VU Magazine 1972 - pagina 84

^^i^tif^iUimMMi/ifii Prof. dr. C. van der Meer

Geen euthanasie zonder duidelijke grens interview

door Henk Mochel

'Ik ben niet zo scherp in de begrenzing van m'n antwoorden. Dat weet ik wel. Dat komt juist omdat ik zo zoekende ben,' zegt prof. dr. C. van der Meer (internist) tegen het einde van het interview dat Henk Mochel voor het VU-magazine met hem had over het onderwerp 'euthanasie'. Mochel: Bent u voor actieve

euthanasie?

Prof. V. d. Meer: Eh . . . nee. Als u het zó zegt: nee. Maar, dan moeten we 't dus wèl eens zijn over 't begrip actieve euthanasie. - i-let daadwerl<ielijl< een einde mailen aan het leven van een patiënt in zijn stervensfase; een patiënt dus die een ondragelijl< lijden doorstaat. En die dan dus een behandeling geven, waarvan de verwachting is, en nevendoel, het leven te beëindigen? Ja, dan ben ik er tegen. - Waarom? Ja, dat zijn eigenlijk zuivere praktische gronden. Ik dacht dat je de grenzen bij actieve euthanasie zo moeilijk kunt trekken. Ik kan ten opzichte van de passieve euthanasie een heel duidelijke grens maken. Daarbij doe je bepaalde dingen niet of bepaalde dingen wèl met het oogmerk het lijden te verlichten, al zit daar dan misschien een mogelijkheid in dat het leven wat verkort wordt. Bij de actieve doe je een handeling ook om het lijden van de patiënt te verlichten, maar zodanig, dat hetleven ermee beëindigd wordt. Dat is een heel duidelijke grens. Want dan moet je dus bepaalde injecties geven, die je anders niet zou geven. - Is het niet zo, dat wanneer er een pijnstillend middel wordt gegeven, b.v. een morfine-injectie, dat dan vaak het gevolg is in de praktijk dat er meerdere injecties moeten komen, dat er dus een ontwikkeling wordt ingezet die duidelijk leidt tot een eerder einde? Dat zou ik dus niet onder euthanasie verstaan. - Is dat dan niet minder een principieel verschil dan een gradueel verschil? Ik dacht ook dat er tussen passieve en actieve euthanasie geen principieel ver30

schil bestaat. Het gaat me er alleen om dat je de grens heel duidelijk kunt leggen tussen passieve en actieve euthanasie. Als ik iemand z'n pijn stil, hoeft dat overigens tegenwoordig helemaal niet met morfine; je kunt een heleboel andere preparaten noemen. Maar het is dus echt wel eens nodig om morfine te gebruiken en dan zie ik er ook helemaal geen bezwaar in. En dan loop je zeker de kans dat het leven daardoor eerder beëindigd wordt. Maar het is iets anders als je zegt: ik geef een dusdanige dosis morfine of een andere stof, dat daarmee het leven beëindigd wordt. - Wat vindt u de ergste vorm van sterven medisch, menselijk gezien? Dat is een moeilijke vraag zo ineens. De verstikkingsdood is erg, heel erg. Dus dat zijn mensen, waarvan bij vol bewustzijn de luchtpijp langzamerhand dichtgeknepen wordt. - Heeft u zo'n stervenssituatie meegemaakt?

wel eens

hoeft helemaal niet. - Maar u kent het gevolg. Ja, maar het is niet zeker dat dat gevolg er is. Kijk als je actieve euthanasie toepast, dan doe je dat op een dusdanige manier, dat het zeker is. Laten we zeggen, om het te kwantificeren, als je iemand 20 milligram morfine geeft, dan help je hem van die ellende van de verstikking af doordat hiij dat niet meer als zo zwaar ondervindt. Maar je loopt met die 20 milligram morfine de kans dat-ie bewusteloos raakt en sterft. - Zou u in een percentage kunnen uitdrukken hoeveel kans ... Nee, dat zou ik niet kunnen zeggen. Dat weet ik niet. Het is individueel zeer verschillend. Het hangt ook af van de gewenning, wat de patiënt ervóór heeft gehad. Als ik nu uit het oogpunt van actieve euthanasie de patiënt zou willen helpen, dan zou ik hem niet 20 maar 100 milligram morfine moeten geven. Dan ben ik zeker van de afloop die je in dat geval zou wensen.

Jazeker. - En daar bent u tegen. - Is er dan niet een nelging om een patiënt in die situatie direct te helpen? Zeker wanneer hij zich bewust is van die situatie en hij weet wat er gaat komen? Kijk, in dergelijke gevallen kun je dat lijden wei verlichten, zeker verlichten door hem een bepaalde stof toe te dienen, b.v. heroïne, die de man dan wat eufoor kan maken, waardoor die veel minder ondervindt, maar daarmee loop je heel zeker het gevaar dat de ademhaling ook vermindert en dat de patiënt in een toestand van bewusteloosheid raakt en daaraan sterft. - Dus dat is eigenlijk een vorm van actieve euthanasie. Dat is maar net hoe u het wilt uitdrukken. Primair geef je deze patiënt niet de injectie met de idee van: ik ga hem doden. Dat

Ja. Het gaat om het trekken van de grens. Als je geen duidelijke grenzen kunt trekken, dan zit je ontzettend gauw in een argumentatie vóór euthanasie, die een gevaarlijke kant uitgaat. Je hebt b.v. te doen met een ernstig zieke, demente bejaarde van wie gezegd kan worden: dit leven is beëindigd. Ze is zat van het leven, of hij is zat van het leven. Ik behandel een bepaalde aandoening niet meer. Dan pas je een vorm toe van passieve euthanasie. Als je dat aanvaardt, krijg je de volgende stap alweer. Dan is de redenering: deze patiënt is ook bejaard, ook dement, er mag dan wel geen ernstige aandoening zijn, maar de patiënt is toch bedlegerig en incontinent. Dat leven is toch ook verzadigd. Er is geen contact meer mee. Wat moet ik ermee? We moeten er voor zorgen, maar er zijn geen mensen om er voor te

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen