt, zo goed als geheel moet worden ontkoppeld van het begrip 'economische vooruitgang', dan rijst immers onmiddellijk de vraag, wat we dan met deze economische groei aanmoeten, en meer in het bijzonder wat een overheid daarmee aanmoet. Is het met andere woorden de overheid te ontraden, de economische groei nog langer als beleidsdoelstelling te zien?

Discussie Met name in de Bondsrepubliek is daarover een interessante discussie gehouden. Daaraan is o.a. ook deelgenomen door prof. Karl Schiller, de huidige minister van Financiën der Bondsrepubliek. Deze laat er in zijn bijdrage geen twijfel over bestaan, dat zijns inziens de doelstelling van de economische groei - tezamen met die van de economische stabiliteit - onverkort moet word§n gehandhaafd. Samuelson bijvallend stelt hij dat de economische groei een tijger is, die we uit lijfsbehoud zullen moeten blijven berijden; het is een riskante doelstelling waarom we eenvoudig niet heen kunnen komen. In dat verband wijst hij er op, dat economische groei zijns inziens rechtstreeks wordt bevorderd door de technische vooruitgang, op straffe van werkgelegenheidsverlies. Ook acht hij een krachtige economische groei noodzakelijk voor de snelle realisering van tal van openbare voorzieningen, alsmede als basis voor elke doeltreffende inkomenspolitiek.

Oost-West De onlangs overleden hoogleraar Erich Preiser komt in zijn bijdrage tot een geheel andere conclusie. Een politiek tot versterking van de economische groei vindt zijns inziens haar enige grond in de wens, dat 22

verdere uitbouw der openbare voorzieningen; de economische ruimte daarvoor kan in principe, zij het moeizamer, ook uit een reallocatie van economische middelen worden vrijgemaakt. Kortom: een snelle economische groei vergemakkelijkt diverse problemen, waaronder het opvangen van de gevolgen van economische verschuivingen tussen samenlevingsgroepen en -sektoren, maar andere problemen - en ik noem hier wederom de kwaliteit van het milieu en de toekomstige mondiale grondstoffenvoorziening - worden er zeker door vergroot.

Zuiveren Ook bij dit vraagstuk blijkt derhalve naar

Verschil Wat van dit alles te denken? In de eerste plaats kan ons hier licht het gevaar bedreigen van het werken met te ongenuanceerde begrippen. Het maakt wezenlijk verschil uit of de economische groei plaats vindt in de sfeer van de openbare voorzieningen ofwel in de sfeer van de particuliere welstandsgroei; of ze plaats vindt middels activiteiten die milieu-verontreinigend of niet milieu-verontreinigend zijn. Zoals Erich Schneider heeft opgemerkt, is het voor het welzijn van de bevolking allerminst onverschillig in welke economische sector een expansie plaats vindt. En terecht verbindt hij daaraan onmiddellijk de conclusie, dat het nastreven van een bepaalde, globale groeivoet van het nationale produkt dus nooit een juiste doelstelling van overheidsbeleid zal zijn. In de tweede plaats zou ik in het voetspoor van Preiser op het krampachtige willen wijzen, dat veel van de aangevoerde argumenten voor een krachtige bevordering van de economische groei eigen is. De zorg voor de toekomstige werkgelegenheid is ongetwijfeld een punt; zo dadelijk kom ik daar nog even op terug. Maar van een automatisch intreden van werkloosheid behoeft bij een zekere afremming van de welstandsgroei zeker geen sprake te zijn, zolang men althans deze afremming kan begeleiden met een inkomensbeleid, dat in de samenleving wordt aanvaard en ondersteund. Ook het vaak aangevoerde argument dat een matiging van de welstandsgroei zou leiden tot sociale spanningen is minder sterk als het lijkt. Zo heeft Lewis er op gewezen, dat ook het tegendeel blijkt op te gaan: een snelle economische groei geeft niet zelden aanleiding tot een verstoring van stabiele sociale verhoudingen, tot het stimuleren van afgunst en begeerte, en tot een versnelling van klassen-, raciale en religieuze conflicten. En tenslotte is het bevorderen van de economische groei ook geen conditio sine qua non voor de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen