VU Magazine 1976 - pagina 253

yU magazine 31

CDA-bestuur evenals enkele AR-leden uit te spreken dat het uitkomen met één kandidatenlijst in 1977 onmisbaar is voor de geloofwaardigheid van het CDA. Voor het partijbestuur van de KVP was dit aanleiding de „nood-procedure" op gang te brengen, die het alsnog mogelijk moet maken dat de partij zelfstandig aan de Eerste-Kamerverkiezingen deelneemt. Behalve de grondslag, over de houding ten opzichte van het kabinet-Den Uyl en de gemeenschappelijke kandidatenlijst waren er aanvankelijk problemen over het politieke programma. In mei 1974 stelde het CDA een permanente programadviescommissie in. Deze commissie bracht in de zomer van 1975 haar eerste advies uit, dat vooral binnen de AR F zeer gereserveerd werd ontvangen, onder meer omdat daarin werd gesteld dat de eenheid van het CDA belangrijker kon zijn dan het steunen van het kabinet. Na een programadvies dat verdeelde kwam er evenwel ook weer spoedig een ander programadvies dat de partijen tot op grotere hoogte vermocht samen te binden: een program van uitgangspunten, dat door een werkgroep van het CDA onder leiding van prof. dr. B. Goudzwaard was opgesteld en in maart van dit jaar door het bestuur van het CDA is gepubliceerd.

merleden zich openlijk tegen de CDA-statuten. Voor het Kamerlid Schouten was aanvaarding ervan aanleiding, het Kamerlidmaatschap neer te leggen. Voor- en tegenstanders van bepaalde besluiten of voornemens bestoken elkaar met adressen en verklaringen. Voor Aantjes. die na de vorming van het kabinet-Den Uyl tegenover de vele kritiek vanuit de partij een heldenrol heeft gespeeld, is de aardigheid in de politiek bijna geheel verdwenen, nu hij moet constateren dat de CDA-partijen in geen enkel opzicht, niet ten aanzien van de beginselen en niet ten aanzien van de hoofdlijnen van het politieke beleid, eensgezind tot een belijnde opstelling zijn gekomen. ij

Brief En tenslotte werd het ook Goudzwaard te gortig. Medio april schreef hij aan het bestuur van het CDA zijn inmiddels befaamd geworden brief, waarin hij onder meer naar voren bracht: ,,In tegenstelling nu tot die verwachting — die hoe noodzakelijk ook misschien te hoog gegrepen is geweest — konstateer ik nu, op dit moment: dat de verwijten over en weer in bitterheid toegenomen zijn; dat de verdeling van de macht in het komen-

Vertrouwenscrisis De meningsverschillen tussen de partijen gingen — hoe kan het anders — gepaard met verdeeldheid en frustraties binnen de partijen. Binnen de CHU waren de gevolgen beperkt. Enkele vooraanstaande christelijkhistorischen bedankten voor hun partij, maar hun aantal is gering gebleven, in de KVP leed partijvoorzitter De Zeeuw, die met de omvorming van de KVP tot open christendemokratische partij niet langer wilde wachten, in het voorjaar van 1975 een nederlaag, hetgeen eerst leidde tot zijn vertrek als voorzitter en vervolgens tot zijn heen-gaan als lid van de partij. Het grootst is de verdeeldheid in de ARP. De ARP raakte na de vorming van het kabinet-Den Uyl, mede door de gevolgen daarvan voor mr. Biesheuvel en door de verbroken eenheid met de CHU, in een ,,vertrouwenscrisis", zoals het partijbestuur eind november 1973 zeer tot verdriet van fraktievoorzitter Aantjes bekend maakte. In april 1975 keerden vijf Ka-

de Zeeuw

de CDA de aandacht steeds meer lijkt te gaan opeisen: dal de frakties in het parlement nog veraf zijn van een daadwerkelijke eenheid van beleid: dat de moed lijkt te ontbreken om nu eens niet afzonderlijk, maar gezamenlijk de hobbel te nemen van het uitspreken van een politieke voorkeur t.a.v. de eerstkomende kabinetsvorming: dat niet weinigen de indruk vestigen, de totstandkoming van een gemeenschappelijke lijst als doel in zichzelf te gaan zien; en dat mede om de hierboven genoemde redenen voor velen, althans in mijn eigen partij, de keuze voor een gemeenschappelijke lijst meer in de sfeer van het niet anders kunnen, dan in die van het positief willen is komen te liggen. In deze brief wil ik u dan ook één ding zeggen, vanuit een diepe overtuiging: zo, op deze manier kan het niet."

Onduidelijkheid Probeert men de ontwikkelingen sinds 1958 per partij samen te vatten, dan gaat de Grote Prijs voor de Onduidelijkheid niet naar de KVP, die bij uitstek de naam had onduidelijk te zijn, evenmin naar de CHU, die ondanks de machtsambities van sommigen van haar leiders toch een betrekkelijk konsistente politieke koers volgde, maar zonder twijfel naar de ARP, die merkwaardig genoeg voor velen nog steeds de naam heeft, de meest belijnde partij te zijn. De meest sprekende/ez/en; In 1960 veroorzaakt de A.R.-Tweede-Kamer- fraktie met de motie-Van Eibergen een krisis over het beleid van de A.R.-minister Van Aartsen. In dezelfde kabinetsperiode verandert de partij, althans haar leiding, diametraal van koers m.b.t. de Nieuw-Guineakwestie. In de volgende vierjarige periode steunt de A.R.fractie als enige drie kabinetten van uiteenlopende politieke signatuur, de kabinettenMarijnen, -Cals en -Zijlstra. Hoewel de A.R.-fraktie in 1966 niet medeverantwoordelijk is voor de val van het kabinet-Cals, stemt ze wel in met de gevolgen ervan: hernieuwde samenwerking met de VVD (in het kabinet-De Jong) in plaats van met de PvdA. Biesheuvel lost tijdens de periode-De Jong schoten voor de boeg van dat kabinet, waardoor de indruk wordt gewekt dat hij het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen