VU Magazine 1975 - pagina 60

'KliRPUNr' ^ IN INDONESIK? Opnieuw een beschouwing van een medewerker uit Indonesië, een kwarteeuw na de souvereiniteitsoverdracht. Het jubileum zou aan de aandacht van de meeste Nederlanders wellicht zijn ontsnapt, wanneer een aantal Zuidmolukse jongeren eind december het gebeuren niet had herdacht met de bestorming van het Vredespaleis (schade pim. 'n half miljoen). Dagenlang bewaakte daarna de Haagse politie de Indonesische ambassade en de woning van de ambassadeur. Zo verliep de herdenking van de souvereiniteitsoverdracht 25 jaar geleden tenslotte aanzienlijk rumoeriger dan de souvereiniteitsoverdracht zélf. Want die gebeurde 27 december 1949 na een jarenlange heftige politieke strijd en een oorlog in Indonesië (de eerste na-oorlogse oorlog) tenslotte in alle rust in het paleis op de Dam. Geen spandoek werd geheven. Met afgewend hoofd beleefden de meeste Nederlanders het over het algemeen afschuwelijk geachte feit 'dat we ons Indië kwijtraakten'. De meerderheid van ons volk wenste dat niet, maar we moesten wel, want Amerika had gedreigd de ontwikkelingshulp aan Nederland stop te zetten als we ons niet terugtrokken. IMarshall-hulp heette dat toen en er bleken harde politieke voorwaarden aan verbonden. We kreunden van ellende en verontwaardiging over deze Amerikaanse inmenging, maar in Indonesië stak men de vlag uit. Eindelijk vrij! Thans - na 25 jaar - behoort het onderwerp 'voorwaarden voor ontwikkelingshulp' tot de gevoeligste tussen Indonesië en Nederland. Indonesië is een zgn. voorkeursiand voor de Nederlandse ontwikkelingshulp, maar er pleiten nogal wat stemmen in ons land voor algehele stopzetting van deze hulp. Die zou betekenen steun aan het Soehartoregime. O.a. de Studentenraad van de VU staat op dit standpunt. Afkeer van het huidige Indonesische bewind leidde enkele jaren geleden tot heftige protesten aan de VU tegen het ere-doctoraat aan prof. Notohavervolg op pagina 76 •

14

In twee vorige afleveringen aan Indonesië gewijd (december 1973 en januari 1974), is getracht een evaluatie te geven vanuit de sociaal-culturele hoek over de resultaten van het eerste vijfjaren-Plan. De conclusie luidde dat er weinig hoop bestond dat het ontwikkelingsmodel dat de eerste vijfjaren gevolgd was een voldoende basis zou vormen om een voortgaande ontwikkeling te verwachten, waarvoor onvermijdelijk de participatie van grote lagen van de bevolking, met name de boeren een noodzakelijke vereiste is. De rel van 5 augustus 1973 te Bandung vormde al een uiterst pijnlijk teken aan de wand en de 'opstand' van 15 en 16 januari 1974 te Jakarta was niets minder dan het bewijs dat het model doorgeprikt was. Een model, waarin gemikt werd op een economische stedelijke ontwikkeling, met als doel het machtscentrum te versterken, waarbij de periferie, het platteland, met miilitaire controle gemakkelijk in de hand te houden, geen prioriteit kreeg, althans niet in die zin dat grote lagen van de boerenbevolking ervan zouden profiteren. Integendeel, naar we in de vorige bijdragen zagen, ontstond een polarisatie tussen de 'rijkere' boeren enerzijds en de kleine boertjes en landlozen anderzijds, mede als gevolg van de geforceerde invoering van de zgn. wonderrijstvariëteiten. Deze polarisatie is in recent sociologisch onderzoek aangetoond en wel als een proces van proletarisatie van het platteland aangeduid.

Keer op keer echter blijkt dat ontwikkelingen in Indonesië zich niet zo eenduidig laten uitleggen als westerse, geschoolde waarnemers wel zouden willen. Verondersteld wordt dat dat mede komt, doordat dergelijke analysen vrijwel altijd gebaseerd zijn op westerse terminologieën en theorieën. Zo zou men het ontwikkelingsmodel, niet alleen, zoals in de vorige bijdrage is gebeurd, een amerikaans kapitalistisch model kunnen noemen, maar blijkt het bovenal noodzakelijk het eerst te trachten te begrijpen vanuit de concepties over 'macht' en 'centrum' zoals die binnen de Javaanse cultuur gelden. De laatste jaren zijn belangrijke publikaties verschenen, waarin op verschillende wijze getracht wordt recht te doen aan deze benadering van de problematiek van Indonesië.* Dan wordt bijvoorbeeld duidelijk dat er een sterke analogie is tussen het oude traditionele beeld, waarbij macht en invloed geconcentreerd waren in het vorstelijk paleis, 'Istana' en de huidige situatie in de 'vorstenlandse republiek' (om een term te lenen van iemand die zijn naam liever niet genoemd ziet), waarin Jakarta het nieuwe centrum is. Vanuit dit perspectief krijgt de opbouw van het 'eiland Jakarta' in modern kapitalistische zin, als een ware hoofdstad met trekken van een metropool, een andere dimensie. Daarom ook, moet elke orderverstoring in dit centrum, cultureel gezien worden als een rechtstreekse aanval tegen de

Actief bevordert de Indonesische regering geboortebeperking. Vooral Java kampt met een zichtbare overbevolking. Her en der zijn borden opgericht als deze: twee kinderen per gezin.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen