VU Magazine 1976 - pagina 336

magadne 26

Wangedrag militairen bij rellen in Amsterdam „Hop, hop, hop Hang den burgemeester op". Onder het slaken van deze en andere leuzen trekken troepen mannen en knapen, gewapend met knuppels en stenen door Amsterdam. Het traditionele trommelen op de beurs, bedoeld als een vermaak voor kinderen, is stevig uit de hand gelopen. Op 11 september; toen om een uur of zeven het beursgebouw werd ontruimd, begon men op de Dam in omliggende straten samen te scholen.,,LangsHeeren- en Keizersgrachten togen benden, allen gewapend met steenen en waar men het goedvondwerden de glazen ingeworpen. Ontelbaar zijn de huizen die wij hedenmorgen én op de voornaamste grachten én in de voornaamste straten zagen, die de feitelijke sporen droegen van de schromelijke geweldenarijen". Het gemeentebestuur had de bui zien hangen. Er was al militaire versterking in de stad aanwezig. De cavalerie voert een charge op de Dam uit; overal in de stad wordt patrouille gelopen en,, dank zij eenfelle regenbui, die daartoe het hare bijbracht, waren te3 ure ('s nachts) de straten, grachten enpleinen gezuiverd'. Burgemeester Den Tex laat een kennisgeving aanplakken van de volgende inhoud:

Kennisgeving. De BURGEMEESTER

VAN AMSTERDAM.

tot B^H lefdWfMR ontwaard keMende dat een (Cdtolte d«r kêvnlklnr Eti-h d«or kir«adwfIHynlMeftlatni ardeslepr»tot ket pl«cea ffui kaïdudisbedtB:

Gezien art 186 eo art. 187 der Gfieettewet; WAARSCHUWT

i e iiHces«(»ii«» riek nM ket dejelmne* a u wairardnlQkbe•*tm te i>nth4»Hdrii, terwtjl alle • e t kracht B*! wurdea tegen-

EN T£RBI£DT luaeiiscltoltBgea van ocer iao VIJF persosen. AMSTERDAM, i i Septemhe» I 8 T « . D e B U R G E M E E S T E R voorn.,

DEN TEX. Op tal van plaatsen wordt het papier onmiddellijk afgescheurd. Tegen het verbod op samenscholingen wordt ,,op dè

brutaalste wijze gezondigd". Ook de volgende dag duren de ongeregeldheden voort. „Zooveel iszeker", schrijft De Standaard, „dat door het fatsoenlijk publiek tot nu toe zeer weinig, of liever niets, werd gedaan, om de autoriteiten in het handhaven van de orde de behulpzame hand te bieden. Gisterm'ondzag de militaire autoriteit zich genoodzaakt om de clubs en koffiehuizen „innaam desKonings" te doen ontruimen". Tal van personen raken gewond, van wie sommigen zeer ernstig. Een man overlijdt aan zij n verwondingen. Op woensdag 13 september lijkt alles rustig te zullen blijven in de hoofdstad, maar om 11 uur's avonds wordt een oploop gesignaleerd op het Koningsplein. Infanterie en cavalerie (extra versterkt, omdat er ook ongeregeldheden onder de polderjongens wordt gevreesd, bovendien is nog een bataillonjagers — 650 man — op weg naar Amsterdam) gaan er op af. Er worden enige schoten over de menigte heen gelost. Men verspreidt zich. „ Weinig tijds daarna schoolden de belhamels opnieuw samen, waarop de infanterie met geveld geweer en de cavallerie met de blanke sabel er op instormde. Drie personen werden bij deze evolutie gewond, een zeer ernstig. Dit was een burger, die zijne dochter naar haar dienst brach t". Tal van groeperingen doen weten, dat niet hun aanhatig tot de raddraaiers moet worden gerekend. De Standaard zelf bericht, dat dt,,eilanders" (inwoners van een bepaalde buurt in Amsterdam) zich afzijdig hebben gehouden, hoewel ze tot deelneming aan de ongeregeldheden waren uitgenodigd. Het Algemeen Nederlandsch Werklieden-Verbond vraagt zij n leden van het strij dtoneel weg te blijven. De Vereeniging tot Heil des Volks weet zeker dat de Amsterdammers waaronder zij werkt, zich rustig hebben gehouden. „ Terwijl onze voorzitter eigenhandig een gedrukt woord van vermaning op de schooldeur Willemstraat aanplakte, waarin de wensch was uitgedrukt dat deze buurt althans aan de oproerige beweging vreemd zou blijven, riep een der talrijke

hem omringende vrouwen: „Zoo is hetjuL^t mijnheer! De Willemstraters doen niet mee, wij hebben den naam. maar de anderen voeren de daad", aldus de Vereeniging in een ingezonden stuk. De Amsterdamse bierbrouwer W. H ovy, die later een van de oprichters van de VU werd, staat invoor „de goede geaardheid onzer Nederlandsche werklieden":.. Wat mijn eigene ervaring aangaat, gewoon onder werklieden te verkeeren, durf ik zeggen: geen enkelen te hebben aangetroffen, die er aan dacht zich bij deze bewegingaan te sluiten; integendeelkwam bij het meerendeel het geheele hart er tegen op. Eengroote miskenning van deze in menig opzicht zoo achtenswaardige af deeling der maatschappij zou het zijn, de ongeregeldheden der vorige week op hare rekening te willen schrijven". Het vermoeden rijst overigens, dat de gebeurtenissen geen schade hebben toegebracht aan de omzetten van de heer Hovy. Want al waren dan de koffiehuizen in naam des konings ontruimd, de naar Amsterdam gedirigeerde krijgsmacht bleek niet vies van een

slokje. In de gemeenteraad laat de heer Van N ierop zich spottend over de militairen uit en vraagt om een onderzoek naar hun gedrag. Aan dat verzoek wordt niet voldaan. In De Standaard van 27 september wordt een adses gepubliceerd van de Amsterdamse afdeling van de Nederlandse Vereeniging tot Afschaffing van Sterken Drank. Het is gericht aan de minister van Oorlog en er wordt in geklaagd over het gedrag van de militairen. ,,Het zal u bekend zijn hoe sommigen vait die militairen, geroepen om rust te bewaren en de gestoorde orde te herstellen, onrust hebben verwekt en wanordegesticht, omdat zij dronken waren. Het zalu zijn medegedeeld, dat beschonken huzaren met hunne ontbloote zwaarden zwaaiende, het leven van rustige burgers in A msterdam hebben bedreigd: dat dronken schutters in volle uniform, hun wapen tot oneer en ontrouw aan hunnen roeping, zondagmorgen. 17 september, langs de stralen van Neêrlands Hoofdstad gezwierd hebbeiv dat nog in deze week, nadat het oproep bedwongen is, tal van dronkenjagers des avonds alhier rumoer maken".

Transvaalsche troepen lijden nederlaag Engeland — de berichten, welke te Londen van Kaap de Goede Hoop werden ontvangen luiden allesbehalve gunstig. Zij loopen tot 26 augustus. De troepen der Transvaalsche Republiek hebben eene volslagen nederlaag geleden; zij zijn naar Steel Port teruggetrokken, doch worden door de kaffers nagezet. Zij hebben al hun leeftocht w i l i l V U I U U I l t t V l «I l,f<i(.I| van positief Christelijke bcyiiiselen. Behalve vrije woning, is (ict trüCtenient ƒ 900 'ajaart, hc.wclk r.ict^ioo vctlioog'l wo;dt, bijaldien m"n te^o'is 'Ie arte >an (linls dienstood'Twijter bezit. tlei.i!it'Iietibenrt< n gelieven mp. franco br'evra zich te adrcssetren aan Ds, R . \ r P A R I ) , te Amstelvcrn

A h t é « R j r ^ l l f C k , op een Boerenhofstede, WOKJI trgen t t n e rente va-» 5 \<C.r. grvraagil / • • O O , ondef gie<lcn waaib^rj;, aHosfiing overeen tr komcin l.rieven fra \ro, onder het iroito 6000, Bureel Siantfaurd. Op een dorp in Geldcrhnd wordl (>cVMigd een bekwame

Schoenmakcrskncclit, met koet, inwooiog en goed loon; bij ^iccoord zich vast te verbinden voor een jnar bii J. DKN IIOLLANUKRj te Waardeiburj^. GcMerUnd. (7^45) Om zoö siHjcdig mogelijk in betrekking te uedcD^ vra«s' "»*" ^^^^

ztDdelIjke Dienstbode. LoTn 80 Golden. i\drea in persoon, Prin' tengracKt bij de Prinsenstraat, t S j . (7652)

verloren. Tal van soldaten deserteeren en zoeken de toevlucht in Pretoria. President Burgers die zich te Leydenberg bevindt zal de interventie van Engeland inroepen. De grenzen van Kaapland bleven ongedeerd; Kreli is vredelievend jegens de Engelschen gestemd. (18 september) Mevnraw ADAMA VAN SCHEI.TICMA, Plantage, Kerklaan 21, vraagt tegen Nov. a s.

eene KEUKENMEID, P. G., die goed kan koken en werken, benevena eene

TWEEDE MEID, P. G., goed kunnende strijken^ stoppen en mazen. Artres in persoon voor i uur nam. of met franco brieven en volledige ïnfor^ niatiën. <7^42)

MANUFACtüRKiX. In een der grootste steden van Gelderland verlangt men met primo November e«ne UbtkelJalfroQW en eene Meid UttlsllOOdstrr, xind>^Ujk en netjes, liefst positiefChriiitclijfc, niet onder de 20 jaar, beide VMk goede getuigen voorzien. Zij die nog Btmmer tn dusdanige betrekkiog tijn geweest, b e h o e e n zich niet aan te mr-Mcn. Salaris naar bekwaam beid. ürtcvcD franco, onder No. 482, bij dcoBockh. J. H , ' l l E i KEMEÏJER, te Amsterdam. (764») Wordt gevraagd tegen 1 November ce e bekvame

Kamcnler-Linocnnicid, P. G., des winters te 's Gravejihufje, »' zomers buiten. Adres met franco brieve Huize Biagtrdtn^ bij Doesbor^ii. (76,1

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen