VU Magazine 1973 - pagina 507

overgang van traditionele naar 'moderne' samenleving, van collectiviteit naar individualisme, als dergelijke zaken worden aan de orde gesteld in de Afrikaanse literatuur, die ons enig inzicht verschaft in de problematiek van deze landen, zoals de schrijvers die hebben ervaren en weergegeven. Doordat in hun eigen literatuur de Afrikanen zelf aan het woord komen, is het lezen ervan voor ons een unieke kans om Afrika van binnenuit te leren kennen.

Europees publiek In het geheel van deze moderne Afrikaanse

literatuur valt het op dat de blanke en het westen er tot in de jaren zestig een grote rol in spelen. Verschillende auteurs hebben zelf toegegeven, dat ze aanvankelijk meer schreven voor een Europees dan voor een Afrikaans publiek: om de koloniale situatie te veranderen moest men zich wel richten tot de kolonisator en diens taal gebruiken. In de meeste gevallen wordt door de auteurs niet 'zwart-wit' gedacht; het is beslist niet zo, dat de blanke voortdurend als slecht en de Afrikaanse broeder als heilig en onschuldig wordt afgeschilderd. Dit neemt niet weg, dat in Afrika net als bij

ons bepaalde mythen in omloop zijn met betrekking tot de 'anderen'. Zoals wij geneigd zijn in Afrikanen eerst de neger en pas daarna de mens te zien, is men in Afrika geneigd in ons eerst de blanke en pas daarna de mens te zien. Over en weer is het goed ons te realiseren, dat deze primaire reacties voor beide groepen gelijk zijn. Het bestaande beeld van de Afrikanen in onze ogen en dat van de Europeaan in de ogen van Afrikanen lijken opvallend op elkaar; de literatuur toont dat duidelijk aan. De ander ziet er anders uit dan wij, is dus 'raar', hij stinkt, hij lijkt op een dier (aap.

gorilla), hij is seksueel gevaarlijk (de 'potente' neger die onze vrouwen bedreigt), hij steelt, is lui en onbeschaafd, ziedaar de mythe die in het westen over de negers in omloop is. Het frappante is nu, dat uit de Afrikaanse literatuur een soortgelijke mythe naar voren komt met betrekking tot de blanke: wij lijken opapen (apen hebben glad haar en geen kroeshaar) of op varkens (net zo rose als wij), wij zijn seksueel pervers (de koloniaal in Afrika beschikte dikwijls naar believen over de vrouwen of kinderen die hem bevielen), wij treden onbeschoft op, we stelen (halen alles weg uit Afrika), wij zijn lui (we laten Afrikanen voor te weinig geld het werk voor ons doen), onze beschaving heeft rampzalige wereldoorlogen niet kunnen voorkomen.

Geldhonger

MV

,,Daar het julle nou die ware Christene!"

W\V ^ ••

Het beeld van de blanke in de Afrikaanse roman is voor ons bijzonder leerzaam. Tal van observaties duiden op een wereld van wantrouwen en misverstand, die blank en zwart in Afrika van elkaar scheiden. Wat het meest opvalt bij de blanke in de roman is, behalve zijn meerderwaardigheidscomplex, zijn ziekelijke haast en zijn eeuwige honger naar meer geld, meer bezit en meer macht. De God van de blanken woont in hun portemonnee, zegt een van de schrijvers, daarom 35

^ ^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen