VU Magazine 1973 - pagina 275

tautologische evenwichtsanalyses zonder werkelijkheidswaarde, verwordt de theorie tot beschrijving van de implicaties van de postulaten, de wetenschap tot praxeologie. Zijn analyse baseerde hij op een beschouwing over de historische ontwikkeling van de nu geldende postulaten en de wijziging in object en methode van de theorie die verworden is tot een aspectwetenschap, die de relatie tussen mensen en dingen analyseert, waar vroeger de 'maatschappelijke', de 'politieke' economie de menselijke relaties in produktie en distributie - een gebied van het menselijk handelen - tot kenobject gekozen had. Ook hij concludeerde tot de noodzaak terug te grijpen naar de verworvenheden van de klassieke politieke economie. Aan de hand van de milieuproblematiek in ruime zin adstrueerde prof. Ernest Mandel de discrepantie tussen traditionele theorie en werkelijkheid. Met de milieuproblematiek wordt opnieuw duidelijk dat de zgn. optimale allocatie van het marktmechanisme illusoir is, omdat enerzijds alleen die behoeften aan bod komen die een koopkrachtige vraag achter zich hebben en anderzijds de produktiekosten maar ten dele in de prijs opgaan, nl. in zoverre het kosten voor het individuele bedrijf zijn. Met het voorbeeld van.de automobielindustrie liet Mandel zien tot welk een maatschappelijke irrationaliteit de privaateconomische rationaliteit leidt. M.b.v. de chemische industrie toonde Mandel aan hoe enerzijds een specifieke kapitalistische techniek, anderzijds een -in het systeem ingebouwde milieuvervuilings-tendens bestaat. In grote trekken schilderde hij ten slotte een mogelijk alternatief Het debat tussen prof Schouten en prof Mandel concentreerde zich m.n. rond de vraagstukken van de ongelijke positie van de factor arbeid t.o.v. kapitaal, de institutionele oorzaken van inflatie en milieuverontreiniging en een definitie van kosten in de zin van instandhoudingskosten en groeikosten. Prof. Goudzwaard stelde de theorie ter discussie toegespitst op de economische groei. Hij verzette zich tegen het individualistische uitgangspunt, onder meer vanwege de maatschappelijke bepaaldheid van de behoeften. Hij verving het gangbare schaarste begrip door een algemeen maatschappelijk schaarste begrip - betrokken op de natuur, grondstoffenvoorraden, e.d. Prof Goudzwaard achtte het wenselijk stopzetting van de economische groei te overwegen, omdat die groei niet meer te allen tijde bijdraagt tot de zelfontwikkeling van het individu. Hij zag in het marxisme geen mogelijke theoretische oplossing van de huidige economische problemen. In zijn methodologische beschouwing vertrok drs. Jelle Visser vanuit de vraag waarom de waarlijk niet geringe stroom van vérstrekkende kriti"'' tot op heden nauwelijks geleid had tot enige bezinning op vooronderstellin-

m

magazine

gen en systematische refiectie op methode. Het antwoord zocht hij in de factoren die de ontwikkeling van de wetenschap in hoge mate beïnvloeden: het conservatisme van de professie als gevolg van het gemeenschappelijk paradigma, het heersende taal-, waarde- en communicatiesysteem, de maatschappelijke context van het wetenschappelijk bedrijf en de junctie van de theorie. Het in wezen sinds 1870 ongewijzigde paradigma van de neo-klassieke theorie werd vervolgens aan een uitgebreide analyse onderworpen. Door het uitgangspunt bij het individu te kiezen moet in de in evenwichtsmodellen vervatte modellenbouw, aanvankelijk formeel geformuleerd, onverklaard een substantiële inhoud gegeven worden, nl. de historisch gegroeide maatschappelijke verhoudingen. Waar wetenschap gekenmerkt wordt door het tot probleem maken van conventionele vanzelfsprekendheden, staat het er met het wetenschappelijk karakter van de neo-klassieke theorie slecht voor, zo moest hij concluderen. In de slotzitting van het congres, ingeleid door een korte, indringende speech van Joan Robinson, kwam als algemene opvatting naar voren dat na drie dagen in ieder geval één ding duidelijk was geworden; in het economisch onderwijs mag niet langer voorbij gegaan worden aan de fundamentele kritiek. De tijd is aangebroken voor een herbezinning en grondige discussie, een confrontatie met de verschillende stromingen, die nu nog buiten behandeling blijven. Wat gemeengoed was en algemeen geaccepteerd, moet opnieuw tot probleem verheven worden. Zijn discussie, confrontatie, bezinning en twijfel niet de vereisten voor iedere wetenschap? Om dit te kunnen realiseren werd besloten tot de oprichting van een studiegroep die zich bezig zal gaan houden met de studie van de op het congres behandelde problemen, om vandaaruit de concrete mogelijkheden na te gaan dit binnen het onderwijs zelf behandeld te krijgen. Ook een landelijke economengroep voor contact, studie en informatie werd in beginsel opgericht. Belangstellenden worden van harte uitgenodigd mee te werken. Contactadres: VESVU-congrescommissie, kr. lA-17, Hoofdgebouw, tel. 48 46 29. Tot slot zij vermeld dat de lezingen van het congres binnen afzienbare tijd in een werkuitgave bij de SUN gepubliceerd zullen worden, waar ook de congresbundel in druk zal verschijnen. Bestellingen kunnen worden opgegeven bij bovenstaand adres. Pieter van Driel Hugo van der Graaff Niko Siljee

aktueel m I Ds. R. Kaptein Het huwelijk zonder kinderen paperback f 8,90 Een met grote deskundigheid en pastorale bew/ogenheid geschreven boekje. Een belangrijke w/egwijzer voor: echtparen zonder kinderen, doktoren, predikanten, psychologen etc. TIen keer gereformeerd paperback f 8,75 Een boelend palet van de gereformeerde gezindte geschreven door: Dr. W. Aalders (Kohlbrugge), Prof. Dr. J. Douma (Geref. Vrijgem.), Prof. Dr. W. H. Velema (Chr. Gerei), Ds. S. Kooistra (Confessionele Ver.), Ds. F. Mallan (Geref Gem. In Ned.), Prol C. Veenhof (Geref. Vrijgem. bulten verband). Ds. J. Overduin (Syn. Geref.), Ds. J. v. d. Poel (Oud Geref. Gem.), Drs. A. Vergunst (Geref. Gem. In Nederland en Noord-Amerjka) en Ir. J. van der Graaf (Geref. Bond). Het is niet ranzeifeptEkendl

m Prof. Dr. C. A. van Peursen Het is niet vanzelfsprekend! Beschouwingen over de functie van de kerk paperback f 5,95 Dit boekje - verschenen in de serie Gemeentetoerusting - sluit aan bij het vorige boekje van Prof. Van Peursen Hij is het weer. Dr. J. Hendriks Overal waar mensen zijn De diakonale gemeente paperback f 7,90 Dit boekje reikt verder dan diakenen, v(/ljkcommlssles etc, omdat de gemeente steeds meer een diakonale gemeente gaat worden. Verschenen In de serie Gemeentetoerusting. verkrijgbaar in de boekhandel

kok kampen 11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen