VU Magazine 1976 - pagina 160

I/ZJ magazine 26

Rondom de pasgeborene gedeelte uit openbare les van dr. C. Versluys

U allen heeft, in de eerste levensminuten, de longen geklaard van overtollig v o c h t , de eerste lucht gezogen in, w a t van dan af de luchtwegen mogen heten, de tevoren gesloten longvaten ontplooid. Ook schakelde u in de eerste levensuren de bloedsomloop van ademhaling via de moeder naar ademhaling via eigen longen o m . Daarnaast hebben zich in die eerste levensuren revolutionaire veranderingen in hormoonspiegels, in aktiviteit van het zenuwstelsel en in de stofwisseling voorgedaan. Een veelheid van veranderingen in dit vroege uur. D i t terwijl u en ik geen ervaring hadden m e t geboren w o r d e n , geen vooropleiding. Er w a r e n evenmin diskussies vooraf. Dit alles moge u vervullen met een nieuw zoogdierlijk zelfrespekt. Want u allen heeft deze fase met min of meer goed gevolg doorgemaakt. U moet daarbij aantekenen dat wij natuurlijk nooit zullen weten hoe brilliant wij geweest zouden zijn zonder de benarde ogenblikken in die omschakeling; die ene nooit gemeten minuut van zuurstof-tekort die lichte ondertemperatuur, die toch wat buitensporige geelzucht. Wellicht zou zonder deze bedreiging ieder van ons wel tot nog grotere hoogte gestegen zijn: de rector magnificus tot Nobelprijswinnaar, uw prille lector tot rector magnificus, de chirurg tot kinderarts. Gezondheidszorg van meet af aan wil omstandigheden scheppen waarin het mensenkind zich ten volle kan ontplooien. Maar waar ligt de meet, de beginstreep van de gezondheidszorg? Een integrale gezondheidszorg beschermt reeds voor de bevruchting. De verloskundige zorg beschermt en bevordert het welzijn van de jonge vrucht. In de perinatale periode — dat is de periode rond de geboorte — werken verloskundige en kinderarts samen. Zij hebben immers beiden de gezondheid van het kind op het oog en de snelle veranderingen in deze kritieke levensperiode laten geen tijd voor overdracht naar een andere discipline. Neonatologie — dat is kindergeneeskunde voor pasgeborenen — buiten perinataal samenwerkingsverband blijft onder de maat. Dat geldt zowel voor onderwijs, voor onderzoek als voor de direkte gezondheidszorg. Slechts in een hecht samenwerkingsverband kan gezondheidszorg rondom de pasgeborene en ongeborene floreren. Natuurlijk staan hierin het gezin, belichaamd

door de moeder, en het nieuwe kind centraal. Indien wij ons blijven afvragen „of de patiënt nu van mij of van jou is", zou het kind, dat immers van de moeder is, wel eens het kind van de rekening kunnen wolden. Rondom de pasgeborenen staan voor wat de direkte gezondheidszorg betreft meerdere deskundigen en deze groep verschilt al naar gelang de plaats van geboorte en de noodzaak van meer gespecialiseerde zorg. De Vrije Universiteit heeft door 'n lectoraat in depathofysiologie van de pasgeborene in te stellen deze groep willen versterken. Hiermee is het belang van dit onderdeel van de gezondheidszorg ook de behoefte aan wetenschappelijk onderzoek en een wetenschappelijke basis voor onderwijs en direkte zorg in dit deelgebied nog weer eens uitdrukkelijk naar voren gekomen. De wetenschap is hier naar de zinspreuk van ons akademisch ziekenhuis: dienares der medemenselijkheid.

Onlangs aanvaardde dr. C. Versluys het ambt van lector in de kindergeneeskunde (met name pathofysiolog i e v a n de pasgeborene) aan de VU. Uit de openbare les die dr. Versluys bij die gelegenheid gaf en die t o t titel droeg: „ R o n d o m de Pasgeborene, gezondheidszorg van meet af a a n " w o r d e n in dit n u m m e r een tweetal fragmenten afgedrukt. Het zijn in feite het begin en het slot van de les. Het w a t meer technische middengedeelte w e r d door VU-magazine beknopt samengevat.

Alleen Nederland? Hier doet zich een vraag voor die ik mij schaam uit te spreken: Beperken onze bemoeiingen zich tot de Nederlandse pasgeborenen? Spreken wij van medemenselijkheid met een straal van 200 km, misericordia limited? Of reikt ons gevoel van solidariteit verder? Niet alleen vanuit de grondslag der Vrije Universiteit, maar ook vanuit door Nederland mede ondertekende verklaringen der Verenigde Naties en de Wereldgezondheidsorganisatie, valt het niet moeilijk op zulk een eenvoudige vraag een helder antwoord te formuleren. Wij achten het immers vanzelfsprekend dat ieder mens een kans van leven heeft. Gezondheid definiëren

wij in deze zeer ruim als lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn (WHO). Tot hiertoe doelstellingen, officiële verklaringen en andere dromen. Hoe zijn nu de echte levenskansen van de naar schatting 400.000 pasgeborenen die op een dag als vandaag het levenslicht zien? Een eerste vraag bij het ter wereld komen is; waar ter wereld? Het volgende overzicht, berekend uit bekende geboortecijfers en bevolkingscijfers van de U.N. geeft hierover een indikatie;

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen