VU Magazine 1977 - pagina 339

Wl magazine 29

Zaire door dr. Peter L. Schram

Oude liefde roest niet. De Vrije Universiteit heeft na de onafhankelijkheid van het vroegere Belgische Congo actief geparticipeerd in de opbouw van een Protestantse Universiteit in Zaire. Enkele jaren geleden had de regering van Zaire echter ineens de bevlieging, liever Roemenen dan Nederlanders te willen en moesten de VU-gezinnen terug. Toen weer een paar jaar later de geafrikaniseerde theologische faculteiten door diezelfde regering uit de universitaire samenleving verwijderd werden en zichzelf moesten gaan bedruipen, werd door de ene banneling aan de andere om voortzetting van de vroegere steun gevraagd. Zowel in 1976 als dit jaar heeft de VU een „professeur-visiteur" uitgezonden. Ik heb dit graag gedaan, want ik geloof in deze vorm van ontwikkelingssamenwerking, meer dan in financiële steun. Kennisoverdracht mag een aangevochten zaak zijn — c -p universitair niveau is zij niet alleen noodzakelijk maar ook mogelijk. Er blijkt voldoende gemeenschappelijke visie en basiskennis aanwezig. De examenresultaten bewezen dat zelfs in een toch wel erg korte periode bij intensieve interesse iets kan worden opgebouwd.

Ontwikkelingsland

Douane Zo'n faculteit is een oase. Binnen een samenleving die toch wel totaal verschilt van de Nederlandse. Het begint meteen al bij aankomst op het vliegveld. De douane doet gewichtig. Hij wil het meegebrachte geld zien, bekijkt de 50-dollar traveller's cheques, gaat daarna niet aan het vermenigvuldigen maar aan het optellen. Dan komt zijn collega erbij, die zegt alle bagage te willen controleren. Bereidwillig haal ik de sleuteltjes voor de dag en wil allereerst de grote koffer openen. Dan legt de man zijn hand waarin hij het krijtje — zijn machtssymbool — houdt waarmee hij de ellendige strepen op de koffer moet aanbrengen die je er later haast niet afkrijgen kunt, vertrouwelijk op de koffer. „ /t /^ ik de koffer eens niet laat openmaken, hebt u dan een pourhoire (fooi) voor me?" ..Nee, ten eerste heb ik niets aan te geven, ten tweede heb ik zoals u zag nog geen Zaireesgeld". ..O, dat kunt u daarginds wel wisselen.

,,Ik wil ze wel graag meteen hebben". ,, Maarje bent nu in Afrika. Dit kan ons uren kosten. Overvracht komt pas veel later op de bagageband en de douane wil alles openmaken ". ..Ach, probeer iemand te vinden die net alsjijuitde Bas-Zairekomt". Lachend wordt dit geaccepteerd. Inderdaad, twee uur later al staan de pakketten klaar om in de Combi meegenomen te worden. Straks zullen de studenten naar de boeken kijken zoals Nederlandse kinderen voor de speelgoedwinkelramen begin december. De studenten hebben niets, letterlijk niets. Een kleine beurs, meestal van hun kerk, houdt hen en hun gezin in leven. De meesten eten niet vaker dan één keer per dag.

Dr, P. l,.Schnim foto: PHer Woders, A VC-V l

U mag doorlopen". Een paar grote krijtstrepen onderstrepen zijn woorden. Even later staat hij achter me aan de andere kant van de uitgang. ,, U hebt me eenfooi beloofd". Dit is niet waar, maar de doyen van de faculteit die me afhaalt geeft hem toch een Zaire; Zaire is de naam van land, rivier en munteenheid. Hij zegt; ,,lk betaal zulke dingen altijd, anders is het gezeur eindeloos. En ik wil meteen naar huis". ..Nee, dat kan niet. Ik heb 70 kg overvracht; een geschenk aan boeken van de VU. Dat moet nog mee". ,,Ach, dat komt later wel eens".

Ik heb, als ik aan Zaire terugdenk, moeite met de naam ,,ontwikkelingsland", zeker als daaronder wordt verstaan:,,land in versnelde sociale ontwikkeling". De naam suggereert te veel, is te optimistisch. Snelle sociale ontwikkeling vindt men in Nederland, niet in Zaire. Vergeleken met verleden jaar is er zelfs aanzienlijke achteruitgang te constateren. De armoede is nog groter geworden. De kindersterfte is toegenomen. Het peil van het onderwijs op lagere en middelbare scholen is gedaald. Levensmiddelen in blik komen alleen nog uit Zuid-Afrika. De naam ,,ontwikkelingsland" kan alleen worden gehandhaafd als men eronder verstaat: ,,een land dat nog in vrijwel alle opzichten ontwikkeld moet worden". Ik kan mij van een systematische beschrijving onthouden, want deze is gemakkelijk bereikbaar voor de geïnteresseerde. In 1975 schreef V.S. Naipaul in De Gids (7/8, blz. 468-482) een artikel ,, De nieuwe koning van de Kongo", dat nu, twee jaar later, nog steeds een treffend juist overzicht biedt. Ik noem, willekeurig en generaliserend, het een en ander dat Europees-kritisch aandoet maar zeker ook de mening van de Zairese studenten weergeeft. Het tijdverlies in dit land is ontstellend. Het woord dat men in dit land

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen