VU Magazine 1973 - pagina 57

Vrede? door prof. dr. Joh. Blok Zondag 28 januari is bestand in Vietnam ingegaan. Het geweld heeft geen oplossing gebracht. Politiek is de situatie vergelijkbaar met die in 1954 na de nederlaag van de Franse troepen tegen de Vietnamese vrijheidsstrijders. Er is nu weer een voorlopige scheidslijn tussen Noord en Zuid langs de zeventiende breedtegraad. Er zijn weer vrije verkiezingen in het vooruitzicht gesteld, terwijl ook nu niemand ziet, hoe die georganiseerd zouden moeten worden. De Verenigde Staten zijn nu niet meer - zoals in 1954 - tegen zulke verkiezingen. Dat lijkt dus veranderd. Misschien zijn er nog wel meer van zulke kleine verschillen aan te wijzen, maar lettend op de hoofdzaken kunnen we niet anders dan de bittere waarheid constateren: het geweld heeft geen oplossing gebracht. Van de 33 miljoen Vietnamezen zijn er ruim 2 miljoen gedood en zo'n 10 miljoen verminkt zonder zin. De overlevenden hebben geen normale levenskansen meer in een land dat is verwoest, platgebrand en vergiftigd en waarin de volksstractuur is vernietigd, maar dit offer is tevergeefs gebracht. Aan de Amerikanen heeft de oorlog 50.000 doden en een onvoorstelbare hoeveelheid geld gekost. Ook dat was voor niets. Er is nu een bestand dat volgens minister Schraelzer de redelijkheid van de Amerikaanse doeleinden bewijst, maar de hele situatie herinnert aan de woorden, die de profeet Jeremia herhaaldelijk waarschuwend heeft uitgeroepen: 'Hoop op vrede, maar er is niets goeds; op een tijd van genezing, maar zie: Verschrikking!' En dan denk ik niet alleen aan de erbarmelijke situatie in Vietnam, die niet binnen tientallen jaren te genezen is, maar ook aan de blijvende gewelddreiging in de wereld, waarin het mogelijk is dat een klein volk zo krachtig 'gesteund wordt tegen de communisten' dat het er zijn eigen levenskracht bij inboet en dat zoiets zo maar kan gebeuren zonder dat een ander land tussenbeide komt.

woesting door atoombommen. Omgekeerd geldt hetzelfde. Hoe agressief de Amerikanen ook mogen optreden tegen communistische landen, de Sovjet Unie zelf is onschendbaar vanwege de atoomraketten, die klaarstaan om op Amerikaanse steden te worden losgelaten. Het evenwicht van de afschrikking moet dienen om een grote oorlog te voorkomen, maar intussen escaleert het een kleine oorlog zoals die in Vietnam in zo sterke mate dat het een grote oorlog wordt. Vergelijk het aantal doden van ongeveer 2 miljoen maar eens met het aantal van de eerste wereldoorlog, dat ongeveer 7 miljoen bedroeg. De Sovjet Unie durft een rechtstreekse confrontatie niet aan. Dat weten de Amerikanen en daarom kunnen zij hun gang gaan. Evenals bij de bezetting van Tsjechoslowakije de Russen voor 100% zeker wisten, dat de Verenigde Staten niet zouden ingrijpen. Hoe ver de Amerikanen inderdaad konden gaan, bleek enkele weken geleden, toen Clements, de onderminister van Buitenlandse Zaken, voor de senaatscommissie die zijn benoeming moet bekrachtigen verklaarde, dat het gebruik van kernwapens in Vietnam niet uitgesloten geacht mocht worden. En al werd kort daarna (12 januari jl.) door Ziegler, de perschef van het Witte Huis, bekendgemaakt, dat president Nixon helemaal niet van plan was atoombommen op Vietnam te gooien, het dreigende woord was toch maar gevallen. En misschien was het wel met een heel bepaalde bedoeling gevallen. Ik kan me tenminste moeilijk voorstellen, dat men in de Verenigde Staten zulke domme onderministers aanstelt, die voor de grap met atoombommen dreigen of door loslippigheid militaire mogelijkheden verraden. Misschien zijn de uitspraak van Clements en de tegenspraak van Nixon even zorgvuldig voorbereid en georganiseerd als de reizen naar de maan. Misschien is op deze manier een signaal gegeven aan de communistische wereld, dat het einde van de 'flexible response' begon te naderen. De term 'flexible response', meestal vertaald Waarom? met 'aangepast antwoord', vinden we nogal eens in onze krant in de tijd dat het parlement Waarom kan dat 'zo maar' in onze wereld? debatteert over de defensiebegroting. Zij Het antwoord is tamelijk eenvoudig. Het kan, heeft ingang gevonden sinds de Verenigde omdat de grote wereldmachten gevangenzitStaten niet meer in staat zijn communistische ten in het 'evenwicht van de afschrikking'. Kort agressie meteen met een atoombom te beantgezegd betekent dit, dat de Sovjet Unie de woorden, omdat dan per kerende post uit Verenigde Staten niet kan aanvallen zonder Rusland de hel terugkomt. Daarom, zo zegt het risico te lopen van een grootscheepse ver-

Prof. dr. Joh. Blok

men, is er nog steeds een sterk conventioneel leger nodig dat onmiddellijk op agressie kan reageren, en dat voorzichtig de zwaarte van de tegenacties kan aanpassen aan de omstandigheden. Die voorzichtigheid houdt in, dat niet atoombommen gebruikt zullen worden door de NAVO. Deze komen pas aan bod als andere mogelijkheden ontoereikend zijn gebleken en dan zeker niet meteen grote bommen en zeker niet atoomraketten, gedirigeerd naar Russisch grondgebied, doch kleinere, zogenaamde tactische bommen, beperkt tot het Europese slagveld. Dat zijn de wapens, die ook in Nederland opgeslagen hggen onder Amerikaanse bewaking en waarvan de Verenigde Staten nooit de supervisie uit handen zullen geven, omdat er nooit zo'n bom op de Sovjet Unie terecht mag komen. Dat zou een wereldramp van ongekende omvang ontketenen.

Vietnam Eigenlijk was de strijd in Vietnam zo'n flexible response. Hij begon met de hulp aan het regime van de dictator Diem tegen communistische guerrilla-activiteit, omstreeks 1960. Hij groeide in 1965 uit tot een echte oorlog met 150.000 man Amerikaanse troepen. Dit aantal steeg tot 554.000 in 1969 en nam daarna weer af, waarbij aan de Amerikaanse kant het accent verschoven werd naar de luchtoorlog. Het in de loop van de jaren steeds verder aangepaste antwoord bleek het probleem niet op te lossen. Zelfs de afgrijselijke recente bombardementen on Hanoi en Haiphong leken niet het verwaciite succes te hebben. In feite was toen de tijd rijp voor het gebruik van kernwapenen. 'Waarom niet!' Zo moeten met meneer Clements verscheidene generaals gedacht hebben. Het zou veel goedko3

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen