VU Magazine 1976 - pagina 390

magazine 36

prof. dr. C. de Galan

VNO-voorri«er Van Veen

prof. dr. Hans v.d. Do«l

— Een aantal werknemers wordt niet ontslagen hoewel dit om redenen van efficiency eigenlijk wel zou moeten. — Werknemers die een werktijdverkorting hebben, worden niet opgenomen in de cijfers voor wat dat werkloze deel van hun dag betreft. — Over het misbruik en de fraude van b.v. de Bijstandswet kan worden opgemerkt dat zo'n 1 a 2 % van de bijstandontvangers willens en wetens de boel beduveld. Terwijl ca. 10 a 12 % weliswaar een uitkering ontvangt maar wellicht in eigen onderhoud zou kunnen voorzien. Samenvattend kunnen we stellen dat feitelijke werkloosheid aanmerkelijk groter is dan we in de officiële statistieken terugvinden.

prof. dr. Th. A. Stevens

Werkloosheid naarkoniponenten(x 1000 manjaren) jaar 1970 1971 1972 1973 1974

konjunktureel -25 -10 10 10 25 a 30

struktureel 81 79 105 107 113all8

totaal 56 69 115 117 143

Bron: Nota inzake de werkgelegenheid -Min. v.Soc. Zaken (1975) NB. D e strukturele komponent omvat: weiidoosheid minder geschikten, seizoenenfriktiewerkloosheid en struktuurwerkloosheid in engere zin.

Wie krijgt de Zwarte Piet? G eregistreerde Arbeidsreserve (GAR) jaar 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976

GARin%v.d.afh. beroepsbevolking 1,4 1,7 2,8 2,9 3,5 5,0 5,8 (geschat)

GAR absoluut (x 1000 manjaren) 56 69 115 117 143 206 215

Bron: Erik Fokke — Wericloosheid en Loonkosten (1976) Belangrijk is te weten uit welke komponenten de werkloosheid bestaat vooral m.b.t. de bestrijding. Dekonjunkturele werkloosheid is het gevolg van de golfbeweging die in iedere ekonomie te ontdekken valt: nu eens gaat het goed, dan weer de buikriem aanhalen. De strukturele werkloosheid is een veel hardnekkiger verschijnsel. Door een scala van technische ontwikkelingen en de daarmee gepaard gaande ontslagen is er in de loop derj aren een groep werklozen ontstaan voor wie het ook in de toekomst zeer moeilijk zal zijn een baan te vinden. Zij vormen een soort sluitpost die resteert uit het verschil tussen de totale werkloosheid en de konjunkturele werkloosheid en bezorgen ieder kabinet grijze haren.

De al eerder genoemde nota van het CPB waarin gepoogd wordt een verklaring te vinden voor de oorzaken van de werkloosheid, is in belangrijke mate het uitgangspunt voor het beleid dat de regering wil voeren ter schepping van nieuwe arbeidsplaatsen en het in stand houden van reeds bestaande arbeidsplaatsen. De kern van het CPB-model is dat ,,de afzwakking van de trendmatige stijging van de werkgelegenheid in verband kan worden gebracht met het nivo van het verloop van de reële loonkosten" (1). Wantwat is het geval? Een ondernemer gaat zijn oude machines vervangen door een nieuwe wanneer hij tot de ontdekking komt dat de opbrengst van zijn produkten terugloopt doordat de kosten van het personeel stijgen. Hoe sneller deze kosten stijgen, des te moeihjker wordt 't voor hem om deze kosten op te vangen door een stijging van de produktie. Met dubbele inspanning gaat hij nu uitkijken naar een nieuwe machine. Vindt hij deze, dan zal hij z'n oude spullen met gezwinde spoed naar de schroothoop dragen en de nieuwe machine aanschaffen. „ Uitstoot" heet dat in de terminologie van het CPB. Maar met de oude machines verdwijnt een deel van de mannen of vrouwen die ze moesten bedienen. „Afvloeien", heetdatinhetjargon. Volgens Tjan en De Hartog zijn de loonkosten sinds 1964 systematisch te sterk

prof.dr.J. W.v.d. Woestijne

gestegen en de grote veroorzakers van de ellende waar we nu mee zitten. Logisch gevolg is, dat beide heren pleiten voor een „beduidende matiging van de reële loonkostenstijging gedurende een aantaljaren" (2). De „Interim-nota inzake de bestrijding van de werkloosheid" van minister Boersma (3) somt nog een aantal zaken op die allemaal in verband staan met de reële loonkosten.

Interim-nota Door een verschuiving in het internationale vlak van economische aktiviteiten is het Nederlandse bedrijfsleven kwetsbaarder geworden op de wereldmarkt. Deze verschuiving vereist een aanpassing die, volgens de regering, hoge eisen aan het bedrijfsleven stelt. Wordt er in vertraagd tempo of helemaal niet aangepast, dan gaan er in het betreffende bedrijf ontslagen vallen. Ook de toename van de scholingsgraad van de bevolking heeft invloed op de werkgelegenheid. Het technisch beroepsonderwijs is minder in trek geraakt terwijl lager administratief onderwijs en hoger onderwijs een grote vlucht hebben genomen. Vraag naar en aanbod van arbeid zijn hierdoor behoorlijk uit elkaar komen te liggen. De minder gewaardeerde beroepen werden in onvoldoende mate bemand. De grote toeloop van buitenlandse werknemers heeft hier een deel van moeten opvangen. Aan de andere kant is het aantal werkloze academici de afgelopenjaren sterk gestegen. Als laatste wordt genoemd „ de starheid van de belonings-struktuur". De baantjes die niemand wil doen worden ondergewaardeerd en dan wil helemaal niemand ze meer doen terwijl de meer gekwalificeerde arbeid te duur wordt betaald.

Loonkostenstijging in een aantal Westeuropese landen. Italië Engeland Frankrijk Nederland West-Dld.

1975 34% 33% 21,5 % 15% 6,5%

1974 21% 21% 16% 12,5% 9%

Bron: De Groene Amsterdammer juli'76

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen