VU Magazine 1977 - pagina 50

\ffl magame4

Over ontvoeringen en wijsbegeerte in Argentinië door dr. L. Schuurman

We waren de laatste j aren wel gewend geraakt aan een zekere eentonigheid in de berichtgeving uit Argentinië: een land dat leeft op de grens van een burgeroorlog produceert veel berichten die te maken hebben met aanslagen, verdwijningen en moorden. Maar in de eerste week van ditj aar schrokken vele Nederlanders op: Mauricio Lbpez is dooreen bende gemaskerde mannen van zijn bed gelicht. Doordat bepaalde relaties bestaan tussen de Gereformeerde zending en de theologische opleiding in Buenos Aires, was Mauricio Lbpez geen onbekende: we hadden een beetje het gevoel dat het één van ons was die in gevaar verkeerde. Lbpez is één van die Zuidamerikanen die kind aan huis is in Geneve. Hij heeft er lange jaren gewerkt en vooral de belangen van een internationale organisatie van christelijke studenten behartigd. Daarnaast is hij een belangrijk iemand geweest in de voorbereiding van de bekende vergadering over kerk en maatschappij in Geneve (1965). Met andere woorden: zo iemand op wie de mensen in hun geboorteland bijzonder zuinig zouden moeten zijn, maar die om begrijpelijke redenen afgestaan wordt aan internationaal werk. Hij is Argentijn van geboorte. Lid van een kleine protestantse kerk die zich ,,Herinanos Litres" noemt (de vrije broeders), die het best te kenschetsen is als een darbistisch geheel waarin een strenge fundamentalistische orthodoxie zich huwt aan een piëtistisch-puriteinse levensstijl. De groep heeft zich gevestigd in Argentinië doordat de Engelse leden ervan, die betrokken waren bij de aanleg van het spoorwegnet aldaar, een beetje zending bedreven en er in slaagden een aantal kleine gemeenten te stichten (die dan ook haast altijd aan een spoorlijn gelegen zijn!). De bijeenkomsten van de ,,Hermanos Litres" kenmerken zich dooreen duidelijke afgewendheid van de wereld en de problemen ervan; het gaat om het eeuwig heil van elk van de leden en voor de behartiging van dat belang is elk ander engagement alleen maar tijdverlies. Lbpez studeerde wijsbegeerte en culturele anthropologic in Buenos Aires. Door zijn contacten met een christelijke studentenorganisatie kwam hij in aanraking met een ander protestantisme dan hij in de bijeenkomsten van de ,,Hermanos" had kunnen waarnemen. Zoals zo velen van zijn jaargenoten in Buenos Aires in de tijd van de vijftiger ja-

Dr. L. Schuurman

ren werd hij geweldig geboeid door het denken van Barth en Bonhoeffer. Barth leerde hem het verschil tussen de rehgiositeit en geloof: Bonhoeffer maakte hem wantrouwend ten aanzien van „religie" en hield hem ook de combinatie van geloof en in-de-wereld-zijn voor. Het karakteristieke van Lopez is dat zijn nieuwe theologische inzichten — en die kwamen vooral naar voren in Geneve in 1965 — hem niet tot een breuk brachten met de groep van de „Hermanos". Integendeel, hij bleef een persoon die het vertrouwen had, hetgeen vooral uit komt in het feit dat hij regelmatig als prediker in de bijeenkomsten werd uitgenodigd. Tegelijkertijd hadden de mensen in Geneve geen enkele twijfel aan zijn engagement op politiek-ekonomisch-sociaal gebied. Ik vind dit dan ook heel duidelijk het boeiende in hem;

zoiets zie je niet vaak in Latijns Amerika, waar over het algemeen een strak en star dualisme heerst. Ik denk ook dat er aan toegevoegd moet worden dat Lbpez in staat was bruggebouwer te zijn tussen beide posities omdat hij beschikt over een bijzonder aantrekkelijke manier van optreden, die nooit afstotend is.

Rector San Luis Nadat hij zijn werk in Geneve beëindigd had. werd hij uitgenodigd op te treden als rector van de staatsuniversiteit in San Luis, een stad op 300 km van de Andes. Hij begon zijn werk daar in de peronistische periode; het is een wonder dat hij de tegenstellingen van de verschillende etappes in die periode wist te overleven. Het toenemende fascistisch geweld waarvan Mevrouw Peron zich bediende wist hem niet te treffen. Op 24 maart 1976 nemen de militairen in Argentinië de macht weer over. Met een zekere opluchting neemt de meerderheid van de Argentijnse bevolking dat waar: zoals het ging onder mevrouw Peron kon het ook niet doorgaan! Ook kan niet ontkend worden dat er zekere verwachtingen leefden: het is toch niet ondenkbaar dat de militairen zich in dienst stellen van de noodzakelijke sociale hervormingen? In dat licht gezien wekte het feit dat Lbpez ontslagen werd als rektor in de maand april dan ook geen opzien: het ging duidelijk om een administratieve formahteit. Het duurde echter niet lang meer of de Argentijnen moesten tot een andere konklusie komen: ook deze militaire regering stelde zich op aan de zijde van de sterksten en meer dan enig andere zou hij zich gaan toeleggen op het formuleren van een bepaalde ideologie en het achtervolgen van allen die zich tegen die officiële theorie zouden opstellen. Het is duidelijk dat wat op 1 januari 1977 met Lbpez gebeurde dient gezien te worden als een fragment van deze ideologische strijd. Het is de de moeite waard dat wat van nabij te bekijken.

Zijn werk Het toenemend repressief optreden van de Argentijnse militairen heeft kwalijke gevolgen voor vele intellektuelen en vakbondsleiders. Eén van de tragedies van de LatijnsAmerikaanse landen is de permanente exo-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen