VU Magazine 1977 - pagina 421

Wl magazine 23

A:

TUFMr JAAROilNe.

Ti'. 1374

DE STANDAARD. Voof AnisrenUni / J ^ — It—ot ftr po* / t J C . EnkdF Nommcni } Ca« UB W« Boreet-

IKnetwt4!M|«f«r f. K. XHTTT.

Adnrtentübi; wa i tot tf n ^ d t 90 Ctat l«dew K t d d u r t m M i ; O n t : AMwraKa cd

Ditmaal november 1877

Kloof tussen AR-kiezers en ,,baronnen en jonkheeren" ,,Onze kiezers kunnen tot hen (de AR-kamerleden) niet opklimmen en zij kunnen tot hun kiezers niet afdalen, of ook, waar het laatste beproefd wordt, sluipt er onvermijdelijk iets van een onnatuurlijke nederbuiging meê binnen die, hoe goed ook bedoeld, toch het scherp instinct van onze 'kleine luyden' niet verschalkt." In een reeks van drie artikelen, die op 12 november begint, constateert Kuyper een ,,breede, onloochenbare en niet te dempen klove" tussen de ARkamerleden en hun kiezers. Bijna anderhalve kolom lang legt Kuyper uit, dat het hier om een netelige zaak gaat en dat de kamerfractie er ook niets aan kan doen, maar dan komt het hoge woord er toch uit. De kamerleden zijn meest ,,Baronnen en Jonkheer en, sieraden van den Nederlandschen adel (. . .). Vergelijkt ge nu hiermee hun kiezers, dan hebt ge af te dalen tot een gansch anderen stand der maatschappij en vindt een melkboer of teelboer, een veehandelaar of boomkweeker, of ook, komt de steden binnen, een klein groepje meest uit de kleine burgerij. Nog altijd naar Prins Willem de Eerste het aan Marnix beschreef: 'luyden van kleine midde-

len, maar aan Calvien en aan Oranje trouw'." ,,Vandaar", zo vervolgt Kuyper.,,dat in het woord onzer Kamerleden zoo zelden de toon komt, die in 's volks hart een echo vindt; zoo vaak door hen gesproken wordt over dingen die ons Christenvolk niets ter wereld kunnen schelen; en veel te zeldzaam juist die quaestiën van principieel belang ter sprake komen, die voor ons volk levensquaestien zijn: het morgenbrood en de avondbete van hun eerlijk burgerhart." VERLEDEN De ,,baronnen en jonkheeren" hebben nog iets

Wat speelde zich in de jaren die vooraf gingen aan de oprichting van de VU, honderd jaar geleden, zoal af? Net a Is de vorige maand ook nu weer een greep uit de Standaard.

tegen. Ze zijn op één uitzondering na aan hun kamer zetel gekomen doordat ze werden gesteund door roomse en/of conservatieve kiezers. Niets wijst er op dat die steun blijvend is. Een ,,nog veel erger blok aan het been (is echter) hun verleden in de Kamer zelf'. Niet zelden hebben de AR-kamerleden in het verleden gemene zaak gemaakt met zowel de r.k.- als de conservatieve groeperingen. Onbegrijpelijk was dat niet; de kaarten lagen vroeger anders dan thans, maar wel heeft een en ander de vorming van een eigen politiek in de weg gestaan. En de persoonlijke

verhoudingen zijn nog altijd zo dat men ,,aan den kant (zat) waar Roomsch en conservatief als broeders samenwoonden". ,,Met de Roomschen en Conservatieven sprak men; sprak men bij voorkeur; sprak men vertrouwelijk". Dat gaat niet meer. De AR moet, volgens Kuyper een , ,kleinprotestantsche groep" worden, die zich uit,, den Regeeringskring" dient terug te trekken; waarvan de vertegenwoordigers in de kamer zich alleen dienen uit te spreken in zaken die de Gereformeerde beginselen direkt raken; waarvan de vertegenwoordigers eendrachtig optreden en een eind maken aan oude kameraadschappen met degenen , ,die men straks bestrijden wil".

Rome en gelijkheid dat kan niet ,,Rome kan, naar onze overtuiging, de rechtsgelijkheid nooit willen; heeft ze nooit gewild; wil ze nog niet; en speelt, waar ze " schijnbaar voor haar opkomt, een valsche kaart. Rome kan ze nooit willen. Niet willen om de afdoende reden, dat haar beginsel een zeer gestrenge scheiding maakt tusschen wie met haar en wie tegen haar zijn, en eischt dat deze scheiding niet slechts in biechtstoel en bidcel gelde, maar even scherp worde

doorgetrokken in het huisselijk, maatschappelijk en staatkundig leven. Een Roomsche is in Rome's schatting een uitnemender persoon dan een ketter of nog ongedoopte. Een zooveel uitnemender persoon, dat hem juist deswege hotter eer, uitgebreider recht en milder voorkeur van privilege toekomt. Wijl nu deze hooge dunk van der Katholieken voortreffelijkheid verzeld gaat met een levensopvatting.

waarin het loon ten deele reeds in het zichtbare en althans voor de zichtbare Kerk een toongevende stem ook in de regeling der Staten gevraagd wordt, kon het wel niet anders, of Rome moest steeds op uitbreiding van de rechten barer geloovigen en op inkrimping van de rechten der ketters bedacht zijn". (Fragment uit het artikel ,,Rome en de rechtsgelijkheid" door Kuyper, 5 november)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen