VU Magazine 1976 - pagina 85

Ais professoren de regering willen leiden zal '

VlJ magazine 39

de regering de professoren leiden

niet ingezien dot voor het bedrijven van politiek: niet aileen een aantal duidelijk omschreven ideeen nodig zijn, maar dat men ook met mensen moet omgaan". Degenen die zijn succes in de politiek toeschrijven aan zijn universitair verleden en al te veel nadruk zouden willen leggen op de rol van de wetenschap bij het bedrijven van politiek, zouden de volgende uitspraak van Kissinger ter harte moeten nemen: .Jntelligentie is niet ::0 belangrijk bij het uitoefenen van mach I; infeite is die vaak nutteloos. Zoals een leider geen intelligentie nodig heeft, zo heeft ook iemand in mijn baan niet veel nodig".

Opz'nkop I n de wereld van de politiek mag Kissinger worden bewonderd, dat is niet in die mate het geval in de universitaire wereld. Na de geheime invasie in Cambodja, april 1970, kwam een delegatie van befaamde Harvardhoogleraren naar Washington, .istormde zijn kantoor in het Witte Huis binnen, ver-

oordeelde de operatie in C ambodja en deed een beroep op het geweten van Kissinger om .. die gek tegen te houden" (bedoeld werd Nixon). Ongetwijfeld zetten ze zich in voor de vrijheid, maar ook enigszins voor het gezag van de universiteit in politieke zaken, want ze stelden Kissinger in deze politieke zaak verantwoordelijk naar wetenschappelijke normen. De hoogleraren van Harvard konden zich nauwelijks voor tellen dat Kissinger de vrijheid had om als politicu te denken. T oen hem eens werd gevraagd of hij nooit naar Harvard terug zou gaan,

antwoordde

Kissinger: "Het

is

staan .Jrueressantere zaken" dan het universitaire leven op Harvard. "Bovendien heb ik in het geheel niet besloten m'n huidige baan op te geven. Ik doe het met veel plezier, weet u". H ij was echter wei verontrust, toen

hij door politici en joumalisten onder druk werd gezet vanwege zijn betrokkenheid in de afluister-affaire. J uli 1974 dreigde hij te zullen aftreden wanneer zijn collega-politici zijn naam en integriteit als politicus niet zouden zuiveren, hetgeen een maand later door de enaats-commissie voor buitenlandse betrekkingen gebeurde. Terecht wilde Kis-

singer rekenschap afleggen tegenover politiverantwoordelijk worden gesteld naar de normen van waarheid en eerlijkheid zoals die in de politiek gelden. ci en

Geslaagde verschuiving Men behoeft het met zijn politiek niet een te zijn, om te kunnen zien dat hij een voorbeeld is van een geslaagde verschuiving van porfessor naar politicus; van de normen die in de wetenschap gelden, naar de eisen die aan een staatsman worden gesteld. Hij heeft zijn gezag en zijn vrijheid geen geweld aangedaan, omdat hij de eigen-aardigheden van de twee beroepen niet met elkaar heeft verward. We moeten de scheiding van machten tussen weten chap en politiek opnieuw leren eer-

mogelijk,

maar het is hoogst, hoogst onwaarschijnlijk. Er bestaan interessantere zaken". De toekenning voor de N obelprijs voor de vrede aan Kissinger in 1973 was eveneens een intere sante ontwikkeling. De befaamde Harvard-bioloog George Wald was ontzet: "De wereld staat op Z'fI kop; waarheid wordt leugen en leugen wordt waarheid". Sindsdien zijn de Amerikanen aan de weet gekomen dat Kissinger de FBI toestemming gaf om zijn collega's op het ministerie af te luisteren. Het is mogelijk dat deze onthullingen ertoe zullen leiden dat de hoogleraren in Harvard hem niet meer als collega in hun midden willen hebben. De pre sie van de profes oren laat hem echter koud. Er be-

Lippmann: Iltschtidtn

en

onllfbankelijk

biedigen en een helder begrip hebben van de verschillende bijdragen die elk van deze beroepen heeft te leveren. Politieke wetenschap en de politiek zijn van elkaar afhankelijk: de regering moet niet van de universiteit worden geisoleerd, docb hun oogmerken moeten niet door elkaar worden gehaald. Ideaal zou zijn. wanneer deze twee instellingen van elkaar zouden worden gescheiden door middel van duidelijk omschreven vrijheden en gezagsgebieden. Tegelijkertijd zouden ze elkaar indirekt van dienst kunnen zijn, in overeenstemrning met hun respectievelijke doelstellingen. Er kan een hechte reLatie bestaan tussen universiteit en regering, maar, zoals Robert Nisbet heeft gezegd, .iop een manier die eigen is aan het karakter van een universiteit". Midden in de crisisjaren, terwijl het caesarisme(aUeen-heerschappij) de kop begon op te steken schreef Walter Lippmann: .Jk ben ervan overtuigd dat de Amerikaanse democratie heeft kunnen functioneren om twee belangrijke redenen. De eerste is, dat de problemen waarmee de regering te kampen had, voor de gewone man begrijpelijk werden gehouden. Ten tweede hebben er onofhankelijke instellingen bestaan. Daarom wordt op ons een beroep gedaan de absolute onafhankelijkheid van de universiteiten te beschermen tegen iedere aanval. Ze moe len hun onafhankelijkheid bewaren door te weigeren te worden betrokken bij het bedrijven van politiek en bij het bestuur." H ij sprak deze waarschuwing uit bij een univer itaire promotie. Ze werd niet genoemd toen twintigjaar later een president kandidaat promoveerde aan Harvard. Toch i Lippmann' les nog a1tijd toepa elijk zowel voor wetgevers al voor weten chappers. .Jiet is onmogelijk het najagen van kennis en het uitoefenen vall politieke macht met elkaar te vermengen. Degenen die het probeerden bleken zeer slechte politici te zijn, of ze waren niet longer wetenschappers. Het is mijn overtuiging dot de Amerikaanse universiteiten voor de keus staan en dot wanneer de professoren proberen de regering te leiden, de regering ten slotte de professoren zal leiden. De veiligheid van zowel de regering als van de universiteit en de waarde die ze voor elkoor k unnen hebbtm. hongl, naor mijn overtLliging oj van de mate waorin beide van elkoor zi}n ge ("heiden op onafhankelijke werklerreinen".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen