VU Magazine 1973 - pagina 413

Hoe sterk de bewindslieden zelf nog denken in charitatieve termen als het gaat over de ontwikkelingsproblematiek, blijkt wanneer in 1967 een plannetje bekend wordt van de ministers Udink (ontwikkelingssamenwerking) en Witteveen (financiën) om ter verhoging van de begrotingspost ontwikkelingshulp en ten gerieve van burgers die kennelijk gewetensproblemen hebben met de groeiende welvaart een Volkslening a 2,5 procent rente uit te schrijven met kleine coupures van een 100 gulden. Het plan gaat schielijk de la weer in als het weggehoond wordt met o.a. de suggestie om op deze wijze de gelden maar te verwerven voor de nieuwe tanks, waarom Defensie zit te springen. Het nationaal inkomen van Nederland is in 1967 gestegen tot 75.070 miljoen.

NOVIB Onder druk van de Sjaloomgroep en de Essaigroep, die hun wiegen respectievelijk hebben staan in de oecumenische beweging en de Vrije Universiteit, bezint de NOVIB zich in de jaren '67-'68 op haar positie. Men ziet zich geplaatst tegenover een jongere generatie, die de materie als een politiek vraagstuk wil beleven, uitermate sceptisch staat tegenover elke charitatieve benadering van de zaak en een fundamenteel wantrouwen heeft in het gelukbrengend karakter van de westerse welvaart. Op alle terreinen gaan in die jaren de veiligheidskleppen open onder de naam 'teach-in'. Zo blazen in 1967 jongeren stoom af op een NOVIB-bijeenkomst in Utrecht. Provo Schimmelpenninck keert zich bij die gelegenheid tegen invoering van kleurentelevisie, maar het meest opmerkelijke in de bijeenkomst is de groeiende twijfel of het eigenlijk wel goed zit met de ontwikkelingshulp zelf. Strijder van het eerste uur. Pater Jelsma, vat in Onze Wereld het geuite gevoelen als volgt samen: 'Wat heb Je eraan als Je een bedrag kwantitatief vastlegt of een percentage noemt, wanneerJe Je verder niet uitspreekt of je zou uitspreken tegenover de vraag hoe de ontwikkelingshulp zelf hervormd of hernieuwd zou dienen te worden tot een waarachtige mondiale samenwerking.' In de daaropvolgende jaren wordt door jongeren nauwelijks of niet meer aangedrongen op verhoging van de begrotingspost ontwikkelingshulp (wellicht ook omdat de regering Biesheuvel de verhogingen jaren vooruit bepaalt), maar de kritiek op de aard van het ontwikkelingswerk zal toenemen. Nijver wordt er her en der gestudeerd op vrijwel alle universiteiten, de Rietsuikeractie in 1968 staat symbool voor het besef, dat de oplossing van het vraagstuk meer gezocht moet worden in wijziging van de wereldhandelsstructuren, in de Derde Wereldweek in 1968, georganiseerd door studenten, wordt velen helder dat het bedrijfsleven behoorlijk profiteert van wat ontwikkelingshulp heet. Tinbergen vraagt aandacht voor de wereldar-

beidsverdeling, de aandacht begint te vallen landen aan de rijken in de arme landen'. Het op de steun die textiel, scheepsbouw en land- Evaluatierapport van de Nederlandse Ontbouw ontvangen, de thema's van de vredes- wikkelingshulp, dat een groep wetenschapweken worden afgestemd op de verdeling van pers in 1969 na driejaar studie uitbrengt aan de welvaart in de wereld. Derde Wereld- de regering, bevestigt, ondanks de beperkte winkels schieten her en der uit de grond, opdracht waaronder gewerkt is, veler verhet Nesbic-buUetin en Sjaloom (Piet Reek- moeden dat het nauwelijks een instrument man) radicaliseren, vooral na het onthullen- van mondiaal-sociale politiek mag worden de fiasco van Unctad II in 1968 in New Delhi, genoemd. Minister Udink verklaart zelf in men gaat minder letten op de 'arme landen' dat jaar 'dat die veelbesproken hulp aan onten meer op revolutionaire stromingen in die wikkelingslanden eigenlijk niets anders is dan landen, die onder de kapitalistische structu- erop toe te zien dat de kapitaalsstromen goed ren uit willen en de door geen enkel politiek functioneren op de internationale markt. Niets orgaan gecontroleerde economische macht meer en niets minder. En indien men zich in de van de multi-nationals komt in veler blikveld. internationale economie verliest in fraaie terWaar vroeger nog een biljet hing van de men zoals 'hulp' of 'bijstand' dan probeert men NOVIB-actie 'Gast aan tafel' hangt thans de zich voor de gek te houden. Wij moeten ons beeltenis van Mao en Fidel Castro. Meer heil terdege realiseren dat het voor ons als rijke beginnen velen te verwachten van het wapen landen in ons eigen - ik zou zeggen: egoïstivan de guerrillastrijder dan van de collecte- sche - belang is dat die kapitaalsstroom over bus van Kom over de Brug. De samenhang de gehele aarde uitvloeit zonder telkens en komt in velen blikveld van problemen als overal hinderpalen te ontmoeten'. Vietnam, Zuid-Afrika, de Latijnsamerikaan- Duidelijk maakt Udink ook, dat de meeste se landen, Indonesië, Chili en massa-ontslagen van Nederlandse arbeiders. Was in de Piet Reckman van de radicaliserende Sjaloomgroep jaren zestig de neiging nog bespeurbaar om 'Geen biet, maar riet' naar de arme landen te snellen, al of niet als 'vrijwilliger' naar het idee van Kennedy's Peace Corps, wanneer de jaren zeventig starten, is de behoefte gegroeid om het vraagstuk aan te pakken bij de kop van het monster en die bevindt zich niet in het arme zuiden, maar in het rijke noorden. De postkoloniale schroom van de oudere generatie om zich niet te bemoeien met de 'interne aangelegenheden' van de jonge staten, is hen vreemd. Solidariteit met de armen in die landen spreekt hen meer aan dan eerbied voor de zich verrijkende bovenlagen in de jonge staten, al of niet corrumperend met westerse investeerders. Gevleugeld wordt de uitdrukking 'Ontwikkelingshulp is geld geven van de armen in de rijke

45

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen