VU Magazine 1972 - pagina 132

tot het accepteren van een lagere welstandsgroei, maar dat wel de neiging zal toenemen om de straat op te gaan met spandoeken, dat het milieu moet worden verbeterd, dat er meer aan ontwikkelingshulp moet worden gedaan, enzovoorts. Die gespletenheid is nu al voor een deel in ontwikkeling. Maar je kunt alleen iets bereiken - dacht ik - als we bereid zijn ons bepaalde dingen te ontzeggen. Anders ontstaat er een kortsluiting en zullen we steeds meer onrecht gaan bedrijven, terwijl we de mond vol hebben van mondiale gerechtigheid. Dat is het probleem. Vanzelf komt het niet op z'n pootjes terecht. Noch in de techniek, noch in computers zitten oplossingen verscholen voor onze vraagstukken. Dat is het wat ik steeds weer probeer te zeggen. Nixon verklaarde bij Apollo XI dat 'de geest van de techniek' de mensheid bij elkaar zal brengen en de vrede tussen de volkeren

zal bewerkstelligen. 'The spirit of the Apollo XI zou het heil kunnen brengen'. Dat is een stukje verafgoding van de techniek. Het is de strijd tegen dit geloof die aangebonden moet worden. De plagen uit Openbaringen kunnen dan ook door de mensen zelf verwekt worden; wij kunnen door onze milieuverontreiniging zelf gaan veroorzaken dat de zon verduisterd wordt en de maan rood lijkt als bloed. In dat laatste bijbelboek staat dat de mensen zelf wel beseffen waar de eigenlijke oorzaak zit, maar ze vertikken het om zich te bekeren. En daarbij denk ik niet aan een vage bekering van tot 'het ware geloof komen, maar het inzien dat wij mensen in wezen hun houvast in hun leven hebben gekozen op een manier, die die plagen wel moet oproepen. Dat is voor mij het eigenlijke punt: dat wij als westerlingen ons nog steeds religieus vastbijten in het geloof in de vooruitgang van de techniek, wetenschap en economische groei. De hele

samenleving gaat daar dan naar staan. Je wordt een slaaf van deze goden. En je kunt er ook niet meer van afkomen. U merkt wel - het is goed om dat erbij te zeggen - dat ik er zelf nog niet helemaal mee klaar ben. Daarom komt het er wat onrijp uit. Het staat nog niet allemaal afgewogen op een rijtje. Ik ben met een persoonlijke brainstorming bezig en ik weet niet waar ik uit zal komen. Maar dat alles op een bepaalde manier te maken heeft met dat vooruitgangsgeloof, is me wel duidelijk geworden. Een oost- en Westblok doen daarin niet voor elkaar onder. Beiden hebben ergens hun centrale houvast gekozen in het bevorderen van economische welstand. Hun doeleinden lijken zó op elkaar, dat Tinbergen zelfs de stelling heeft aangedurfd dat er een convergentie tussen de maatschappelijke systemen van oost en west zal komen. Mijn vraag is en blijft of die doeleinden wel goed gelegen zijn. Het zou kunnen dat oost en west in deze strijd tezamen in een peilloos diep moeras terecht zullen komen en stikken. Nee, ik ben nogal sombertjes. Vandaar dat ik een woord als 'bekering' wel nodig heb, - Hoe zou zo'n bekering nu politiële gestalte moeten krijgen ? U heeft de moeilijkste vraag voor het laatst bewaard. Bekeringen zijn nu eenmaal niet te 'plannen' of te forceren. Ik dacht dat juist in de crisis van het hedendaagse vooruitgangsgeloof een kans, een aangrijpingspunt aanwezig is. Als de mensen zich allen gelukkig zouden voelen in een samenleving als deze, dan is er geen kans de welstandsgroei ooit te temperen. Maar juist verschijnselen als bij jongeren, die open reageren op de vragen die op ons afkomen, en die weigeren op een bepaalde manier geconditioneerd te worden, ik dacht dat daar de kans lag om er politiek op in te grijpen. Er zitten positieve kanten aan de opkomst van de hippie-cultuur. Het is een krampachtig en soms wat leeg protest, maar het is het zoeken naar een ander mensbeeld, dat uitgaat boven het geprefabriceerde model van deze maatschappij. En dat waardeer ik niet negatief. Wel zie je, dat ze, na eerst te hebben beleden dat de ontmoeting met de medemens belangrijker is dan alle welstandsprogressie, later toch weer onderduiken, zich afzonderen en soms doorslaan naar bepaalde vormen van consumptie waartoe zij zichzelf geconditioneerd hebben. Maar Misschien dat b.v. de 'Jesus-revolution' op een ander, niet doodlopend spoor terecht komt...?

28

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen