VU Magazine 1976 - pagina 65

[^ magazine 19

H. Hofland (Haagse Post): : geen kontakt

G. vanLeijenhorst (CHU): vervalsing

Wibo van Tros-Aktua: greep naar de m a c h t

katies a l s „ d e dictator van Den Haag" en „katholiek fascist" opie^ert'' Van Uoorvt's,.Nota overliet massamedia-beleid" — kortweg „medianota" — schetst een samenhangend beleid ten aanzien van de media. Een beleid dat zich kenmerkt door rekening te houden m e t de verschillen in geaardheid van de media. „Dat wil zeggen, dat de overheid haar beleidsvoornemens en -maatregelen ten aanzien van de diverse media zoveel mogelijk op elkaar afstemt, van overeenkomende uitgangspunten uitgaat en er rekening mee houdt dat beleidsmaatregelen met betrekking tot het ene medium directe of indirecte gevolgen kunnen hebben voor het andere medium " Met betrekking tot de pers is één van de belangrijkste — én meest gewraakte — voornemens uit de nota, dat geen „generieke" maatregelen genomen dienen te worden. Werd het overheidsbeleid ten aanzien van de pers tot dusver gekenmerkt door maatregelen die de gehele persbedrijfstak ten goede kwamen, de minister w i l van deze algemene steun aan de pers af. Ondersteuning moet voortaan gericht zijn op persorganen, die deze hulp het meest nodig hebben. „ Concurrentievervalsing", riepen de persorganen die het wel voor de wind ging, de dagbladondernemers en de rechtse politieke partijen in koor. Maar Van Doorn had zijn argumenten. Drie oorzaken zag hij voor de na-oorlogse ontwikkeling van de dagbladpers. In de eerste plaats het „conjunctuurgevoelige" karakter van de personderneming. Wanneer de conjunctuur stagneert dan heeft dat een verminderde opbrengst uit advertenties tot gevolg. Veruit de meeste bladen zijn voor hun inkomsten meer afhankelijk van die advertenties dan van abonnementen. De landelijke dagbladen drijven voor bijna 6 0 % op inkomsten uit advertenties. Daar komt bij, dat kranten met een gering ..dekkingspercentage", dat w i l zeggen een relatief gering aantal abonnees bij een groot verspreidingsgebied, nu eenmaal minder aantrekkelijk zijn voor adverteerders. Deze, feitelijk ongelijke concurrentie-positie wordt nog versterkt door het aanbod van zoqeT\aarr\üe.,combinatie-advertentietarieven" door grote dagbladondernemingen. De ongelijke concurrentie-positie die daaruit voortvloeit is de tweede oorzaak die Van Doorn ziet voor de ontwikkeling van de dagbladpers. En hij acht het daarom w e n selijk dat er een verschuiving plaats vindt van inkomsten uit advertenties naar inkomsten uit abonnementen. De derde oorzaak ligt in de grotere kapitaalsbehoeften, de schaalvergroting en de opvoering van de produktie, die de kans aanzienlijk verkleind hebben dat de dagbladmarkt nog plaats biedt aan journalistieke produkten, die afwijken van de pers met een massa-oplage. De minister vindt het daarom noodzakelijk, dat de voorwaarden en de consequenties onderzocht worden van nieuwe typen van persexploitatie, zoals bij voorbeeld „drukfabrieken". waarbij niet langer het streven naar winst het belangrijksteoogmerk is.

Cijfers De beklemmende situatie van de dag- en weekbladpers, die Van Doorn in de medianota schildert, is bepaald niet uit de lucht gegrepen. „Perskonsentratie is een onderwerp waar steeds minder kranten steeds meer kolommen mee vullen". Dit schrijft Otto Scholten, VU-medewerker van de vakgroep kommunikatie-wetenschap, november van het vorige jaar in het jongerenblad,. Weerwoord". Hij staaft zijn constatering met intrigerend cijfermateriaal. Van de 51 zelfstandige dagbladondernemingen in 1960 zijn er vijftien jaar later nog maar 2 8 over. Van de totale

oplaag van alle dagbladen in ons land — 4.250.000 — nemen drie grote uitgeverijen bijna 50 % voor hun rekening: De Telegraaf, de Perscombinatie en de Nederlandse Dagbladunie. Sinds 1970 met name, vinden in de Nederlandse dagbladwereld een aantal opzienbarende gebeurtenissen plaats. Sommige hiervan mogen niet onvermeld blijven. In 1971 besluiten Trouw en de zogenaamde ..Kwartetbladen" tot redaktionele samenwerking. De liberale avondbladen het Algemeen Handelsblad en de Nieuwe Rotterdamse Courant voegen hun redakties samen. De Arnhemse editie van Het Vrije Volk en het Arnhems Dagblad worden samengevoegd tot één Nieuwe Krant. In 1972 moet Het Vrije Volk — de grootste krant van Nederland in de vijftiger jaren zich zelfs helemaal terugtrekken van de landelijke dagbladmarkt en zich voortaan als regionale krant uitsluitend richten op Rotterdam. Het Parool trekt zich terug uit Rotterdam. De Teïegraai „ontfermt" zich over het Limburgs Dagblad. In september 1974 verdwijnt De Tijd als dagblad; vanaf die datum bestaat De Tijd alleen nog als opinieweekblad. In 1 975 worden de ,,Kwartetbladen", van eigen naam ontdaan, samengevoegd tot twee edities van het dagblad Trouw. De Christelijke Pers — uitgeefster van T r o u w / Kwartet — treedt toe tot de Perscombinatie, waartoe de Volkskrant en het Parool behoren. Het Twentse Dagblad van het Oosten wordt ondergebracht bij concurrent Tubantia

Ontlezingsproces Een feit is, dat ons land vóór de periode waar w e nu over spreken een aanzienlijk aantal zelfstandige dagbladen telde. Een ander feit is, dat een objectief getalscriterium voor het aantal zelfstandige bladen dat nodig is voor de

Mtjimrtana

nr t^

•

1 oMotMir IffTS

•

VarscMfM 2 > pw maand

•

U M M nurrvrMra ƒ X -

cijfers

Ochtencfijladen winrt^i weer veld

VN: m««ste winst opinieweekb4a<Hm

Pagina ao 21

Tijdschriftenmarkt in beweging

•#±

* * «

Winsten '^'-*: verlies in t percentages *

* * ********************* *

«O0««OO: •

IZZ^!^

^

Omslag ,, De J o u r n a l i s t " 1 okt. ' 7 5 ;

ParsvrllhaW in

^

A«(UOAi«uw« «tmm

en toen w a r e n e r n o g 2 8 '

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen