VU Magazine 1972 - pagina 199

was. Eén man moest tot vijf maal toe vragen beantwoorden over mijn bezoeken. De enige reden waarom ik die man aangesproken had, was het simpele feit dat hij een vrachtwagen bezat terwijl ik benzine nodig had. We spraken alleen over het onaantrekkelijke vooruitzicht om met de auto tussen Morsgat en Swartruggens te stranden.

Rand Daily Mail In augustus, september en oktober 1969 stelde de Rand Daily Mail een onderzoek in naar de toestanden in Morsgat. Hier volgen enkele fragmenten uit het verslag dat zij op 25 oktober publiceerden: 'Gedurende meer dan tien maanden wonen er al 100 gezinnen in tenten aan de kant van een onverharde weg, een 45 km buiten Swartruggens. Ze zijn hervestigd in een gebied dat bestemd was voor de Tswanastam. Het grootste deel van een zomer en een hele winter hebben ze daar gekampeerd. In februari en maart van dit jaar viel er in het district Rustenburg ruim 23 mm regen, terwijl de gemiddelde minimum temperatuur in juli 3.4 °C was. Op het ogenblik kamperen er ruim 300 gezinnen op dit geïmproviseerde bouwterrein. Er is niets gedaan aan sanitaire voorzieningen. Er is geen kliniek (de dichtstbijzijnde is in Swartruggens, een retour per bus kost f 5,50; het gemiddelde loon van een kostwinner is f 15,- a f 20,- per week). De enige watertank die de gehele gemeenschap van water moet voorzien, heeft aan de oppervlakte een slijmerige groene laag; de gezinnen hebben geklaagd over ernstige maagstoornissen.' De Rand Daily Mail begon drie maanden geleden met het onderzoek naar de toestanden in deze nederzetting van tenten.

Bedriegelij[( Bovendien zijn er in feite tenten genoeg voor een kleine tentenstad; de aanblik vanaf de weg is bedriegelijk. Struiken en bomen verbergen de tenten en de hutten die er achter staan. Sobere gewone hutten, potsierlijk wanstaltige hutten, sommige keurig en stijf als de zondagse hoed van een oude vrijster, de meeste lijken echter slordige hopen metalen platen, bij elkaar geveegd door een machtige wind en nu te moe om zich nog te laten meenemen. De tenten en hutten staan ordeloos door elkaar; hier staan ze dicht bijeen voor de gezelligheid en daar staan ze eigenwijs apart, van elkaar gescheiden door groepjes struiken . . . Toen de gezinnen aankwamen, werden som-

roerende goederen meenemen,' zeiden ze, maar 'koeien, geiten, varkens, schapen of ezels' konden ze niet meenemen. Drie koeien werden achtergelaten bij vrienden . . .

Ongemakkelij[( De vrachtwagen was op een morgen ook in Mazista gekomen, waar vier gezinnen en hun spulletjes werden ingeladen . . . 'Het was erg ongemakkelijk, ik was zwanger en de hele reis stond ik in een gebogen houding. Het was heet die dag en de reis scheen veel langer te duren dan hij in werkelijkheid was, "ongeveer vier uur".' Ondanks de hitte en het ongemak, zei deze vrouw dat ze meer geluk had gehad dan anderen die ze kende. Mensen die met al hun spullen tijdens de reis

Bij zonsopgang, op een dag in mei, hadden ze deze vrouw geroepen om de bezittingen van het echtpaar in de vrachtwagen te laden. (Foto gemaakt in het noorden van Natal. Niet altijd hadden de mensen £ 5 om het vervoer per vrachtwagen te bekostigen. Ze maakten dan gebruik van paard-en-wagen.)

Overweging Toen het B.A.D. enige tijd later benaderd werd voor officiële informatie, deelde een woordvoerder mee dat het verzoek in overweging zou worden genomen. Op de 16 dagen later gestelde vraag of er al enige informatie beschikbaar was, antwoordde de woordvoerder: 'Nee. In 't geheel n i e t . . . ' Morsgat is aan drie zijden omheind en grenst met de vierde zijde aan de weg naar Swartruggens. Het is ongeveer 25 ha groot en geheel bedekt met bruin struikgewas, dat nu, na de regens, groen begint te worden. Van de weg af gezien lijkt het of er niet genoeg tenten zijn om 1.200 of 1.500 mensen te huisvesten. Op het eerste gezicht heeft Morsgat inderdaad meer weg van één van die tijdelijke verblijfplaatsen van trekkende wegwerkers, met een stuk of wat geprefabriceerde hutten van asbestplaten in een hoek en een paar vrachtwagens ernaast om het aanzien te verhogen. Maar daarvoor lopen er te veel vrouwen en kinderen rond en te weinig mannen. )

migen uitgeladen naast hun stukjes grond waarop de tenten lagen. Anderen moesten wachten op tenten, zoals die vrouw van de lokatie van Swartruggens. 'Ik heb de nacht in de open lucht doorgebracht omdat er geen tent was. Ze brachten 'em de volgende dag...' Bij zonsopgang op een dag midden in mei hadden ze deze vrouw geroepen, om de bezittingen van het echtpaar in de vrachtwagen te laden. De mannen waren beleefd en behulpzaam geweest. 'Het echtpaar kon alle

doornat waren geworden in een stortbui en die hun tenten na donker hadden moeten opzetten in de regen . . . In december waren er vóór de mensen aankwamen geen latrinekuilen gegraven. Die zijn er nog steeds niet. 'Wij zijn begonnen kuilen te graven,' vertelt een van de inwoners maar ze zeiden dat we ermee moesten stoppen. Ze beloofden ons toiletten, maar we hebben er nog niets van gezien. En nou doen we het maar buiten!' De gezinnen die langs de rand van de nederzetting wonen hebben 43

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen