VU Magazine 1975 - pagina 407

li2J magadne 9

Aan een mensheid die manipuleert met atoombommen vertrouw ik eigenlijk de kernenergie niet toe

kernenergie is. en niet op zuiver wetenschappelijke gronden, dan telt het niet mee." Wat bedoelde u daarnet met „kwalitatieve beslissing"? ,,Twee dingen. De Nederlandse bijdrage aan de plutonium-productie is. vergeleken met de wereldbijdrage, zo gering, dat het op de wereldsituatie niets uitmaakt of Nederland nu mee doet of niet (we doen trouwens al mee). In die situatie is het een kwalitatieve beslissing of je medeverantwoordelijk wilt zijn aan een toekomstige ontwikkeling waarbij het nonproliferatieverdrag (het verdrag dat verdere verspreiding van kernwapens beoogt tegen te gaan) naar mijn mening zo goed als zeker kan worden bijgezet bij nietgerealiseerde goede bedoelingen, doordat de nucleaire technologie wereldwijd wordt verbreid.

geen oog voor het probleem te hebben. Maar het kon door de commissie in déze samenstelling niet in behandeling worden genomen. De volksvertegenwoordiging kan met de passage in het rapport doen wat ze wil. Ze kan die naast zich neerleggen; ze kan ook een commissie instellen die dit nader zou moeten onderzoeken. Het feit dat we deze problematiek slechts hebben aangestipt, zal op sommigen misschien een wat laffe indruk maken, maar onze mening was. dat deskundigen op een bepaald gebied hun geloofwaardigheid verliezen wanneer ze gaan praten over zaken waar ze geen verstand van hebben. Uit dit rapport blijkt duidelijk wat onze bijdrage wel is en wat niet. Ieder commissielid mag als staatsburger naderhand alles /.eggen wat hij denkt, maar wanneer hij als deskundige optreedt, maakt hij de discussie ondoorzichtig als hij zijn wetenschappelijke bijdrage vermengt met politieke of ethische meningen. Je handelt zodoende natuurlijk wel volgens een model dat niet aan alle aspecten van mens-zijn recht doet. maar het is met het oog op eerlijkheid wel een gewenst model. Het verplicht de deskundige bij zichzelf te rade te gaan. waarom hij bepaalde uitspraken doet: doet hij die omdat hij eigenlijk voor of tegen

Het is ten tweede een kwalitatieve beslissing ^ en dit geldt niet alleen voor kernenergie, maar in het algemeen — omdat duidelijk zal moeten worden, hoeveel gevaar we binnen de moderne samenleving aanvaardbaar vinden. Onze grootschalige technologie brengt met zich mee. dat op sommige punten een ,,concentratie van potentieel gevaar" ontstaat. Als het goed is, wordt daarop gereageerd, doordat men er een concentratie van veiligheidsmaatregelen tegenover stelt. Met kerncentrales is dit heel bewust gebeurd en daarom kunnen we bij de kernenergie proberen uit te rekenen hoe groot de kans is dat er iets mis gaat. Neem daarnaast de chloortanks waarmee vloeibaar chloor wordt vervoerd naar de verschillende industrieën. Ook hier is sprake van geconcentreerd gevaar, dat in sommige opzichten zelfs met dat van een kerncentrale kan worden vergeleken: er bestaat een kans op een groot aantal doden tegelijk en ook op een groot aantal invaliden, legenover een dergelijk gevaar echter staat niet zo'n concentratie van veiligheidsmaatregelen als bij kerncentrales. Vandaar dat in het rapport de kans op een ongeluk met een chloortank veel hoger blijkt te zijn dan een ongeluk met een kerncentrale. Het gevaar van de chloortanks is maar één voorbeeld. Het wegverkeer is een ander. En al is daarbij geen sprake van geconcentreerd gevaar, er vallen toch jaarlijks zo'n drie-

duizend doden — en naar ik meen — dertigduizend gewonden. Ik zou ook benieuwd zijn naar de uitkomsten van een risico-analyse over de industrieën in Europoort. Ik wil hiermee zeggen, dat we allerlei gevaar hebben aanvaard zonder expliciete beslissingen. Het is dan ook begrijpelijk, dat de mensen die al jaren bezig zijn met kernenergie, het als oneerlijk aanvoelen dat de spits van de kritiek zich hierop richt en ook kan richten omdat ergoed berekenbare modellen bestaan. Mijn indruk is dat de kranten zich hebben geworpen op de geringe kans opeen ongeluk met kerncentrales en op het geringe gemiddeld aantal doden per jaar. Men heeft kennelijk heen gelezen over de Opmerkingen dic de commissie daar zelf voortdurend bijmaakt, namelijk dat de kwestie: kleinekans/ mogelijk-grote-gevolgen. een complex vormt waarvoor nog geen aanvaardbare redeneermethode bestaat waarmee het kan worden geëvalueerd. Een commissie van deskundigen kan hierover onmogelijk beslissen. Dat moet de gehele samenleving doen. Overigens moet ik er nog op wijzen dat wanneer een kwalitatieve beslissing negatief zou uitvallen, wanneer dus verder zou worden afgezien van de productie van kernenergie, zou moeten worden nagegaan welke risico's daaraan zijn verbonden. In de energie-nota van minister Lubbers wordt terecht uiteen gezet dat het een doodgriezelige zaak is om van één energiebron afhankelijk te zijn. Dus ook op een ,,nee" zou een analyse moeten volgen. Wordt er een positieve beslissing genomen, dan wordt het rapport van de commissie-reactorveiligheid meteen veel belangrijker dan het rapport van onze commissie, want in dat rapport wordt heel duidelijk uiteengezet op welke manier er geconcentreerde veiligheidsmaatregelen moeten worden gezet tegenover het geconcentreerde gevaar. Kan er, ondanks de indrukwekkende concentratie van veiligheidsmaatregelen die door de commissie-reactorveiligheid op papier is gezet, toch geen scepsis bestaan? Menselijk falen gaat de verbeelding vaak te boven en er werd al eens een geval gemeld waarbij een paar monteurs in een kerncentrale met een kaarsje op zoek gingen naar

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen