VU Magazine 1972 - pagina 127

rzievoor kuit ddesnelct di)vansche jroeimen tvan diale r ze-

naar

mijn mening de noodzaak van de hantering van een gezuiverd economisch vooruitgangsbegrip, waaraan de diverse vormen van economische groei stuk voor stuk zouden moeten worden getoetst. Om zulk een toetsing kan naar mijn mening ook de overheid niet heen. Zij heeft een eigen taak in de zorg voor maatschappelijk-schaarse middelen; op haar rust m.i. een publiek mandaat tot rentmeesterschap.

Conclusie Persoonlijk neig ik daarbij tot de conclusie, tegen de achtergrond van dit beginsel van overheidsbeleid en rekening houdend met de eis van een daadwerkelijke economiciteit, dat een doelbewust beleid tot verdere

vergroting van de particuliere welstand per hoofd van de bevolking niet langer kan worden verdedigd. Het tegenovergestelde geldt echter, en zeker in de eerstkomende tijd, voor die vormen van industriële produktieverhoging, die gericht zijn op milieuzuivering en op een zn. recycling van grondstoffen. Hierbij worden immers de limieten van de inter-subjectieve grensschaarste, waarover ik eerder sprak, duidelijk verder teruggeschoven. Op dit punt is derhalve niet sprake van een conflict tussen economische groei en economiciteit, maar van een parallelliteit. De overheid kan dit type van economische groei o.a. bevorderen door naast heffingen op de milieuverontreinigingen ook een

premiestelsel op de vermindering van de milieuverontreiniging in het leven te roepen, waarbij die bedrijven een premie ontvangen, die hun hoofdactiviteit rechtstreeks op milieuzuivering of 'recycling' van milieuverontreinigende stoffen hebben gericht, en wel naar rato van de door hen aan het milieu onttrokken schadelijke stoffen. Dit premieëringsstelsel zou uit de opbrengst van de milieuheffingen kunnen worden bekostigd.

Botsing Een van de wezenlijke vragen, die na dit alles resteert, is of wij er inderdaad in zullen kunnen slagen de botsing tussen een cumulatieve welstands- en bevolkingsgroei enerzijds en de begrensde economische mogelijkheden van bodem en biosfeer anderzijds bijtijds af te wenden. Deze vraag vermag ik evenmin te beantwoorden als u, die mij hebt willen aanhoren. Wel zou ik willen stellen, dat alleen een meervoudige benadering voor dit immense probleem een kans van slagen biedt. Met een meervoudige benadering bedoel ik, dat niet alleen wordt getracht het tempo van welstandsvermeerdering in de rijkere landen geleidelijk terug te brengen, maar ook dat krachtige nationale en internationale pogingen worden ondernomen om te komen tot een heroriëntatie van ons produktie- en consumptieproces overeenkomstig het tweede type van economiciteit waarover ik sprak: de economiciteit van het zoveel mogelijk uitsparen van niet voor regeneratie vatbare produktiefaktoren; de economiciteit van het opschuiven van naderende economische limieten. Temeer geldt dat voor degenen die zoals ik aan de overigens noodzakelijke uitbreiding en versterking van het bevolkingsbeleid innerlijke grenzen verbonden zien. Ook deze noodzakelijke meervoudige aanpak - en dat is de moraal van mijn betoog zal echter niet baten, wanneer in de crisis van hef westerse vooruitgangsgeloof het merendeel van de westerse mensheid zou blijven haken naar een limietloze welstandsgroei en een steeds verdergaande verhoging van zijn levensstandaard. Dit is niet een goedkope, maar een harde moraal. Want zodra de bereidheid zou blijken te ontbreken om een zekere welstandsstabilisatie te aanvaarden en zodra men derhalve poogt, via loon- en prijsbewegingen alsnog het oorspronkelijk beoogde welstandspeil te realiseren, zo lang is niet alleen een versterking van de strukturele Inflatie onontkoombaar, maar zal bovendien in een open economie als de onze een scherpe terugval der werkgelegenheid vrijwel onvermijdelijk zijn.

23

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen