VU Magazine 1975 - pagina 155

©EHHITBOIS'

V0^EliVM6Ey3KENBL0E0i STRI3DEN GEMEENSCHAPPEU3K TEGEN DENZEUFDEN\fl3ftND waöMfttusEfó uïï mmmimo mnmimu mMmmmu

STADHOÜDERSIMN 152 OEN HAAG

Voor het christendom...

. de nagedachtenis van Michiel de Ruyter...

If

nieuwe bewind... hebben we, zoals dr. Colijn in De Standaard heeft aangetoond... thans de legaal bewind te erkennen'. Z'n beroep op Colijn was niet zonder grond. Op 18 juni 1940 schreef deze in De Standaard: 'dat de bezettende macht, zolang zij als opperste gezag hier regeert, als wettige overheid moet worden aanvaard. Dat is strikt antirevolutionair en het is bovendien het enige praktische standpunt'. Later zou Colijn zich in kleinere kring van zijn uitlatingen kort na de Duitse overval distantiëren. Zo moedigde hij maart 1941 een aantal VU-studenten aan zich 'geestelijk te wapenen' en zich 'via de geestelijke strijd voor te bereiden op het daadwerkelijke verzet dat ook vanuit het binnenlandse front zou moeten plaatsvinden wanneer het geëigende moment daarvoor zou zijn aangebroken', (brief J. S. Biesheuvel aan Puchinger, aangehaald door De Jong, Deel 4). Dergelijke uitlatingen zijn van prof. H. H. Kuyper niet bekend. Ook op grond van later bekend geworden gegevens over diens optreden in de Geref. Kerken meent dr. Ger van Roon in zijn vorig jaar verschenen studie dat de in de winter 1944/1945 overleden hoogleraar ten onrechte door de synode van 1945 is gerehabiliteerd. Zowel diens pro-Duitse gevoelens, z'n racisme, als z'n blind anti-communisme brachten prof. Kuyper tot de door Seyss Inquart gehoopte keus op ideologische gronden. Na de overval op Rusland schrijft hij in De Heraut van 7 september '41 het een zegen te zullen achten 'wanneer dit Sovjet-regiem ten val werd gebracht' en hij acht het 'een reden tot dankbaarheid'... 'dat thans eer het te laat is, de strijd tegen dit communisme wordt aangehouden niet alleen door Duitsland, maar door schier alle natiën in Europa ook in hun eigen land'. Een zoon van prof. Kuyper zal in het Vrijwilligers-legioen aan het Oost-front sneuvelen. Het driemanschap van de Nederlandse Unie heeft nooit de bedoeling gehad in het bezette gebied aan een door de Duitsers te vormen Nederlandse regering deel te nemen, heeft De Quay na de oorlog geschreven. De Jong (Deel 4) aanvaardt die ontkenning, maar meent toch dat daarmee niet alles is gezegd.

. en het blanice ras..

Zo herinnert hij eraan in het concept-manifest, dat De Quay, Homan en Reimink op 6 juli 1940 aan Colijn, Verschuur en Drees voorlegden als 'wens' van de op te richten 'Nederlandse Unie' gemoemd werd 'een regering, bekleed met bevoegdheden tot het geven van krachtige leiding'. Maar dat was 'n toekomstgedachte, interpreteert De Jong: 'geen van hen voelde er voor de koningin te passeren'. Hoeveel elementen het Unie-program ook bevatte die Seyss Inquart aanspraken (om die reden kreeg Mussert aanvankelijk weinig voet aan de grond bij de Duitsers), het zou een onoverkomelijke hinderpaal blijken als na de overval op Rusland juni 1941 ook de Unie moet kiezen of delen. Op 3 juli 1941 geeft het driemanschap de volgende verklaring uit: 'Met Seyss Inquart is het Nederlandse volk ervan overtuigd dat een bolsjewistische overheersing van Europa de ondergang van de Europese cultuur betekent. Maar de omstandigheden waarin ons volk zich thans bevindt, maken het ons ten enenmale onmogelijk stelling te nemen in de strijd tussen Duitsland en Rusland. Een dergelijke beslissing toch, zou slechts in volle vrijheid door de eigen overheid kunnen worden genomen'. Daarmee bezegelde de Unie haar lot.

De Standaard Bewogen dagen beleeft na de overval op Rusland het voormalige a.r. dagblad De Standaard (dat tot ergernis van Schouten blijft voortbestaan). Een rapport van de Sicherheitsdienst van 10 juli 1941 meldt: 'De Hoofdredacteur Cnossen van Standaard, Amsterdam, heeft geweigerd aan de anti-bolsjewistische propaganda in zijn pers mee te doen, in het bijzonder de propaganda voor toetreding tot het Nederlands Vrijwilligerslegioen. Zijn weigering spruit voort uit een in de grond van de zaak geen oneervolle houding. Cnossen staat op het standpunt dat Holland zich nog in oorlog met Duitsland bevindt en dat hij dientengevolge een propaganda tot toetreding in het Duitse leger niet kan ondersteunen'. De Sicherheitspolizei wilde Cnossen zaterdag 12 juli arresteren, maar general-kommissar Schmidt greep 21

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen