VU Magazine 1975 - pagina 275

Geweld onder jongeren 'Verschoven verzet' Niet zodra hadden de media vernomen dat de Nederlandse Vereniging van Criminologen een congres zou gaan houden over 'het geweld in onze samenleving', of er werden bepaalde verbanden gelegd. Wanneer zich een paar honderd deskundigen verzame-

Uit wat er tijdens het congres aan feiten en cijfers op tafel werd gebracht, viel niet af te leiden dat er met het geweld niks aan de hand is. Maar evenmin werd voedsel verstrekt aan de wijd verbreide opvattingen, dat het geweld 'hand over hand' zou toenemen en dat 'een mens vandaag-de-dag niet meer rustig over straat kan lopen'. Zo'n vijftien inleiders puzzelden op verschillende plaatsen in het hoofdgebouw een beeld in elkaar, dat opviel door tal van nuanceringen. Zo vernam VU-magazine in de loop van de dag onder meer, dat - het aantal mishandelingen de laatste 25 jaar niet was toegenomen; - ofschoon het verzet tegen de politie de laatste tien jaar toenam, het aantal ernstige verwondingen dat daarbij viel, afnam; - het aantal misdrijven tegen het leven toenam, vermoedelijk door toenemend wapenbezit; - het aantal vernielingen toenam, ook doordat er tegenwoordig op straat meer dan vroeger valt te vernielen (auto's); - er meer jongeren dan vroeger betrokken waren bij geweldplegingen; - geweldpleging sterk verbonden was aan een bepaalde sub-cultuur; vaak plaatsvond in de vertiersfeer in binnensteden en dat daders en slachtoffers vaak afkomstig waren uit dezelfde - lagere - sociale milieus. Overtrokken beeld Het was een beeld dat prof. dr. R. Jongman uit Groningen, voorzitter van de criminologen-vereniging tot de uitspraak bracht, dat de gemiddelde Nederlander weinig kans loopt slachtoffer te worden van een geweldsdelict. Vanwaar dan tóch een verontrusting in brede kring over 'het toenemende geweldl Prof Jongman zocht de oorzaken voor dat misverstand bij het overigens zo keurige Centraal Bureau voor de Statistiek dat alle soorten geweldsdelicten op één hoop pleegt te gooien en zo - zonder onderscheid aan te brengen tussen de verschillende soorten delicten of de ernst van de gevolgen - tot hoge totalen komt. Verder ook bij 'sommige kranten', die over enkele ernstige gevallen niet één maal, maar vaak zes of zeven maal be-

len in het VU-hoofdgebouw om zich met dit vraagstuk bezig te houden, dan zou er wel sprake zijn van een ernstige situatie; dan zou zich zeker een of andere onrustbarende ontwikkeling aftekenen.

De afschuw die het plegen van geweld bij velen oproept - een veel groter afschuw dan bijvoorbeeld het plegen van een diefstal vindt volgens prof. Jongman zijn oorzaak onder meer in het feit dat de geweldpleger ons herinnert aan de wet van de jungle, waarvan iedereen dacht dat die allang door een betere was vervangen. Bovendien: het uitoefenen van macht over anderen is in onze samenleving een doodnormale zaak. Iedereen doet eraan mee in gezin of bedrijf. En al loopt deze machtsuitoefening zelden uit op lijfelijke confrontatie, de angst dat dat toch wel eens zou kunnen gebeuren en de ongelijkheidsfilosofie achter de machtsuitoefening dan open en bloot zichtbaar zou worden, doet ons de geweldpleger verafschuwen en doet ons zwijgen over 'de rest'. richten (wanneer het delict is gepleegd, wanneer de dader is gepakt, wanneer een eis wordt uitgesproken etc. Tekenend is dat velen het aantal doden, dat per jaar valt door moord of doodslag, veel te hoog schatten. Een enkeling schatte zelfs een jaarlijks aantal van duizend slachtoffers, terwijl het echte aantal rondom de honderd ligt. Prof. dr. R. W. Jongman

Verplaatst antwoord Met 'de rest' werd zo het één en ander bedoeld. Prof. Jongman deed de uitspraak dat het geweld kan worden gezien als een verplaatst antwoord op de ongelijkwaardigheid in onze samenleving'. Wat wilde hij daarmee zeggen? Uit tal van onderzoekingen (onder meer uit een onderzoek dat door het instituut van prof. Jongman was ingesteld naar de gewelddadigheid onder jongeren in Limburg) was gebleken dat het plegen van geweldsdelicten kenmerk is van ongeschoolde jongeren. Liever dan de oorzaken van dit gegeven te zoeken in deze of gene psychologische gesteldheid van deze jongeren, interpreteerde prof. Jongman het aan de hand van de situatie waarin ze zich bevinden: in het soort werk dat ze doen, in hun gebrek aan scholing. Mens-onterend werk Over het werk zei hij onder meer: 'Niet uit te roeien is het sprookje - vaak nieuw leven ingeblazen door arbeidspsychologen - dat de ongeschoolde arbeider zijn werk zo leuk vindt. Hij kan dan zo lekker over voetballen praten. Laten we echter, om de gedachten duidelijk te bepalen, onze aandacht richten op één van de meest mens-onterende vormen van het ongeschoolde werk, het lopende-bandwerk (. . .) Daar staat een man, die heeft geleerd, dat een 9

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen