VU Magazine 1976 - pagina 93

Uü magaTJme 3

Moet bedrijfsleven wel of niet meedoen in ontwikkelingslanden? stichting TOOL had congres in Nijmegen De Stichting TOOL (Technische Ontwikkeling Ontwikkelingslanden, Postbus 525, Eindhoven) is een gezamenlijk orgaan van een aantal samenwerkende groepen, die zich bezighouden met het beantwoorden van technische en landbouwkundige vragen van personen en organisaties die werkzaam zijn in ontwikkelingslanden. De doelstelling van de Stichting TOOL is: „Het zonder winstoogmerk verbeteren van de positie van de economisch zwakke bevolkingsgroepen in ontwikkelingslanden, door te bemiddelen bij het beschikbaar stellen van kennis en technologie, in zodanig aan de plaatselijke situatie aangepaste vorm, dat deze aan bedoelde bevolkingsgroepen kunnen worden overgedragen en zoveel mogelijk door eigen werkzaamheid van de groepen in praktijk kunnen worden gebracht". H et Engelse woord „tooi" betekent werktuig of gereedschap. De stichting heeft veel met werktuigen te makenenisdatzelf ook. Werktuigen nl. in de handen van ongeveer 200 studenten, wetenschappelijke medewerkers en andere deskundigen van Nederlandse hogescholen, universiteiten en werkgroepen. Allen zetten zich in op vrijwillige basis teneinde een brug te slaan tussen de wetenschappelijke kennis in ontwikkelde landen en de praktische problemen van de Derde Wereld. In februari hield de stichting haar eerste tweedaags kongres, dat door zo'n 500 mensen werd bijgewoond. Men had een aantal sprekers uit het buitenland uitgenodigd. Twee daarvan waren afkomstig uit ontwikkelingslanden en één uit een ontwikkeld land. De laatste was dr. E. F. Schumacher. In het laatste juli-augustusnummer van VU-magazine was het omslagverhaal aan hem gewijd. De studenten Hans van Gerven en H enk Jan K uypers schreven het. B eide studenten bezochten vorige maand het congres in Nijmegen en brengen verslag uit.

Sinds enige jaren is er in brede kring nogal wat onvrede met de wijze waarop door de rijke landen ontwikkelingshulp wordt gegeven. Na de tweede wereldoorlog heerste er een algemeen optimisme t.a.v. het opheffen van de armoede, waarin een groot deel van de wereld verkeerde. Vanuit een wat patriarchale houding, die typisch was en is voor het Westen, probeerde men door enorme sommen geld en investeringen in grote projekten het ontwikkelingsprobleem aan te pakken. Men dacht: als de ontwikkelingslanden onze manier van produceren en ons maatschappelijk systeem overnemen dan zijn hun problemen snel opgelost. Spoedig bleek echter, dat de effekten van dit soort hulp niet bepaald voordelig waren voor de ontwikkelingslanden. Erger nog, kritici kwamen tot de ontdekking dat de gekozen vorm van hulp een rechtstreekse voortzetting was van het eeuwenlange kolonialisme, waarmee wij de Derde Wereld hadden belemmerd in haar eigen zelfstandige ontwikkeling. De „hulp" die wij gaven, bleek niets anders te zijn dan een aangepaste verpakking van uitbuiting en onderdrukking. Er rezen vragen zoals: Is het eigenlijk mogelijk om echt te helpen zolang onze maatschappij sociaal en economisch geordend is zoals zij is? Vormt ons eigen systeem niet een belangrijke belemmering voor de ontwikkeling van de Derde Wereld en... van onszelf? Zijn ontwikkelingshulp en kapitalisme volkomen strijdig met elkaar? Schrandere economen en politici kwamen op het idee om voortaan niet meer te spreken van ontwikkelingshulp maar van ontwikkelingssamenwerking. Die term zou dan moeten aangeven, dat de rijken hun eigen systeem niet meer superieur achtten aan die van de ontwikkelingslanden. De lezer raadt het al. het kwam in de meeste gevallen neer op het geven van een andere naam aan hetzelfde proces van uitbuiting en onderdrukking. De wolf had zichzelf nieuwe kleding aange-' schaft. Immers, spreken over samenwerking betekent nog niet, dat machtsverhoudingen worden aangetast. Ze werden zelfs verscherpt. De armen werden en worden nog steeds armer en de rijken rijker. Toch is er een aantal mensen dat echt wil samenwerken en kennelijk wakker geworden is. Een ervan is dr. E. F. Schumacher. Met zijn inmiddels zeer populair geworden boekje

..Hou het klein" heeft hij vele mensen van goede wil enig perspektief gegeven. Toch blijven ook ten aanzien van zijn ideeën vragen. Onderkent Schumacher de politieke en sociale krachten van ons kapitalistische systeem wel voldoende? En ziet hij het politieke karakter van zijn eigen intermediate technology (aangepaste technologie) wel? Vragen die het hete hangijzer vormden van het Congres van de stichting TOOL. Er leefde nog een andere vraag ook; Moet er bij het geven van ontwikkelingshulp gebruik worden gemaakt van het bedrijfsleven? Op .het Congres werd duidelijk ingezien welke rol b.v. de multi-nationals spelen in het proces van uitbuiting en onderdrukking.

Aangepaste technologie De heren A. T. Ariyaratne en B. P. Mramba zijn beiden afkomstig uit zg. ontwikkelingslanden: De eerste uit Sri Lanka, het vroegere Ceylon, en de tweede uit Tanzania. Beiden brachten in hun bijdragen duidelijk tot uitdrukking, dat het bij ontwikkeling gaat om een politieke zaak. Aan de basis van de samenleving d.w.z. in de dorpen op het platteland, wordt begonnen met ontwikkelingsprojekten die een integrerend deel uitmaken van het leven aldaar. De gehele bevolking wordt van het begin tot het einde betrokken bij de gang van zaken. Hiermee wil men bereiken dat de ontwikkeling bijdraagt tot vrijheid, emancipatie, zelfbestuur, broederschap enz. Ontwikkeling is geen gedikteerd proces, geen door de elite bepaald proces. Nee, 't is een proces dat wordt bepaald en uitgevoerd door de betrokkenen zelf, de armen, de onderliggenden. De plaatselijke elites en rijken uit het westen mogen alleen maar helpen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen