VU Magazine 1977 - pagina 373

magame 19 en een minder juist of onjuist optreden die mensen vaal< ten diepste raaict". De volksmond duidt de Raad voor de Kinderbescherming wel aan als „Idnderdief". Ook al wil men de gemaakte fouten niet generaliseren, toch rijst het vermoeden dat er iets fundamenteels is misgelopen. Maar waar? Mr. Doek begon in zijn les van voren af aan: bij de kinderwetten van 1901. Voor het eerst w o r d t dan bij wet een grens gesteld aan het ouderlijk gezag en w o r d t de overheid gemachtigd in te grijpen in gevallen waarin sprake is van „verwaarlozing der plichten welke ieder gezag medebrengt, ontaarding van machtsuitoefening in willekeur, misbruik van wettelijke bevoegdheden tot middelen van exploitatie".

Voogdijraad In deze wet wordt,,^© Voogdijraad" in het leven geroepen, die mag worden beschouwd als een kleinschalige voorloper van de latere Raad voor de Kinderbescherming. Het betekent, dat de overheid van meet af aan zwaar gaat leunen op het particulier initiatief. De wet kan nu wel aan

meer voor de hand dan aan het particulier initiatief een grote rol toe te kennen'' Die rol blijft niet beperkt tot een uitvoerende alleen. Ze omvat meteen al in de wet van 1901 ook het nemen van maatregelen. Normaal worden de grenzen van wat volgens de wet wel en niet mag bewaakt door een lichaam van openbaar gezag, het Openbaar Ministerie, dat ook maatregelen neemt in geval er grenzen worden overschreden. Voor wat de kinderbescherming betreft, w o r d t hiervan afgeweken. Men acht het Openbaar M i nisterie minder geschikt o m te kunnen uitmaken onder wiens hoede de kinderen zouden moeter worden geplaatst. Dat zullen „breed samengestelde Voogdijraden" moeten d o e n ; aan elk van de 19 rechtbanken in Nederland w o r d t zo'n raad toegevoegd. Het takenpakket dat deze raden op de nek krijgen geschoven, is niet gering. Ze hebben als doel een juiste toepassing en uitvoering van de wet ter bescherming van minderjarigen te bevorderen en kunnen, o m dat doel te bereiken: - zelf initiatieven nemen, d.w.z. de rechter vragen maatregelen te n e m e n ; - de rechter adviseren, wanneer deze zelf een maatregel overweegt, of over de vraag wie met dezorg van een kind zal moeten w o r d e n belast; - in noodgevallen zelf tijdelijk de zorg over een kind op zich nemen; - controleren of instellingen aan wie de kinderen zijn toevertrouwd naar behoren werken; - het innen van de gelden die de ouders verplicht zijn te betalen voor de opvoeding en verzorging van hun kinderen

„Centraal punt"

onwaardigeof ongeschikteoudershetgezag over hun kinderen ontnemen, maar tevens moet er voor worden gezorgd, dat dit gezag in betere handen zal overgaan. „/V/et/we ouders" worden gezocht bij het particulier initiatief. De toenmalige minister van justitie, Cort van der Linden, drukt het als volgt uit: „ V\/aar ouderplicht tekort schiet, behoren naastenliefde en burgerzin de taak over te nemen" (. . .) „De toewijding waarvan vele particulieren en vereenigingen blijk geven waar he.t geldt de jeugd te beschermen en op te leiden, laat geen plaats voorde vrees dat het particulier initiatief zich niet krachtig zal doen gelden in eene zaak die niet alleen door bekwaamheid en plichtsbetrachting maar bovenal door belangelooze menschenliefde tot een goed einde is te voeren". Er bestaat ook een w i j d vertakt particulier initiatief aan wie de uitvoering van een door de overheid genomen maatregel kan w o r d e n toevertrouwd. In het, meestal kerkelijkgeorganiseerde, particuliere initiatief w o r d t daar ook op gerekend. Zorg voor kinderen kan geen overheidstaak zijn, maar is een taak die thuis hoort bij particulieren - en dan particulieren die godsdienstig verwant zijn met de gezinnen waaruit de kinderen komen. Wat ligt

„Bij dit alles moet worden opgemerkt", aldus mr. Doek in zijn \es„datde Voogdijraadde wetgever zegt dit bij herhaling - een orgaan is van het openbaar gezag, een middel waarvan de overheid zich bedient om de bescherming van de verlaten en verwaarloosde minderjarigen die zij tot haar taak rekent, mogelijk te maken". Over de positie van de Voogdijraden tegenover het particuliere initiatief is de wetgever minder duidelijk. Op de ene plaats wordt gesproken over de raad als het orgaan van het openbaar gezag dat het centraalpunt zal zijn van waaruit de staat verbindingen aanknoopt met de particuliere instellingen. Elders wordt gesproken over de raad als leidsman en raadsman bij uitnemendheid. Een vraagbaak zowel voor de ouders die naar een geschikt verzorger omzien, als voor particuliere instellingen „die hunne beschermende hand willen uitstrekken over minderjarigen die een voogd behoeven". Weer elders is de raad „de onmisbare schaket" tussen de overheid die geroepen is in onhoudbare toestanden in te grijpen en de particuliere krachten die gebleken noden willen lenigen". De Voogdijraden worden gezien als overheidsorganen, maar niet uitsluitend: ze hebben ook een functie naar het particuliere initiatief, ze moeten een schakel vormen.„£e/7 nogal ambivalente plaats", meent mr. Doek Waarom w o r d t er zo'n ingewikkelde constructie gekozen? Had er niet binnen het Openbaar Ministerie kunnen worden gewerkt aan een specialisering-kinderbeschermingszaken? Mr. Doek tot VU-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen