VU Magazine 1977 - pagina 237

^^EV

magazine 15 HBus

^J^^ieJ^^^". «l^fM, ^^^"^Z%^Z''^^.. ^^R ^?0K bo.

Volgens de IAEA is er dus een duidelijke verschuiving in de richting van kernenergie te zien. Natuurlijk zijn de resultaten sterk afhankelijk van de voor het onderzoek uitgekozen landen en de geldende prijzen voor uranium, olie, gas en kolen. Met deze resultaten gaf de IAEA wel een impuls tot kernleveranties aan ontwikkelingslanden.

Eigen energie De invoeri ng van kernenergie in on twikkelingslanden wordt meestal beargumenteerd vanuit de noodzaak zo'n land in staat te stellen in zijn eigen energiebehoeften te kunnen voorzien. Kernenergie moet het land minder afhankelijk van vooral de olielanden maken. In de twee ontwikkelingslanden waar al geruime tijd één of meer kemreaktoren in bedrijf zijn, Argentinië en India, lijkt men hierin inderdaad enigszins te slagen. Beide landen hebben zich reeds vroeg bezig gehouden met de ontwikkeling van een eigen kernenergieprogramma. India werd hierbij door Canada geholpen, maar dat land stopte de hulp na de Indiase proefexplosie in '74. Beide landen beschikken ook over eigen uraniumvoorraden. We moeten ons wel realiseren dat ook daar de kerncentrales nog maar een klein gedeelte van de totaal gekonsumeerde energie leveren. De meeste ontwikkelingslanden beschikken echter nog lang niet over een eigen kader wetenschapsmensen, technici en voldoende ,,know how" om op eigen kracht een kernenergieprogramma op te zetten. Bovendien beschikken de meeste landen niet over voldoende uraniumvoorraden.

Financiering Een ander aspekt waardoor de arme landen sterk afhankelijk van de geïndustrialiseerde landen zullen blijven is de financiering van zo'n kernenergieprogramma. De kosten van een kerncentrale, het opleiden van het daarvoor benodigde kader, de uitbreiding van het elektriciteitsnet e.d. zijn zo hoog dat hier gesproken kan worden van één van de kapitaalintensiefste ondernemingen waaraan een ontwikkelingsland kan beginnen. Voor de financiering ervan zal het land dan ook aangewezen blijven op bilaterale verdragen met de rijke landen en op Westerse banken, als World Bank en Exim Bank (export-import bank), die zich gespecialiseerd hebben in financieringskontrakten met ontwikkelingslanden. In dit verband kan vermeld worden dat de president van de Exim Bank verklaard heeft dat in het komende decennium 20% van de leningen die de bank zal verstrekken bestemd is voor de bouw van kerncentrales, vooral in ontwikkelingslanden. In dit licht gezien is het hoogst onwaarschijnlijk dat door de invoering van kernenergie de arme landen minder afhankelijk van de rijke landen worden. De invoering van de kernenergie brengt dus naast de al genoemde problemen <wat betreft veiligheid en milieu) nog een aantal andere onzekere faktoren met zich mee.

Aardbevingen Een veiligheidsaspekt willen we in dit verband nog wat toelichten. Bij aardbevingen loopt een kerncentrale grote kans beschadigd te worden. Als gevolg hiervan kunnen grote hoeveelheden radioaktief materiaal in de atmosfeer terecht komen. Men kan

dan van een kernramp spreken. Bij het vaststellen van de vestigingsplaats voor een centrale wordt dan ook onderzoek gedaan naar de seismische aktiviteit in de bodem. In het Westen hebben m.n. de USA en Japan hier ervaring mee opgedaan. Afgezien van de betrouwbaarheid van dergelijk onderzoek kan men stellen dat er landen zijn, waar het vrijwel uitgesloten is om een plaats te vinden die voor 100% gevrijwaard is van aardschokken. Nog onlangs (begin april '77) vond in Iran een zware aardbeving pleiats langs de kust van de Perzische Golf op ongeveer 500 km van de plaats waar twee grote kerncentrales gebouwd worden. Het is de vraag in hoeverre het mogelijk is om bij de bouw dusdanige voorzieningen te treffen dat het risico te verwaarlozen is. In dergelijke gebieden is dit zeer waarschijnlijk onmogelijk. Voor de Derde Wereld geldt dit naast Iran ook voor andere landen in Azië en voor het westelijk deel van Midden- en Zuid-Amerika.

Iran - Brazilië Op twee landen zullen we wat dieper ingaan: Iran en Brazilië, landen met duidelijke plannen, landen met - paradoxaal genoeg - een grote eigen energie-voorraad. Beide 1 anden hebben zeer uitgebreide kernenergieprogramma's opgesteld en willen rond de eeuwwisseling het atoomtijdperk zijn binnengetreden. Zuiver gelet op het punt van energievoorziening is het niet zo duidelijk waarom juist die landen zulke grootse plannen hebben. Iran heeft uitgestrekte olie- en gasvelden, waarmee het een paar honderd jaar in eigen behoefte zou kunnen voorzien. Brazilië heeft enorme mogelijkheden op het gebied van de waterkracht, die de energiebehoefte zelfs in de verre toekomst zou kunnen dekken. De direkteur van Elektrobras. het staatsbedrijf voor de elektriciteitsvoorziening, verklaarde dan ook dat hij kernenergie een overbodige luxe vindt. We zullen iets dieper op de platmen ingaan.

25 Centrales Iran ontwikkelt een plan dat bij uitvoering gaat betekenen dat er rond de eeuwwisse-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen