VU Magazine 1973 - pagina 395

medisch-socloloog dr. C. W. Aakster zei in een inleiding die hij begin dit jaar hield in het Kader van een studium generale in Rotterdam dat vooral op macrosociaal niveau (structuur van de zorgverlening; situatie) een oplossing moet de maatschappelijke worden gezocht voor de problemen die bestaan doordat mensen ziek worden ten gevolge van sociale problematiek. 'Dit vooronderstelt een grotere politieke bewustwording van allen die bij de zorgverlening zijn betrokken,' Ook aan de VU werd omstreeks diezelfde tijd (op met de po13 februari dit jaar) de gezondheidszorg litiek in verband gebracht. In zijn inaugurele rede zei prof. dr. J. P. Kuiper (hoogleraar in de sociale geneeskunde) onder meer, dat de arts die op weg is sociaal geneeskundige te worden er niet onder uit kan zich een mening te vormen over de processen in de samenleving. De jeugdgeen gebeurtenissen zondheidskundige kan niet zonder een kritische bede bedrijfsarts oordeling van het onderwijssysteem; over de niet zonder een gefundeerde opvatting binnen werkorganisaties; de machtsverhoudingen zal zich een oordeel verzekeringsgeneeskundige moeten vormen over bijvoorbeeld de maatschappelijke oorzaken van ziekteverzuim. 'Zo gezien is er geen bezwaar tegen, de sociale geneeskunde potitieke geneeskunde te noemen, aid us prof. Kuiper bij die gelegenheid. In een adem vroeg hij zich echter af, of artsen in het algemeen voldoende politiek bewust zijn om met vrucht te kunnen werken als sociaal-geneeskundige. Er is weinig van gebleken dat hun medisch-ethische beginselen de artsen hebben gebracht tot een kenmerkende politieke keuze. Volgens onderzoekingen loopt de politieke keus van artsen ongeveer gelijk met die van andere kiezers De VVD, die over uit de hoogste inkomensgroepen. het geheel van het electoraat, tien procent van de stemmen op zich vergaarde, kreeg 42 procent van personen uit de hoogste inkomensgroep; 49 procent van de huisartsen en 45 procent van de sociaal-geneeskund igen. In een gesprek met VU-magazine gaat prof. Kuiper wat nader in op het verschil tussen de medischethische beginselen van de arts en zijn politieke keus. De arts zal bij de beoefening van zijn beroep, aldus prof. Kuiper in de loop van dat gesprek, wormet het leed van den gedreven door bewogenheid de naaste. Is een arts geheel zonder die bewogenheid, dan kan men in hem weinig anders zien dan een technicus,' van wie men zich kan afvragen of hij enige bevrediging in zijn bezigheden zal kunnen vinden. Over het algemeen zal het eeuwenoude ideaal: rekening te houden met de broosheid van het menselijk bestaan, ook bij de huidige artsen hoog genoteerd staan. ' Nu is voor mij een interessante vraag, die misschien vanuit de sociale geneeskunde, maar anders venuit de politicologie kan worden bestudeerd: hoe vindt nu precies de botsing plaats tussen dat eeuwenoude ideaal, de ethiek van de geneeskunde met een tijdelijke cuituur, zoals onze burgerlijke cultuur'. Met andere woorden: wordt de houding van de artsen over het algemeen bepaald door het ideaal waarvan zij de dragers zijn of door de tijdelijke cultuur waarvan zij deel uitmaken. Prof. Kuiper signaleert, dat de interesse voor deze vragen

laatste tijd groter is geworden. Op cursussen bedrijfsgeneeskunde kwamen ze een bijvoorbeeld jaar of tien geleden nauwelijks aan de orde. Nu veel vaker. Prof. Kuiper beaamde de veronderstelling van VUmagazine dat de arts dus een politieke keus zou moeten doen tussen het nagenoeg tijdloos ideaal, waarop zijn beroep staat en het in stand houden van de tijdelijke cultuur, waartoe hij behoort. 'Tot degenen die arts willen worden, zou ik willen zeggen: laat datgene wat ie in de praktijk denkt met mensen te moeten doen; laat de bestudering van wat feitelijk de mensen bedreigt in hun gezonde bestaan het uitgangspunt zijn van ie politieke opvattingen. Want bet is absurd, wanneer je met net welzijn van mensen voor ogen, uitgaande van de broosheid van hun bestaan, morgen bij de stembus kiest voor de instandhouding van een systeem dat nu iuist een complex van bedreigingen intioudt' De medicus zou zich bij het bepalen van zijn stem moeten afvragen: welke samenleving is, globaal genomen, het meest beklemmend voor het gezonde bestaan. Prof. Kuiper: 'lk denk dat in onze huidige, burgerlijke cuttuur meer beklemmingen bestaan dan in een niet meer burgerlijke, preciezer gezegd een humanis-

de

tisch-socialistische cultuur.'

Het ziet er niet naar uit dat over het geheel genomen de medische stand op het ogenblik bereid is tot een keus op basis van het door prof. Kuiper omschreven ideaal. Het beeld dat oprijst uit de paar onderzoeken naar de politieke belangstelling van artsen, geven een weinig helder, 'rommelig' beeld. Daaruit is eeraf te leiden dan der een soort vanzelfsprekendheid een welbewuste keus, een vanzelfsprekendheid

overigens, die wei impliciet een keus inhoudt voor de burgerlijke cultuur. voot het merendeel van de artsen spreekt het vanzelf, dat ze stemmen wat in hun groep bon ton is.

Politieke motivatie speelt daarin nauwelijks mee. De maatschappelijke keuze voor de artsenwereld heeft verregaande consequenties voor de wijze waarop en kan worde snelheid waarmee de gezondheidszorg den georganiseerd. Het is namelijk zo gesteld, dat

27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen