VU Magazine 1976 - pagina 279

] ^ magaTJine 1?

leert ons dat sterk onderstrepen ..maar ze waren uit ons niet". (1 Joh. 2:19) Bij wijze van appendix: hebben wij, het christendom en de wereld waarin het moest lichten, niet ook te lijden gehad - en nog onder de last van de,.historische Schriftkriliek"'.\Mel boek vermeldt dit verschijnsel, voorzover ik kon nagaan, niet maar m'n vraag lijkt me juist n.a.v. dit boek geenszins buiten de orde. Ik weet dat die Schriftkritiek zelf vooreen belangrijk deel meebepalend is door de „esprit critique" als zodanig en in zoverre meer gevolg dan zelfstandige oorzaak. Maar we kunnen nauwelijks ontkennen dat ze als „reinforcer" heeft gewerkt en daarmee tot vervreemding heeft bijgedragen. Ik weet ook, dat het historisch-kritisch Bijbelonderzoek mede een reactie was op het verdogmatiseren en vermoraliseren van de Bijbel èn leerzaam is gebleken ook voor een gelovige omgang met de Bijbel. Maar dat wil niet zeggen dat dit laatste haar belangrijkste effect is geweest. 2. Eerlijk gezegd mis ik nog iets te zeer de fonder)toon van het klaaglied. Aan hel adres van de Schrift-geleerde dr. Boon durf ik dat te zeggen; overigens is deze opmerking niet zozeer op zijn boek gericht als wel (mede) n.a.v. dit boek voor ons aller meditatie bedoeld. Ik denk daarbij wel degelijk aan 'i Bijbelboek Klaagliederen. Is dat meteen van de meest verwaarloosde? Kunnen wij, moderne. Westerse, kritische christenen er nog iets mee beginnen? (Of V.lj.-magazine het orgaan is om zulke vragen te stellen, weet ik niet; ik waag het maar.) ..Uitdaging lol zelfhezinning", jawel; maar kunnen we nog in ernst rekening houden met een oordeel dat over ons is gekomen? Met ,,ons" bedoel ik: „de kerk", „het christendom", het ofliciële. waarover dr. Boon's boek voornemelijk handelt - zoals het in de Klaagliederen gaat over „de dochter van Sion", een die er /ijn mocht, diezich wist te vertonen. „Oordeel" betekent ook wat anders dan de. door dr. Boon terecht afgewezen, gedachte van een soort natuurramp. Evenmin wordt iets afgedaan aan het belang-van de critici: in het tweede Klaaglied staat God zelf achter de vijanden, heeft a.h.w. gemene zaak met hen gemaakt Maar blijft „uitdaging" nog niet iets te veel gestempeld door een bepaald soort activisme? en moet onze activiteit met

eerst grondig gelouterd worden door een zeer persoonlijke (zeker), maar tegelijk uiterst solidaire en weerklank zoekende. klacht? ,,Met ,,bij de pakken neerzitten" heeft dit bitter weinig te maken: wie het opbrengt om van die hartgrondige klacht poëz/> te maken, en dan nog een geordend liturgisch gedicht dat ;?'e/eer£/kan worden, zit bepaald niet bij de pakken neer. Er is een keerzijde aan wat ik zoj uist naar voren bracht. Verkijken we ons, in onze historische beschouwingen en toekomstverwachtingen, nog altijd niet op het officiële en formidabele? m.a.w. op „de dochter van Sion". zoals ze met haar figuur, kledingen sieraden voor de dag kon komen en de aandacht trok? Het blijft diep verdrietig, als dat wegvalt, instort, want 't had iets moois; het klaaglied daarover is het middel tegen goed^ope kritiek. Maarjuist via de klacht kun je leren zien dat door en na de afbraak meer en verrassender dingen gebeuren dan je zag of dacht. (Marginale) aanduidingen daarvan ontbreken bij Boon niet. Maar moeten we i.p. V. in termen van „de kerk", „het christendom", met sterker gaan denken in termen van nieuwe wortels uit een dorre aarde, van onopvallende scheuten aan de tronk van een eens spectaculaire boom? Is het zo eigenlijk nietaltijd w/«o/w<'<'/-geweest.engaat hel in onze tijd niet meer en meer die kant op? Daarmee bedoel ik niet een congé aan „kerk", „christendom" en „gevestigde" christelijke instellingen; de scheuten groeien niet in't wilde weg. maar aan een tronk. Maar als deze instellingen en culluurgrootheden het met meer (zouden) kunnen ,,maken", weiger ik hel hootd in de school te leggen. Er kan heel wat uitstralen van kleine, onopvallende kernen, van ,,vreemdelingen in de verstrooiing", door de hele wereld. Nog een slotnotitie over ,,het verschijnsel Israël", en niet maar bij wijze van los aanhangsel. In de oplettendheid voor dn verschijnsel staat de schrijver bepaald met alleen. Maarhijgeeftergeen vlot verhaal over ten beste, tracht daarentegen zich zorgvuldig in de zaak te verdiepen. (Vgl. ook zijn „Ontmoetingmet Israël".) Israël, inderdaad een uniek fenomeen, en beschamend verwaarloosd. Mag ik. ais christen en met het oog op christenen, het zo zeggen; hoe zou-

den we de grootste Zoon die dit volk moch; voortbrengen, kunnen verstaan zonder ons echt in de geschriften en geschiedenis van di; volk te blijven verdiepen? Bovendien: die Zoon koos z'n kroongetuigen uit datzelfde volk. Anderzijds hoeven we dan niet te vergeten dat die Zoon van Israël ook daarin de grootste is, dat vanuit Hem het volle licht valt over dit volk. Nee, op de Schriften zijn we nog lang niet uitgekeken. Aandachtig en aanhoudend bezig-zijn daarmee zal de enige radicale remedie zijn niet alleen tegen ,.levensbeschouwelijk", maar wat mij betreft ook tegen ,,praktisch" en ,,methodisch" atheïsme. M et dank aan dr. Boon. J. van der Hoeven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen