VU Magazine 1977 - pagina 369

wU magazine 15

Op het strand van Hitu liggen nog kanonnen van de O.I. Compagnie.

De huidige radja van Hitu is nog 'n regelrechte afstammeling van de radja van voor de Portugese tijd.

En de gouverneur zei: ,,Hoe komt gij ertoe ons met de Engelsen gelijk te stellen, die immers geen onkosten hebben gemaakt. Waarom worden zij met ons gelijkgesteld, die zoveel onkosten hebben gemaakt voor de soldaten en raatrozen om de vesting te bouwen. Waarom wordt van ons tachtig gevraagd, terwijl wij zoveel schatten hebben uitgegeven?" En de Ambonezen zeiden: ,,Waarom spreekt gij aldus. Want hetgeen gij verloren hebt aan goederen heeft zijn profijt gehad. Waarom aldus gesproken?" De Ambonezen leverden hun kruidnagelen niet en er ontstond beroering, die bijna uitliep op een strijd tussen beide partijen. Kapitan Hitu zei tegen beide partijen: ,,Waarom moet er gevochten worden. Het beste is, indien de gouverneur iemand naar de generaal in Batavia stuurt om de woorden van de orang kaya's mede te delen. En na ontvangst van de woorden van de generaal zendt de gouverneur iemand naar Zijne Hoogheid de sultan van Ternate. Hoe ook Zijn woorden luiden, wij zullen er naar handelen".

kruidnagelen?" En de orang yaya kimelaha zei: ,,Deze kruidnagelen zijn niet van mij. Zij behoren toe aan de orang kaya's van Ambon". En de orang kaya's zeiden: ,,Geef vijf en zeventig". En de kooplieden zeiden: ,,Vijf en zestig". En de kimelaha zei: ,,Geef zeventig". En de koopUeden stemden toe en ook de orang kaya's gehoorzaamden de woorden van de kimelaha. Zeventig werd de prijs van de kruidnagelen per bah ar. Daarna zei de gouverneur: ,,Het is op zeventig besüst, maar ik vraag de orang kaya kimelaha en alle orang kaya's het op zeven en zestig vast te stellen. De drie realen zijn een gift voor de soldaten". En alle orang kaya's waren het eens met de woorden van de gouverneur, de prijs op zeven en zestig realen vast te stellen. Aldus was de besUssing omtrent de kruidnagelprijs en alle negeri's kwamen hun kruidnagelen brengen om door de kooplieden gewogen te worden'*. Meer geschillen werden opgelost. Rijali: ,,En er was geen ongenoegen meer, integendeel, er werd goed en rechtvaardig gehandeld en in wereldse vreugde geleefd en over de toekomst werd niet gedacht, wat onverstandig was, omdat die vreugde en zo'n toestand niet van lange duur zouden zijn".

De antwoorden kwamen er op neer dat de vaststelling van de kruidnagelpnjs overgelaten werd aan de kooplieden op Ambon en de gouverneur. En zo begon het spel van loven en bieden opnieuw:

Strijd ,,En de kooplieden zeiden tegen de kimelaha: ,,Hoeveel is de prijs van deze

Zo was het inderdaad. De rest van z'n leven is Rijali doorlopend in strijd ge-

wikkeld geweest met de Nederlanders Met harde hand worden de Ambonezen door de 0 . 1 . Compagnie onderworpen. Het slot van de ,.Hikayaf' beschrijft Rijali hoe hij (in 1646) Ambon ontvluchtte nadat de vesting Kapahaha gevallen was. Eerst gaat hi; naar Buru, waar later ook een familielid van hem arriveert: ,,En toen zij elkaar van aangezicht tol aangezicht ontmoetten, werd er al maar door naar de omstandigheden van Hitu en de Nederlanders geïnformeerd. En alles werd door zijn bloedverwant verteld. En nadat Sifarijali dat vernomen had, werd zijn droefheid nog groter. En allen zeiden ,,Wat valt er aan te doen. het is de wil van de verheven God. Het is beter ons zelf te verbannen naar een ander land, opdat wij ons land niet meer zien en er niet meer over horen". Daarop zeilden ze naar Makassar. De slotwoorden van de ,,Hikayat" luiden aldus ,,ln die periode regeerde Zijne Hoogheid sultan Dipatingaloan over het land Makassar en was Zijne Hoogheid sultan Muhammad Sya'id sultan al-lslam zillu'-ilahi fi'l alamin fi dari'l-muminin eveneens vorst. En Siafarijah maakte zijn opwachting en vertelde zijn wederwaardigheden aan Zijne Hoogheid de sultan. En Zijne Hoogheid Dipatingaloan sprak: ,,Indien ik mij uw lot niet aantrek, is het niet overeenkomstig het woord van de profeet, dat gericht is tot ons zijn gemeente als MusUmbroeders". En de syahbandar gaf hem een plaats, waar hij zich in vrede kon vestigen. Daarom had hij zijn negeri verlaten, op zoek naar vrede, om dat hij bevreesd was voor de Nederlanders en was hij het bos ingegaan, had hij geschreden over vlakten en langs oevers van meren, zeeën overgestoken, totdat hij in het land Makassar kwam. Dat waren de lotgevallen van hem, die rust vond voor zijn ziel. Dit is het slot van het verhaal. Hiermede eindigt dit geschreven document. Vrede en heil zij met u, Amen.'"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen