VU Magazine 1973 - pagina 124

Dokteren aan de wereld 'A lie wetenschappelijke en politieke kritiek op het rapport van de Club van Rome maakt niet ongedaan, dat wij geconfronteerd worden met de eindigheid van onze aarde. (. ..) Velen van ons zijn waarschijnlijk met een schok tot de ontdekking gekomen, dat zij zich dooreen computer hebben laten leren wat zij door nuchter onbevooroordeeld nadenken al veel eerder zelf hadden kunnen weten,' aldus prof. dr. J. P. Kuiper in de rede waarmee hij vrijdag 16 februari het ambt van gewoon hoogleraar in de sociale geneeskunde aanvaardde. Hij constateerde dat het besef van de nood waarin de wereld verkeert tot verschillende houdingen leidt. 'Sterk op de voorgrond treedt het pessimisme, de wanhoop, een gevoel van ondergang,' aldus prof Kuiper. Hij achtte dit niet de meest vruchtbare houding om tot zinvol handelen te komen. 'Het is zelfs niet onmogelijk dat het ondragelijk gevoel van wanhoop wordt verdrongen en leidt tot een schijnoptimisme over mogelijkheden tot verdere exponentiële economische groei.' Een andere grondhouding, die prof Kuiper waarnam, is die van het type existentialisme, dat vooral door mensen als Sartre en Camus wordt aanbevolen, de houding van de absurde mens, die zonder hoop in het leven durft te staan. Géén van deze beide houdingen wilde prof Kuiper tot de zijne maken. Hij wenste te spreken vanuit een derde grondhouding, waarbij ook sprake is van een "tegen beter weten in", doch die uitdrukkelijk gebaseerd is op de hoop. 'De hoop waarvan hier sprake is, heeft niets te maken met positivistische zekerheden omtrent dingen die staan te gebeuren en die met

een hoge graad van waarschijnlijkheid verwacht kunnen worden. Zij heeft wel te maken met de eschatologische spanning die ontstaat door het besef van het einde van de oude aarde en het begin van de nieuwe aarde. Deze hoop is geen ontkenning van een luchthartig heenlopen om de misère om ons heen, doch de hoop maakt ons Quist) bereid om het "kruis van het heden" te dragen. Zij kan het dode vasthouden en het onverhoopte dragen. (Moltmann)' Ongeveer een jaar geleden heeft prof Goud- Prof. dr. J. P. Kuiper zwaard vanuit deze hoop aangegeven welke bijdrage het economisch denken kan leveren ter bevrijding van de wereld uit haar nood ter voorkoming van een voortijdig einde van de schepping (zie VU-magazine maart '72). invloed die een bepaalde bouwpolitiek heeft op Prof Kuiper wilde in de grondhouding van het welzijn van de bewoners van bepaalde woondeze hoop op summiere wijze aangeven wat wijken. ' van het gezondheidkundige denken aan be- Het sociaal geneeskundige denken kan zich vrijdende kracht is te verwachten. ook openbaren in de deelname van artsen In zijn rede, waarvan een beperkt aantal aan actiegroepen,' zei prof Kuiper. 'Men beexemplaren beschikbaar is bij het Instituut hoeft geen minachting te koesteren voor de parvoor Sociale Geneeskunde (van der Boe- lementaire democratie om toch de noodzaak chorststraat 7, Amsterdam, tel. 483366), wees in te zien van extra-parlementaire acties.'(...) prof Kuiper eerst op de verschillende accen- 'Als sociale geneeskunde politieke geneeskunten die door mensen worden gelegd als het de is in de zin dat zij zich bewust en intensief gaat om verlossing en bevrijding. Hij signa- bezighoudt met de wereld, kan zij ook met een leerde daarbij dat de ene mens zich sterk con- woordspeling worden aangeduid als "dokteren centreert op het lenigen van individuele nood. aan de wereld",' aldus prof Kuiper. Een beVoor hen had hij veel bewondering,maar dat langrijk deel van zijn rede was gewijd aan de 'moet ons niet de ogen doen sluiten voor de vraag hoe de aarde als veelwaardig voorzienoodzaak ook iets te doen aan hetgeen alle ningssysteem voor menselijke basisbehoefmensen aangaat, namelijk de structuren waar- ten gezondheidkundig beoordeeld kan worin wij gevangenzitten (. . . ) De geneeskunde is den en hoe het hanteren van gezondheidseeuwenlang sterk gericht geweest op de nood normen een bijdrage kan leveren tot een van lijdende individuen. De moderne gezond- rechtvaardiger verdeling van de rijkdommen heidszorg kan zich niet de luxe veroorloven der aarde. We laten dat deel hier volgen. alleen met individuen bezig te zijn. Zij zal haar aandacht ook moeten richten op de wereld in «oorf, 'aldus prof Kuiper. Hij had er geen bezwaar tegen sociale geneeskunde "politieke geneeskunde" ie noemen. 'Het spreekt vanzelf dat de arts die op weg is sociaal geneeskundige te worden (.. . ) er niet onderuit kan zich een mening te vormen over de processen en gebeurtenissen in de samenleving. De jeugdgezondheidkundige kan niet zonder een kritische beoordeling van het onderwijssysteem, de bedrijfsarts niet buiten een gefundeerde opvatting over de machtsverhoudingen binnen werkorganisaties; de verzekeringsgeneeskundige zal zich een oordeel moeten vormen onder andere over de maatschappelijke oorzaken van ziekteverzuim; de G.G.- en G.D.-arts zal bij voorbeeld inzicht moeten hebben in de

DE MAATSCHAPPIJ MOET

16

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen