VU Magazine 1977 - pagina 386

1^ magazine 32 ook daar waarden en normen ontleend aan verschillende levensbeschouwingen binnen het onderwijs een plaats kunnen krijgen, nauwelijks van de grond komt. Het blijft - althans wat er in de schoolbladen van te zien is ijselijk grauw en saai. Zelfs over het eerste lid van de doelstelling die Boerwinkel indertijd voor opvoeding en onderwijs ontwierp: ,,de jonge mens zó te begeleiden en te stimuleren op zijn weg naar de volwassenheid, dat hij steeds beter toegerust en gemotiveerd is om te bepalen, waar hij z'n krachten wil inzetten, om de algemene kultuuropdracht van de mens, nl. deze aarde te bewerken èn te bewaren, op persoonlijke wijze gestalte te geven; daarbij zijn kritische zin te aanzien van wat echt of onecht, waar of onwaar, recht of onrecht is, te scherpen; en hem bereid te maken op te komen voor verdrukten en ontrechten, aan welke kant die zich ook bevinden" - een doelstelling uitdrukkelijk (in de Werkgroep N.C.R.V., 1973 die zich hierover boog) óók bestemd voor het openbaar onderwijs, heb ik in de bladen van het openbaar onderwijs nimmer enige discussie gezien.

Driestromenland Even een kort verhaal over de samenwerkingsschool. Deze school - waarbinnen de leraar geroepen wordt expliciet z'n levensbeschouwing in onderwijs en opvoeding uit te dragen wordt binnen de kring van het christelijk onderwijs veelal op grond van principiële (levensbeschouwelijke en pedagogische) enpractische bezwaren m.i. terecht afgewezen. Levensbeschouwelijk: de christelijke en de humanistische levensvisie worden daar niet alleen ,,gelijkberechtigd" gezien maar ook als gelijkwaardig. M.i. in strijd met de exclusiviteit van het Evangelie. Pedagogisch: Hoe kun je in een school doelstellingen ontwerpen die ten diepste diametraal tegenover elkaar staan en die tegelijkertijd op kinderen ,,loslaten"? Practisch: Steeds blijkt weer dat zo'n driestromenschool - tegen de bedoeUng in - ,,ontaardt" in wat we een (gewone) openbare school noemen. Hoe gegrond deze bezwaren ook mogen zijn, ze ontslaan de christelijke school niet van de plicht de uitdaging die deze school haar stelt te aanvaarden. Om het te zeggen met het slot van de onlangs verschenen Nota Samenwerkingsschool van C.V.H.O. en Chr. MAVO: ,,We delen het,,geloof' van de voorstanders van de samenwer-

kingsschool niet. Dit betekent echter niet, dat het christelijk onderwijs zich zou mogen onttrekken aan de bevordering van de doorwerking van het evangelie in al dat onderwijs dat buiten zijn eigen kring gegeven wordt" (Weekblad voor Leraren, 1 sept. '77). Dit houdt m.i. ook in dat - wanneer ter plaatse bepaalde groepen van ouders de vrijheid van onderwijs niet kunnen realiseren omdat hun getal te gering is, mede het christelijk onderwijs geroepen is de vrijheid van onderwijs aan deze ouders niet te onthouden. Dat kan dan - als er geen andere mogelijkheid is - ter plaatse betekenen de oprichting van een samenwerkingsschool en niet een onverantwoord doordrammen om - koste wat het kost - een christelijke school op te richten. Vrijheid van onderwijs voor ,,anderen" erkennen kan dan op een gegeven moment terugtrekken betekenen. Indien men erkent dat de vrijheid allen toekomt zullen met name christenen op die vrijheid van anderen alert moeten zijn. ,,We zullen" - aldus ,,Waarden en normen in het onderwijs", Ambo-Baarn-1977-dan ,,op sommige plaatsen offers moeten brengen waar er niet voldoende basis (meer) is voor een konfessionele school en ook niet voor een ander soort school. We moeten dan samen de vrijheid waarborgen voor konfessionelen en anderen op één school". In het licht van de pluriforme samenstelling van de bevolking van vele christelijke scholen - een samenstelling die in vele gevallen niet afwijkt van die van de samenwerkingsschool betekent een en ander ook dat op bestaande christelijke scholen de buitenkerkelijke kinderen en hun ouders

serieus dienen genomen te worden. Indien men in z'n schoolkring nietchristenen als gasten toelaat dient men ze ook gastvrijheid toe te staan. Terwijl men tegelijk van de gasten vragen mag dat zij zich als gasten gedragen en niet het heft in handen nemen (F. Haarsma in: ,,Waarden en normen in het onderwijs"). Te zeer valt m.i. in het christelijk onderwijs met betrekking tot dit probleem, speciaal bij de besturen, een angst te signaleren die in strijd is met de eenmaal gegeven toelating.

Katholiek Wie de huidige situatie binnen het katholiek onderwijs wil schetsen, kan dat m.i. niet beter doen dan het profiel over te nemen dat Dr. L. M. H. Joosten van dit onderwijs tekende ter gelegenheid van het 65-jarig bestaan van de Katholieke Leergangen in Tilburg (18 maart 1977). De titel van zijn referaat luidde: ,,Hoe bijzonder is het bijzonder onderwijs in Nederland") *) Met betrekking tot de katholieke school van de toekomst zijn er globaal genomen drie opvattingen, zo betoogde Joosten. De eerste wordt gehuldigd door diegenen die al het gepraat over de identiteit van de katholieke school moe zijn. Zij vinden dat de verdere ontwikkeling maar moet aangeven hoe het afloopt *) De volledige tekst van deze rede en van de redevoeringen welke werden uitgesproken op de eerste Alg. Vergadering van de VSWS (w.o. de rede van Prof. Van Praag) is te vinden in het zo juist verschenen Bulletin van de Unie ,.School en Evangelie", 6e jaarg., nr. I, sept. 1977. (Aan te vragen bij het Secretariaat der Unie: Van Breestraat 14, Amsterdam-Zuid. Telef. 020 - 724275).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen